YENİ MASONİK DÜZEN

Ayd›nlanma ve Frans›z Devrimi 203
Frans›z Localar›n›n Kuruluflu
ve Frans›z Ayd›nlanmas›n›n Geliflimi
Önceki bölümde inceledi¤imiz gibi masonluk ilk olarak ‹skoçya'ya kaçan
Tap›nakç›lar taraf›ndan bugünkü flekliyle örgütlenmiflti ve yay›lma alan› da ilk
olarak ‹skoçya ve ‹ngiltere oldu. Yüzy›llar boyunca yeralt›nda faaliyet gösteren
masonluk, ‹ngiltere'de, dini otoriteye karfl› giriflti¤i mücadeleden zaferle
ç›kt›¤› kesinleflince, 1717 y›l›nda varl›¤›n› tüm dünyaya duyurarak "yer üstü"ne
ç›km›flt›. Bundan sonra mason localar› K›ta Avrupas›'nda da h›zla geliflti.
Fransa'daki ilk localar, 1737 y›l›nda Andrew Michael Ramsay adl› bir flövalye
taraf›ndan kuruldu. Ramsay, 1681'de ‹skoçya'da do¤mufl ve Edinburgh
Üniversitesi'nde okumufltu. As›l misyonu ise o dönemde henüz gizli olan mason
localar›na kat›lmas› ve masonlardan oluflan ve Büyük Üstad Newton'un
baflkanl›¤›n› yapt›¤› Royal Society'e girmesinden sonra bafllad›. Locada yetenekleriyle
dikkat çeken Ramsay, üstadlar taraf›ndan masonlu¤u Fransa'ya tafl›-
yacak kifli olarak seçildi.
Ancak Fransa gibi Katolik bir ülkede loca kurmak, bunun için izin almak
kuflkusuz zor bir iflti. Bu nedenle de Ramsay, temkinli davranmaya karar
verdi. Misyonuna bafllamadan bir süre önce Katolikli¤i kabul etti ve k›sa süre
içinde kendini bir "flövalye" yapt›rmay› baflard›. Bu Katolik ünvanlar alt›nda
Fransa'ya gitti¤inde ülkedeki ilk localar› kurmak için gerekli izni rahatl›kla ald›
ve Frans›z masonlu¤u resmi olarak 1737'de çal›flmalar›na bafllad›. Frans›z localar›
k›sa sürede h›zla geliflti ve çok say›da ünlü kifli örgüte kat›ld›. Örgüt,
Krala ve Kiliseye sayg›l› görünüyordu, ancak gerçekte içinde masonlu¤un en
devrimci ve Kilise-karfl›t› kanad›n› tafl›yordu. Born in Blood kitab›n›n yazar›
John J. Robinson, 1743 y›l›nda Alman Baronu Von Hund'un sözkonusu Frans›z
localar›ndan birisine davet edildi¤ini anlat›yor. Baron'un günlü¤ünde yazd›¤›na
göre, onu locaya götüren masonlar, kendisine örgütün gerçek kimli¤ini
anlatm›fl, Tap›nakç›lar'›n devam› olduklar›n› ve büyük hedeflerin peflinde
olduklar›n› bildirmifllerdi. Örgüte kat›lmay› kabul eden Baron'a, Almanya'ya
dönmesi ve bir sonraki emri beklemesi söylenmiflti. Baron ülkesine döndü ve
Tap›nakç› gelene¤e aç›kça ba¤l› olan masonik bir loca kurdu. Goethe, Mozart
gibi ünlü isimler bu locan›n üyeleri aras›nda yer ald›lar. 12
Fransa'da geliflen bu yeni localar›n, ‹ngiltere'deki biraderleriyle önemli
bir yöntem fark›na sahip olduklar›n› da vurgulamakta yarar var. Hat›rlarsak, o
dönemde ‹ngiltere'de, Katolik Kilisesi'ne ve Kilise'ye ba¤l› olan krallara karfl›
giriflilen mücadele kazan›lm›fl ve ‹ngiltere Protestan bir ülke olmufltu. Kraliyet
ailesi ise masonlukla son derece içli-d›fll› hale gelmiflti. ‹ngiliz masonlar›, bir
"devrim" peflinde koflmuyorlard› art›k. John J. Robinson'›n dedi¤i gibi, "masonluk
art›k düzeni y›kmaya çal›flm›yordu, çünkü düzenin kendisi haline gelmiflti."
13 Buna karfl›l›k Fransa'daki durum çok farkl›yd›. Herfleyden önce Fransa
Katolik bir ülkeydi, onu Protestan yapmak gibi bir fley ise ne mümkün ne de
Adnan Oktar