Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS AHLÂKINDA HAREKET VE CANLILIKYûnus’un kitleye teklif ettiği ahlâk anlayışı pasif ve körü körüne biritâatın îcap ettirdiği şuursuz bir anlayış manzarası taşımaz. Aksine sonderece aktif ve dinamiktir:Çeşmelerden bardağın doldurmadan kor isenBin yıl orda durursa kendi dolası değil 115Bu dinamizmin tabiî neticesi olarak, Yûnus ahlâkı bütün tabiatıkucaklayan bir diğergâmlık ve cömertlik şeklinde dallanıp budaklanır,çiçeklenir :Her kim kime dervişlik bağışlanaKalpı gide pâk ola gümüşleneNefesinden misk ü amber tüteBudağından il ü şâr yemişleneYaprağı derdli için dermân olaGölgesinde çok hayırlar işleneÂşıkın gözü yaşı hem göl olaAyağından saz bitip kamışlana 116Meşhur bir kudsî hadis vardır : Yüce Allah hasta ziyâretindebulunmak, muhtaç durumda olanlara yiyecek ve su vermek gibi insânîve ahlâkî davranışları teşvik eder. Çarpıcı bir üslûp içinde, yapılanziyâretin, verilen su ve yiyeceğin doğrudan doğruya Allâh’a ulaşacağıbeyan buyrulur 117 . Yûnus Emre bu ilâhi müjdeyi ve yardımseverliğinişu basit ve samîmî mısrâlarla dile getirir:Bir hastaya vardın ise bir içim su verdin iseYarın anda karşı gele Hak şarâbım içmiş gibi115Abdülbâki Gölpınarlı, Yûnus Emre ve Tasavvuf, 393, İstanbul 1991.116Dîvan, 137.117Bkz. Müslim, Birr, 43; İbn Arabî, Nurlar Hazînesi (101 Kudsî Hadîs), İzYayıncılık, çev. Mehmet Demirci, 164, İstanbul1990.Yine aynı hadîs-i şerife göre : “Çıplak bir mü’mini giydiren kimseyiAllah, cennet giyecekleri ile mükâfatlandıracaktır.” 118 Yûnus da aynışeyi kendi uslûbuyla söyler :Bir miskini gördün ise bir eskice verdin iseYarın anda sana gele Hak libâsını biçmiş gibi 119Yûnus’tan öğreneceğimiz çok şey var. Yûnus gibi düşünmek,duymak ve yaşamak, Türk milletinin bekası ve devâmı için son derecelüzumludur. Onun düşüncesini, dilini ve san’atını tanımak yeni nesilleriçin bir borçtur. Tanıdıkça anlayacağız ki o her zaman yenidir :Biz sevdik âşık olduk sevildik mâşuk olduHer dem yeni doğarız bizden kim usanası 120O ve temsil ettiği anlayış hiç solmayan taze bir güldür :Bir bahçeye girmek gerek hoş teferrüc kılmak gerekBir tâze gül kokmak gerek ol gül hergiz solmaz ola 121Yeryüzünün efendisi olan insan yaradılış hikmeti istika-metindeçok şeyler başarabilir. Yeter ki kendisinde mevcut potansiyeli hareketegeçirebilsin. Bu dünyâ hayâtını yaşarken bitki ve hayvan seviyesindekalmak da, insan seviyesine yükselmek de mümkündür. İnsancayaşamak için gayret ister, aşk ister. Yûnus’un dediği gibi:Kur’ağacı niderler kesip oda yakarlarHer kim âşık olmadı benzer kuru ağaca 122Yûnus’un burada söz konusu ettiği “aşk”ı gayet geniş plânda elealabiliriz. Bu aşk, varlığının şuûruna varmak, yaratıcısı ile irtibâtınısağlam tutmak, bu dünyâdaki yerinin ve yaradılış gayesinin idrâki118Bkz. Tirmizî, Kıyâme, 18. 41; Ebû Dâvud, Zekât, 41.119Dîvan, 155.120Gölpınarlı, age, 444.121Dîvan, 138.122Gölpınarlı, age, 428.154155