Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİsonsuzluk özlemine en iyi şekilde cevap verir, nâmütenâhiye doğrukanatlanışı sağlar.Hak âşıkı, ebediyen yenidir, “hergiz solmayan” bir gül gibidir.Aşk kanatları üzerinde, sonsuz olan Tanrı varlığına doğru yol almaktaolan âşık, her an yeni bir tecellî, yeni bir fetih, yeni bir ufukla karşıkarşıyadır. Her dem âdetâ yeniden doğmakta olduğundan, dâimâtâzedir. Monotonluktan eser taşımaz, ondan hiç usanılmaz. Yûnus›taolduğu gibi, bu tâzelik onların eserlerinde bile devam eder.Yüksek bir ruh hâli yaşayan ve iç dünyâsı dolup taşan âşıkınhâlinden herkes anlayamacağı için tenkid edenler çıkarsa da, Yûnus butürlü kınayışlara aldırmaz. O bir Hak delisidir ve önemli olan da Hakkatındaki de-ğeridir. Bütün arzûsu Hakk’ın cemâlini temâşâ etmektir.Bu ateş onu yakıp kavuruyorsa da, o bundan şikâyetçi değil memnundur.Dermânın da ötesinde “şîrin bir dert” tir bu. İlim ve akıl yoluyla buhâli idrâk etmek imkânsızdır. Esâsen aşk, ehil olmayana anlatılamaz.Yüzmesini bilmeyen denize girmemelidir. Yûnus gerçek bir Hakâşıkıdır. O, Allah sevgisini terennüm etmiş fakat bunu anlamayan halkyığınları onun “göz ü kaş” tan bahsettiğini sanmışlardır.Bir çok mutasavvıflar gibi, Yûnus da Allâh’a vuslat vâsıtası olarakaşkın ilimden üstün olduğunu kabul eder. Ayrıca, ona göre aşksız îmantaş misâli kurudur. Allah aşkı gönülleri mum gibi yumuşatır.Aşkın hâsıl ettiği en mutlu sonuçlardan biri de, insanı ikiliktenkurtarıp gerçek tevhîde ulaştırmasıdır. Aşk, hâkîkî Mâşuk olanAllah’tan gayri her şeyi değersiz kılacağı için, netîcede sâdece Allahkalacaktır. Dînin istediği de bu değil midir? Âşık için ölüm de yoktur,çünkü Hakk’ın cemâlini gören, ebediyyen ölmez. Âşık, bir bakımazamânı aşmış, zamânın üstüne çıkmıştır, “Canlar cânını” bulmuştur.Üstün ahlâk da aşkla gerçekleşir. Çünkü aşk gönül kirlerini deyıkayıp temizler. Kılavuzu aşk olan, dedi kodu ile uğraşmaz, eksiknoksan aramaz, hiç kimseyi yabancı görmez. Aşk denizine dalan ölür,fakat bu yeni bir dirilişe yol açar. Aşk gelince cümle eksikler biter.Aşık kişi noksanlıklardan boşalır, olgunlukla dolar.Aşk, en önemli mânevî eğitim aracıdır. Aşkın gücü ile insanınyaradılışında mevcut menfî unsurlar müsbete döner. Yûnus “Ben hamidim aşk pişirdi”, “Karayı aktan seçer oldum” der ve aşk dâvâsı kılankişinin hırs, hevâ, kibir, gurur gibi kötü hasletlerden uzak kalacağınıbelirtir.Âşık, menfaatsiz ve yüksek seviyedeki kulluk anlayışını benimseyenkimsedir. Dünyevî veyâ uhrevî herhangi bir çıkar gütmeksizin Allâh’ayönelmek aşkla mümkün olur.“Her kim âşık olmadı benzer kuru ağaca” diyen ve “Bir zerre aşkınodu kaynatır denizleri” sözleriyle de, ilâhî aşk duygusunun insandakiâtıl ve potansiyel vaziyette bekleyen güçleri faal hâle getirerek müsbetyönde geliştiren tılsımlı bir vâsıta olduğunu dile getirmek ister.Yûnus’un en başarılı ve etkili yönlerinden biri de, onun insan sevgisineverdiği önemdir. İslâm dîninde, özellikle tasavvuf düşüncesinde insanalabildiğine yüceltilmiş, hattâ “insân-ı kâmil” motifiyle o, kâinâtınekseni kabul edilmiştir. Yûnus’ta insan sevgisinin temeli, yine Allahsevgisine dayanır. Ona göre: “Hakk’ı gerçek sevenlere cümle âlemkardaş gelir.” Çünkü insanın “aslı yüce yerdedir.” Âşık kişinin yetmişiki millete kurban olması gerekir. Herhangi bir ayırım yapmaksızın,herkese iyilik ve yardım elini uzatmalı, kötülüğe iyilikle mukabeleetmelidir. Kimseye zarar vermemeli, kalb kırmamalı, hattâ «gönüllerdeiğ” bile olmamalıdır.“Benim işim sevi için” diyen Yûnus, kimseyi küçük görmemekgerektiğini, “Cümle yaradılmışa bir gözle” bakmak lâzım geldiğinibelirtir. Ona göre gönül Kâbe’ den daha değerli olduğundan, gönülyıkanın ibâdetleri de fazla kıymet taşımaz.İnsan sevgisi sâdece lâftan ve nazariyattan ibâret değildir, meselâyardımseverlik şeklinde kendini göstermelidir.“Yiğit iken ölenlere” içinin yandığını belirten Yûnus “Beri gelbarışalım yâd isen bilişelim” çağrısıyle 700 yıldan beri herkesidostluğa, barışa, tanışıp anlaşmaya dâvet edip durmaktadır.Onun sevgi dolu bu sıcak söz ve davranışları, yaşadığı çağdanîtibâren Anadolu’da ve çeşitli Türk bölgelerinde tesîrini göstermiş,özellikle milletimizin mânevî hamurunda bir maya vazîfesi görmüştür.146147