Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİkibir, gurur gibi zararlı huylardan kurtuldu, ruhunu kuvvetlendirdi. Buyolda kural açıktır: Boşalmadan dolmak yoktur. 40 Yûnus şöyle der:Aklım yavu vardı benim dağıldı fikrim kamûsuBoşaldım üş doldum velî ne ile doldum bilmezemBuradaki boşalmak ve dolmak tasavvuftaki “fenâ ve beka”nazariyesinin Yûnus dilindeki yalın ve basit ifâdesidir. Kötü huylardanboşalmış iyi huylarla bezenmiştir; bilgisizlikten boşalmış bilgi iledolmuştur, nihâyet kendi beşerî varlığından boşalmış Hak varlığıyladolmuş, yâni O›nunla bâkî olmuştur. 419. TAPDUK’UN TAPUSUNDABu yazıdaki hareket noktamız menkıbelerdi. Menkıbe mantığınıanlatmaya çalıştık. Orada zaman, mekân, sayı, kronoloji gibi şeylerlekayıtlı olmak yoktur. Onun için Sarı Saltuk’un, Yunus’un, TapdukEmre’nin birden fazla, hattâ 8-10 yerde kabri, türbesi, makamı olabilir.Bunun bir zararı da yoktur. Aksine çok faydalıdır. Bilim adamlarıtârihî belgeler ışığında en doğru tesbîti yapmak için çalışmaya devametmelidir. Ama bu arada halk inançlarını küçümseyip, onlarla alayetmenin bir faydası yoktur.Her devirde ve millette masallar, mitolojiler, menkıbeler vardır.Bizim menkıbelerimizi başkalarınınkiyle kıyaslarsak en azından ahlâkîbakımdan çok yapıcı olduklarını görürüz. Bizim menkıbelerimizdedin, fazilet, kahramanlık, doğruluk, idealistlik vardır. O bakımdanbunların nesilden nesile aktarılması o değerlerin de tanıtılmasına yolaçar. Böylece geçmişle gelecek arasında sağlam bir bağ kurulmuş olur.Toprağı bu nevi insanlar ve onların hikâyeleri kutsallaştırır. Bundandolayı, onların târihî ve mânevî fonksiyonlarını anlayarak, herkes kendiseviyesine göre onlara değer vermelidir. Mehmet Kaplan’ın da dediğigibi: “Batı medeniyeti eski Türk velîlerinin kerâmetlerinden çok dahaakıl almaz, saçma hikâyelerden ibâret olan Yunan mitolojisine dayanır.XX. yüzyılın akılcı ve maddeci görüşüyle, Türkiye›yi asırlardanberi kutsallık duygusuyla yaşatan ve koruyan velîleri inkâr ve ihmaledersek, pek büyük bir şeyi kaybetmiş oluruz.” 42Türkiye’nin çeşitli yerelerinde ve Balkanlar’da 43 bu tür mekânlarınçevresinde güzel faaliyetler yapılıyor. Meselâ Manisa’nın Kula ilçesiEmre Köyü civarında bir Tapduk Emre türbesi yer alır. Kimdir buTapduk Emre? Ne yazık ki onun hakkındaki bilgilerimiz Yunus Emrekadar bile yoktur. Kendisini Sinan Ata adlı Orta Asyalı bir Yesevîşeyhinin yetiştirdiği sanılıyor. 44 Tapduk Emre adına Anadolu’nunmuhtelif yerlerinde makam ve türbeler bulunmaktadır. Kula’lı bazıbilim adamları o çevrenin topoğrafik yapısını, yer isimlerini YunusDivanı ile karşılaştırınca bir çok benzerlikten söz ederek Tapduk’unburada yattığını ileri sürerler.Kula’daki türbe arazide tek başına bir yapı. Her yıl Eylül başlarındaburada törenler yapılmaktadır. Ben birkaç sene ara ile ikisine katıldım.Her geçen yıl iştirak artıyor. Tamâmen mahalli imkânlarla, çevrebelediyelerin ve bazı sivil toplum kuruluşlarının organizasyonuylahazırlanan bir faaliyet. Bütün gün meydanda kazanlar kaynıyor. Duyupgelen herkese doyuncaya kadar yemek ikram ediliyor. Çeşitli yerlerdengelen insanlar görüşüp konuşuyor, halleşiyorlar. Tapduk ve YunusEmre’yi ziyaret edip fatihalar gönderiyorlar. Resmi erkânın da katıldığıkültürel faaliyetler oluyor. Böylece devlet-millet kaynaşmasının güzelbir örneği yaşanıyor. Yunus Emreler, Tapduk Emreler irşad ve himmetellerini günümüzde de sevenlerine uzatmaya devam ediyor.40Bk. Mehmet Demirci, Gönül Dünyâmızı Aydınlatanlar, s. 92, Mavi yayıncılık,İstanbul, 2005.41Mehmet Demirci, Yûnus Emre’de İlâhî Aşk ve İnsan Sevgisi, s.74. İstanbul,1997.42Mehmet Kaplan, Türk Milletinin Kültürel Değerleri, 41, Ankara 1987.43bk. M. Akif Ak “Bosna’nın Arafatı Ayvaz Dede”, Mostar Dergisi, sayı:6,İstanbul, 200544Köprülü, age., s. 266.3637