Protesto Eylemi_
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Protesto</strong> <strong>Eylemi</strong><br />
Roger Williams saygın bir kişiydi; ama dinsel özgürlük isteğine kimse hoşgörüyle<br />
bakmadı. Tutuklanmamak için kış soğuğunda balta girmemiş ormanlara kaçıp saklanmak<br />
zorunda kaldı.<br />
Williams şöyle anlatıyor: “On dört hafta boyunca dondurucu soğukta yaşamımı devam<br />
ettirmeye çalıştım, yiyecek ve yatacak yer bulmam çok zordu. Beni kuzgunlar besledi ve bir<br />
ağaç kovuğunda geceledim.”Williams karlı kaçışına devam etti; sonunda bir kızılderili<br />
oymağına rastladı. Onların güvenini ve sevgisini kazanması fazla uzun sürmedi.<br />
Williams, ‘herkese, Tanrı’ya kendi inancının ışığında tapınma özgürlüğü’ tanıyan ilk<br />
devletin temelini attı.<br />
Onun ilk küçük devleti Rhode Island, sivil ve dinsel özgürlük ilkelerinden oluşan<br />
temelleri, Amerikan Cumhuriyetinin yapıtaşları halini alana kadar gelişti ve zenginleşti.<br />
Özgürlük belgesi<br />
Amerikan Özgürlük Bildirisi şöyle duyurdu: “Bütün insanların eşit yaratıldığına ve<br />
Yaratıcının onlara ellerinden alınamayacak olan haklar verdiği gerçeğine inanıyoruz. Bu<br />
hakların içinde yaşam, özgürlük ve mutluluk vardır.” Anayasa vicdan özgürlüğünün<br />
garantisidir: “Kongre bir dinin kuruluşuna ilişkin bir yasa çıkaramaz ya da özgür bir şekilde<br />
uygulanmasını yasaklayamaz.”<br />
Anayasanın yapıcıları insanın Tanrı’yla olan ilişkisinin insan yasalarının üzerinde<br />
olduğunu ve vicdan haklarının elinden alınamayacağını tanıdılar. Bu kimsenin silip<br />
atamayacağı bir ilkeydi.10<br />
İnsanların kendi emeklerinin meyvesini yediği ve vicdan özgürlüğüne sahip olduğu bir<br />
diyarın varlığını Avrupa’da duyuldu. Binlerce kişi Yeni Dünya kıyılarına akın etti.<br />
Plymouth’a ilk çıkıştan (1620) yirmi yıl sonra New England’a binlerce Pilgrim yerleşmişti.<br />
Topraktan emeklerinin karşılığını almanın dışında bir beklentileri yoktu. Özgürlük ülkede<br />
iyice kök salana kadar vahşi doğanın dikenlerine sabırla katlandılar, özgürlük ağacını<br />
gözyaşlarıyla suladılar ve alın teriyle emek verdiler.<br />
Ulusal büyüklüğün en kesin güvencesi<br />
Kutsal Kitap ilkeleri evde, okulda ve kilisede öğretiliyordu; bunun meyveleri, zeka,<br />
paklık ve karakter ve davranışta görülebiliyordu. Bir sarhoş göremez, bir küfür işitemez ya<br />
da bir dilenciyle karşılaşmazdınız.11 Kutsal Kitap ilkeleri ulusal büyüklüğün en kesin<br />
güvencelerinden biridir. Cılız koloniler kudretli devletler haline geldi. Dünya papasız bir<br />
kilisenin ve kralsız bir devletin zenginliğine tanık oldu.<br />
Ne var ki Pilgrimlerden başka bir niyetle Amerika’ya gelenlerin sayısı da giderek<br />
artıyordu. Yalnızca dünyasal avantaj arayanların sayısı arttı.<br />
113
Change language