Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİAşk yolu, tam terki gerektirir. Mânevî mevkilerin alâmeti olancübbeden ve hırkadan, maddî mevkilerin sembolü olan tac ve tahttanvaz geçip onları vermeye râzı olmadan gerçek âşık olunmaz. Hattâ,târihte Abdürrezzak isimli bir şeyh beşerî sevgi uğrunda bile müridlerinive o güne kadarki mânevî mevkiini terk etmekten çekinmemiştir: 77Cübbe vü hırka taht u tâc verse gerektir aşka bacDört yüz mürid elli hac terkeyledi Abdürrezzâk(T, 87-88)*Hak âşıkları bir takım kınamalara da mâruz kalırlar. Onlarınbütün dikkat ve ilgileri öteler âlemine dönük olduğundan, içindebulunduğumuz şartların gereklerini belki bir süre ihmal eder görünürler.Sıradan insan onların hallerini anlayamadığından, kendilerine bâzanacır, bâzan alay edip güler veya hallerini tasvib etmediğinden selâmbile vermek istemez. Ne var ki Hak dostluğuna eren kimse başkadostluklara pek önem vermez.Ben Dost ile dost olmuşum kimseler dost olmaz banaMünkirler bakar gülüşür selâm dahî vermez banaEsâsen o büyük Dost’un yakınlığına nâil olmuş âşık için şu geçicidünyâ ve onun sâkinlerinin hükmü bir mânâ ifâde etmeyecektir:Ben Dost ile dost olayım canımı fedâ kılayımÖlmezden öndün öleyim dünyâ bâki kalmaz banaYûnus da öyle yapmış, Hak’tan gayri her şeyi terk edip bütünvarlığı ile O’na yönelmiştir. Fakat bu, oldukça yüksek gerilimli birmes’eledir, ilâhî Cemâl’i temâşâ edince beşerî tâkatin buna tahammüledemediğini görür:77Bk. Gölpınarlı, age, 150Terk eyledim kamu işi Hak yoluna kodum başıDost yüzünü görüceğiz sabr u karar olmaz banaAlışılagelmiş beşerî hallerden farklı olan, belki de zihnî dengelerialt üst eden bu yakıcı âşıklık hâlini insanlara anlatmak ne mümkün!O, zâten sağı solu ayırd edemeyecek halde bir kendinden geçmişlikiçindedir. Bu dünyâda iken halkın gündelik değer hükümlerinikollaması zorlaşmıştır:Kimseler bilmez hâlimi aşk odu yaktı canımıSeçmezem soldan sağımı nâmus u âr olmaz banaEy beni ayıplayanlar, biraz insaflı olun! Ben çâresiz bir âşıkım.Aklım iş görmez hâle geldiği için Hak delisi sayılırım. Deliyi sorumlututmayan ve ayıplamayan sizler beni niçin anlayışla karşılamazsınız:Ben bir âşık-ı bî-çâreyim baştan ayağa yâreyimBen bir deli dîvâneyim aklım da yâr olmaz banaDeli dîvâneyim demişsem de sakın beni “cinnet getirmiş”anlamındaki deli zannetmeyin. Değil mi ki ben Mevlâ’nın değersizde olsa bir “kul”uyum; O kadar değerliyim ki kimse benim kıymetimitakdir edemez:Sanırlar beni deliyim Dost bahçesi bülbülüyümMevlâ’nın kemter kuluyum kimse bahâ saymaz banaDünyevî ve beşerî plânda bâzı hallerde aksadığıma bakarak beni işeyaramaz biri zannetmeyin. Değersizliğim Hak katındaki mahviyetiminifâdesidir. Yoksa ben ilâhî hakîkatleri söyleyen bir bülbülüm. Hakyakınlığına ermişim, O’nun bahçesinde bitmiş bir nebâtım. Gül alıpsatmaktayım, Bahçıvanın yakınıyım, o bana pek müdâhale etmez,bağırıp çağırmaz:Bülbül oluben öterim Dost bahçesinde biterimGül alırım gül satarım bâğubân olmaz bana7273