Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

YÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİYÛNUS’TA HAK ve HALK SEVGİSİCanlar cânını buldum bu cânım yağmâ olsunAssı ziyândan geçtim dükkânım yağmâ olsun(BT, 168)Yûnus yaşadığı büyük aşkından öylesine memnundur ki, onuherkese tavsiye eder. İlâhî aşkta Mâşuk’u buluncaya kadar yanmakmukadderse de, artık başka bir ateşle, cehennemle vs. ile yanmak sözkonusu değildir:Kişi âşık olmak gerekMâşuk’unu bulmak gerekAşk oduna yanmak gerekAyruk oda yanmaz ol(BT, 148)Evet, âşıklık hâlinin binbir cilvesi vardır. Sırrını saklamak istersinfakat sabredemezsin, ilâhî cemâli temâşâ edince irâden elden giderşaşırıp kalırsın:Nite ki bu gönlüm evi aşk elinden taşa gelirNice yüksek yürür isem aşk başımdan aşa gelirNice aydıram râzım söylemeyim kimesneyeGider bu sabr u karârım Dost önüne düşe gelirHey nice sabreyleyiser Dost yüzünü gören kişiOl hakîkat gördüm diyen kendüzünden şaşa gelirNasıl şaşırmayasın ki Mâşuk olan Rabb’in her biri başka renk vebiçimde nâmütenâhî tecellisi vardır, hep başka başka görünür. Bâzanöyle bir işvesi, O’nun öyle hayranlık verici bir tecellîsi olur ki, yüzbin gönül gücünde bir gönle sâhip bile olsan, kendini kaybeder coşuptaşarsın:Mâşûka’nın tecellîsi türlü türlü renkler alırBir şîvede yüz bin gönlüm alıban cûşa gelirO Dost öyle cilvelidir ki, O’nunla ben güneşle bulut gibiyim, der.Güneş bâzan pırıl pırıldır, bâzan da bulutların arkasına gizlenir:Ol Dost ile benim işim bulutla güneşleyinBir dem hicâbı sürülür bir dem nikab başa gelirBütün bunlara rağmen Yûnus aşkından dolayı son derece memnunve mutludur. Ona göre aşktan başka sevecek bir şey olmamalıdır. Zîrâbaşa gelen şeylerin en iyisi en değerlisi aşktır:Aceb yine miskin Yûnus aşktan artık sevdi meğerZîrâ ki bu aşktan yeğrek hiç yoktur başa gelir(G, 375)7. Aşk, Ehil Olmayana Anlatılmaz, O Dibi Olmayan Bir DenizdirYûnus Emre zaman zaman herkesi âşıklığa dâvet ederse de, bukonuda belli bir hassâsiyet ve dikkati, hattâ kıskançlığı da vardır.Herkesin yanında gelişi güzel aşk ahvâlinden söz etmeği doğru bulmaz.“Hikmeti nâ-ehle söylemek hikmete zulümdür.” 78 misâli, ona göreaşktan nasîbi olmayan kimselere aşktan bahsedilirse yazık olur. Sırrınıancak âşık olana söylemek gerekir:Hayfdurur aşksızlara aşktan haber söylemekKim gerçek âşık ise râzımı ona derimÂşıklık ve aşk hakkındaki haber ve sözler değerli bir emânet sayılır,onun üzerine titremek, dikkatli davranmak îcap eder. O bakımdanolur olmaz yerde gelişi güzel aşk sırlarından söz etmemeye dikkatgöstermelidir:78Bu sözün tamâmı şöyledir: “Hikmeti ehlinden menetmek ehline zulümdür,hikmeti nâ-ehle söylemek hikmete zulümdür.” Burada “hikmet” kelimesiylekasdedilen şey, felsefenin sâhasına giren hikmet değil, tasavvufî yollarla eldeedilen Rabbânî ve ledünnî hikmettir. Bk. M.Ali Aynî, Tasavvuf Târihi, 177-178,İstanbul 1341.8485