Yûnus'ta Hak ve Halk Sevgisi 'nin yayın hakları ... - Eskişehir Valiliği

etmek bunun tezâhürlerinden biridir. Bu insânî davranış şâirimizinmısrâlarında şöyle ifâde bulur:Söz konusu hadislerden biri şöyledir: “Çıplak bir mü›mini giydirenkimseyi Allah cennet giyecekleri ile mükâfatlandıracaktır.” 95Bir hastaya vardın ise bir içim su verdin iseYarın anda karşı gele Hak şarâbın içmiş gibiBu mısrâlar meşhur bir Kudsî Hadîs’in son derece başarılı olarakşiir tarzında dilimize aktarılmış şeklidir. Hadîs’in konuyla ilgili bölümüşöyledir:“Allah kıyâmet gününde şöyle buyuracak:- Ey Âdem oğlu, ben hastalandım da sen beni ziyâret etmedin.Kul:- Yâ Rabbi sen âlemlerin Rabbisin, ben sana nasıl hasta ziyâretiyapabilirim? Allah:- Sen bilmez misin ki, benim filân kulum hastalanmıştı da senonu ziyâret etmemiştin. Eğer sen onu ziyâret etseydin muhakkakbeni onun yanında bulacaktın! Ve tekrar Allah:- Ey Âdem oğlu, ben senden su istedim de sen bana su vermedin!buyurur. Kul:- Yâ Rabbi, sen âlemlerin Rabbisin! Ben sana nasıl suverebilirim? der Allah:- Filân kulum senden su istemişti de sen ona su vermemiştin.Bilmez misin ki, eğer ona su vermiş olsaydın bunu benim yanımdabulacaktın!” 94Tâkip eden beyit de yardımseverlikle ilgili hadislerin manzum şeklisayılır:Bir miskini gördün ise bir eskice verdin iseYarın anda karşı gele Hak libâsın giymiş gibi(T, 155)7. “Yiğit İken Ölenler”Yûnus Emre’de ve onun düşüncelerine hayat veren sistemdeinsanın değeri tartışılmaz bir üstünlüğe sâhiptir. Böyle olunca insanhayâtı da o nisbette kıymetli olacak demektir. Ölümler, hele genç yaştave vakitsiz görünen ölümler her yerde insan kalbini titreten, derinkederlere sürükleyen olaylardır. Yûnus da bir insandır, hem de duygulubir insan. Bu tür ölümlerin onu da etkilememesi düşünülemez.Yûnus Emre’deki insan sevgisi öyle bir boyuta ulaşmıştır ki, sankiyaşadığı devir Anadolu’sundaki bütün muztarip insanların duygularınatercüman olmaktadır. Açlık, sefâlet, ihmal, iç karışıklıklar ve sâirsebeplerle hayatını kaybedenler, bilhassa genç yaşlarında tâzecikfidanlar gibi ölenler için yanıp yakılır. Onları daha başak vermeden,verimli hâle gelmeden biçilmiş tâze ekinlere benzetir:Bu dünyâda bir nesneye yanar içim göynür gözümYiğit iken ölenlere gök ekini biçmiş gibi(T, 155)Ölüm her zaman acıdır, fakat genç yaştaki ölümler bilhassayakınlarını perîşan eder. Yûnus iki mısrâ içinde, her zamanki kudretlive sâde üslûbuyla bu gerçeği dile getirmiştir. Hatıra şu soru gelebilir:Yûnus Emre’nin inanç sistemine göre her şey Hakk’ın irâdesi vetecellîsi iledir, gerçek fâil Allah’tır. Her hâdiseyi sabır ve rızâ ilekarşılamak gerekir. Yiğit iken ölenlere yanıp yakılmak bu anlayışa tersdüşmez mi?Bu çetrefil durumu, Yûnus’un öteki inançları kadar güçlü olan insansevgisi ile îzah edebiliriz. Yûnus’un Hak aşkıyle yüklü olan gönlü94Bk. Müslim, birr, 43; İbn Arabî, Nurlar Hazînesi , 164-166.95Tirmizî, Kıyâme, 18, 41.131