YENİ MASONİK DÜZEN

1492 ve Sonrası: Düzen'in İlk Adımları 57
Yahudi ler ka pi ta liz min yal nız ca
fa iz-ban ka cı lık bo yu tu nu kont rol
et mek le kal mı yor lar dı. Ka pi ta liz -
min di ğer iki da ya na ğı, ya ni sö -
mür ge ci lik ve kö le ti ca re ti de
as lın da Yahudi le rin ön der li ğin de
uy gu la nı yor du.
1600’lü yıl lar da sö mür ge ce li ğin
en bü yük uy gu la yı cı sı, sa hip le ri -
ni Ams ter dam lı Yahudi le rin
oluş tur du ğu Dutch East-West
In dia Com pany idi.
Yan da, Dutch East In dia Co.’nin,
Ame ri ka’da ki Yahudi ko lo ni le ri -
ne de des tek ve ren sa hip le ri.
ri ni kul la na bi le cek le ri, ha zır ve sı nır sız bir alan bu lan Ams ter dam Yahudi le ri,
ye ni üre tim ve en düst ri alan la rı bul du lar. Ay rı ca et ki li ban ka cı lık iş le ri yap tı -
lar. New York'un ta ri hin de önem li bir rol oy na yan East In dia Şir ke ti'nin his se -
le ri nin önem li bir bö lü mü nü kont rol et ti ler" di ye ya zı yor. 62 Bir baş ka Yahudi
ta rih çi Elie Ke do urie ise Spa in and the Jews ad lı ki ta bın da şöy le di yor:
Ams ter dam bor sa sı dün ya nın ger çek an lam da ilk bor sa sı du ru mu na gel di. 1680'li yıl -
lar da bu bor sa da gün lük iş lem le ri yö ne ten ler, ki bu iş lem ler bü yük öl çü de East ve
West In dia Com pany'le rin his se le ri nin alım-sa tı mıy dı, Se fa rad Yahudi le ri'ydi... Hol lan -
da Se fa rad lar'ı, Dutch East ve West Co.'le rin his se le ri nin önem li bir bö lü mü nü el le -
rin de bu lun du ru yor lar dı.
1635-1644 yıl la rı ara sın da, Hol lan da'nın sö mür ge si olan Bre zil ya'da ki şe ker üre tim
alan la rı da ha da ge liş ti. Bu dö nem de, Dutch West In dia Com pany'nin ko ru ma sı al tın -
da önem li sa yı da Se fa rad Yahudi si Bre zil ya'ya göç et ti ve şe ker ih ra cı işi nin bü yük
bö lü mü nü kont rol et me ye baş la dı... Sö mür ge de ki eko no mik du rum ge le cek va adet -
ti ğin den ve de West In dia Com pany'nin bu ra ya gö çe den Yahudi le re eko no mik, di ni
ve ki şi sel avan taj ve öz gür lük sağ la ma sı ne de niy le, Bre zil ya'da ki Se fa rad nü fu su da -
ha da art tı. 63
Encyc lo pa edia Ju da ica ise "17. yüz yı lın ikin ci ya rı sın da Se fa rad lar, East
In dia Com pany'nin çok önem li bir bö lü mü nü kont rol et ti ler. Bor sa da his se se -
ne di alım-sa tı mı ile uğ raş ma ya baş la dı lar ve bü yük bir kıs mı nı kont rol le ri al tı -
na al dı lar. Bun dan baş ka ye ni kı ta lar da ele ge çi ri len yer le ri de kont rol al tı na al -
dı lar ki bun la rın ara sın da Bre zil ya, Su ri nam ve Cu ra cao da var dı" di ye ya zı -
yor. 64 Ko nu hak kın da ki il ginç ger çek ler den bi ri de, Hol lan da lı Yahudi le rin
elin de ki Dutch East In dia Com pany'nin pa ra yı ol duk ça kir li yol lar dan ka za nı -
yor olu şuy du. Şir ke tin en kar lı sek tö rü, uyuş tu ru cu ti ca re tiy di:
... Asır lar dır sü ren uyuş tu ru cu pa za rı, ön ce böl ge ye ilk ge len Por te kiz li ler'in, da ha
son ra da Hol lan da lı lar'ın eli ne geç ti. Dutch East In dia Com pany, uyuş tu ru cu yu
Hint ya rı ma da sı nın ku zey bö lüm le ri ne, Ben gal, Bi har, Oris sa ve Be na res böl ge le ri ne
Adnan Oktar