Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİCenâb-ı Hakk’ın isim ve sıfatları en geniş şeklinde “er”de yani,insân-ı kâmilde tecellî eder ve onlar tasarruf sahibidi:Hak eren benim dedi, varlığın erde koduErenlerin himmeti yerden göğe direktir.Hak cemâlinin müşâhedesi er himmetiyle daha kolay olur:Her kim uğrarsa bu derde bulur himmeti erdeAçılıvericek perde, dostun cemâlin arzular.Erenlerin himmetine nâil olan korkmasın, onun her işi iyi gider:Erenlerin himmetini bana yoldaş eyleyenHer kancaru varır isem cümle işim hoş eyleyen2. 40 YIL HİZMETKilidinin Tapduk Emre’ye verildiğini öğrenen Yunus yola koyuldu,Tapduk Emre’ye geldi, Hacı Bektaş’ın selâmını söyledi, vâki olan halianlattı. Tapduk Emre “Safâ geldin, halin bize mâlûm olmuştur. Hizmetet, emek yetir, nasibini al.” dedi. Yunus dedi ki: “Ne hizmet var iseyapalım”.Tapduk’un tekkesinin ardında bir dağ vardı. Tapduk Yunus’udağdan odun getirme hizmetine koştu. Yunus her gün sırtında dağdanodun getirir oldu. Amma odunun yaşını ve eğrisini getirmezdi. Bunufarkeden Tapduk bir gün Yunus’a sordu: “Dağda eğri odun yokmudur?” Yunus cevap verdi: “Vardır sultanım vardır. Ama seninkapına odunun eğrisi bile yakışmıyor.” 16Bu menkıbede iki kavram dikkati çeker: Hizmet ve eğri odun. Hizmetdenince sadece bedenle yapılan maddi faaliyetler akla gelmemelidir.Öyle bile olsa bu tür hizmetin şeyhe maddi katkı sağlamakla, onunişinde amelelik etmekle bir alâkası yoktur. Menkıbemizde de sembolik16Rivâyetin kaynakları için bk. M. Tatçı, age., s. 8.24olarak Yunus’un göze görünen hizmeti dergâha odun taşımaktır.Dergâh şeyhin şahsî mülkü olmaktan çok dervişlere, çevreye vegelene-gidene kapısını açan bir kurum hüviyetindedir.Ne türlü olursa olsun “hizmet” bir eğitim aracıdır. MeselâMevlevîlik’te çile hizmet iledir ve 1001 gün sürer. Bu müddet zarfındamürid bir yandan kendine verilen hizmeti yerine getirirken, öte yandanasıl amaç olan mânevî eğitimini devam ettirir. Tasavvuf tâbirlerindenolan “hizmet erenlere” sözü buradaki hizmetin gerçekte erenlereyapılmış olacağı inancını dile getirir. 17 Bir başka ifade ile “halka hizmetHakk’a hizmettir”.Yukarıda himmetten söz ettik. Aslında himmet hizmetle beraberyürür. Şeyhten himmet, müridden hizmet. Saf ve mübtedi müridniyazda bulunur:- Şeyhim himmet.Gün görmüş şeyh efendi cevap verir:- Oğul hizmet.Yani oturup beklemek yetmez, asıl sen gayret etmelisin, çalışmalısın.O takdirde himmet de gelir, işlerini kolaylaştırır. Yunus öyle der:Çeşmelerden bardağın doldurmadan kor isenBin yıl anda durursa kendi dolası değilYunus’un hiçbir gün yaş ve eğri odun getirmemesi ise onunTapduk’a ve dergâha saygısına; nihayet içine girdiği âleme verdiğiöneme ve işini ciddiye aldığına delalet eder. Netice olarak o sadecegetirdiği odunların düzgün olmasına önem veriyor değildir, asıl olansözünün, işinin ve iç dünyasının düzgün olmasıdır. Nitekim şöyle ikazeder:“Kulil-hak” dedi Çalab, sözü doğru deseneBugün yalan söyleyen yarın utanasıdır.17Bk. Abdülbaki Gölpınarlı, Tasavvuftan Dilimize Geçene Deyimler ve Terimler,s. 161, İstanbul 1977.25