Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİAklını kaybetmiş, fikrini tamâmen dağıtmıştır. Bu sırada boşalmış veyeniden dolmuştur. Ne ile dolduğunu ise bilmez, çünkü aşk sarhoşluğudevam etmektedir. Bir süre sonra bilmesi mümkün olacaktır:Aklım yavu vardı benim dağıldı fikrim kamûsuBoşaldım üş doldum velî ne ile doldum bilmezemBuradaki boşalmak ve dolmak tasavvuftaki “fenâ ve beka”nazariyesinin Yûnus dilindeki yalın ve basit ifâdesidir. Kötü huylardanboşalmış iyi huylarla bezenmiştir; bilgisizlikten boşalmış bilgi iledolmuştur, nihâyet kendi beşerî varlığından boşalmış Hak varlığıyladolmuş, yâni O’nunla bâkî olmuştur.Tasavvufî aşk şiirlerinde âşık Mâşuk ve aşk ayniyetine sıkçarastlanır. Yûnus’ta da bunu görüyoruz, aşksız olamayacağını, fakat aşkkendisini fânî kılacağı için onunla da olamayacağını netîcede aşka kulolduğunu söyler:Ben aşksızın olumazam aşk olıcak ben olmazamAşktır canımın hâsılı aşka kul oldum bilmezem(BT, 118)13. Aşk Ebedîleştirir, Âşık Ölmezİnsan oğlu sonsuzluktan hoşlanır. Yukarıda gördük, fânîliği seçişebedîliğe sıçramak içindir. Ölmeden evvel ölme sırrına erenler, dahabu dünyâda iken ölümsüzlüğe adım atmış kimselerdir. Hakk›ı sevenler,Hak›la bâkî olmuşlardır, dolayısıyle ölümsüzlüğ yakalamışlardır. Öyleder Yûnus:Âşık öldü deyû salâ verirlerÖlen hayvân olur âşıklar ölmez(BT, 167)Hakk’ın cemâli öyle güçlü bir hayat iksîridir ki, onu görenlerebediyyen ölmezler:Aşık Yûnus seni ister lutfeyle cemâlin gösterCemâlin gören âşıklar ebedî ölmez Allah’ım(BT, 155)Çeşitli ilgi odaklarından her birini terk ediş bir nevî ölümdür.Ebediyeti yakalayacak olduktan sonra bu türlü ölümlerin ne zorluğuolur ki:Ne gam bunda bana bin kez ölürsemAnda ölüm olmaz ölmezem ayrukHakk’a âşık olan O’na benzemeye çalışmış, O’nun ahlâkıylaahlâklanarak O’nun rengine boyanmıştır. “Rengi Allah’ınkinden dahagüzel olan kim vardır?” (Bakara 2/138). Bu ilâhî renk hiç solmaz.O rengi taşıyan âşık Yûnus da ölümsüzleşmiştir. Aynı tâzelikle bizebugün de sesleniyor:Göyündüm aşk ile tâ kül oluncaBoyandım rengine solmazam ayrukVarlığım yokluğa değişmişem benBugün cana başa kalmazam ayruk(BT, 77)Âşık bir bakıma zamânı aşmış, zamânın üstüne çıkmış kimsedir.Ezel ebed onun için bir şey ifâde etmez. Bu ebedî dirilik ve tâzeliktendolayı artık gönlünün pas tutması da uzak ihtimaldir:Dost aşkına ulaşaldan dünyâ ahret bir olduEzel-ebed sorar isen dün ile bugündür banaAyruk bize yas olmaya hiç gönlümüz pas olmayaZîrâ Hak’tan gelen âvaz sorulmaz bir ündür bana(T, 48)102103