Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİAşksız âdem dünyâda belli bilin ki yokturHer biri bir nesneye sevgisi var âşıktırÇalab’ın dünyâsında yüz bin türlü sevgi varKabul et kendüzine gör hangisi lâyıktırBiri Rahmân-ı Rahîm biri şeytân-ı racîmOnun yazuğı müzdi sevgisine taallukturDünyâda Peygamber’in başına geldi bu aşkTercümânı Cebrâil ma’şûkası Hâlık’tır(T, 60)Böyle ulvî bir aşka yolu düşmeyenin, ondan anlamayan ve onuinkâr edenin, Yûnus’un gözünde hayvandan farkı yoktur; öylesine öğütde kâr etmez:Aşksızlara verme öğüt, öğüdünden alır değilAşksız kişi hayvan olur hayvan öğüt bilir değil(T, 98)Hak âşıkı olmayanlar çeşitli hîle ve tuzaklardan yakasını kurtaramaz:Her kim âşık olmadıysa kurtulmadı mekr elindenKamusundan aşk ayırır dünyâ ahret belâsını(T, 144)Aşka sıkıca sarılan, mayası aşkla yoğrulan, temeli ilâhî aşklakazılan kişi sağlam binâ misâli, dünyâ yıkılsa bile yerinden sarsılmaz:Yer gök oynar ırılmaz yeller eser deprenmezÂkıbet şol canın kim aşkın ola bünyâdı(T, 162)Hak âşıkları sapa sağlamdırlar, verimlilik, ümit ve yapıcılıkbakımından, şahsiyet ve karakter yönünden güçlüdürler. Bir takımnâhoş hâdiseler ve hayâtın zigzagları onları sarsmaz. Korkunç fırtınalaronlardan bir toz zerresi bile koparamaz. Mânen öylesine güçlüdürler.Çünkü dayandıkları yer sağlamdır:Tozunu yel almaya bir zerre ırılmayaÂşık canı ölmeye mâşûku sen olasınYûnus sen âşık isen aşka muvâfık isenKorkma ulâşık isen ne olursan olasın(BT, 177)Gündelik hayatta böyle kimseleri arayıp bulmak, onlarla münâsebettebulunmak, onlarla sohbet etmek gerekir:Bir kişiye söyle sözü kim ma’nîden haberi varOl kişiye ver gönlünü canında aşk eseri var(T, 53)İlâhî aşk duygusuna nâil olmak da bir liyâkat işidir. Ona tahammülgösterip, seve seve katlanmak gerekir. Aşk ateşinin bir kıvılcımı bileyakıp yıkar. Yûnus bundan son derece memnundur:Senin aşkın odu meğer sıçramaya kimesneyeBir zerre değdi Yûnus’a cihan içinde fâş oldu(T, 147)2. Aşk Sarhoşluğu ve CoşkunluğuAşk, sevginin aşırı şeklidir. Sevgi insanı tamâmen kuşatır, sevilendenbaşka her şeye karşı kör eder ve bu durum âdetâ damarlardakikana kadar, maddî mânevî bütün varlığa yayılırsa adına “aşk”denir. İlâhî aşkta seven kul, sevilen Allah’tır. Bu yüksek ölçüdekiduygu, sevilenden başka her şeye karşı kişiyi ilgisiz kılacağından, birkendinden geçmişlik, kayıtsızlık ve coşkunluk görüntüsü verecektir.Buna aşk sarhoşluğu ve coşkunluğu denir.Tasavvuf terminolojisi bu türlü sarhoşluğu sekr, zevk, şirb gibitâbirlerle ifâde eder. Fenâ, cem’, gaybet, sekr gibi kavramlar birbirini5253