Protesto Eylemi_
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Protesto</strong> <strong>Eylemi</strong><br />
sitemlerle, tarihsel sözlerle ve ataların deyişleriyle laf kalabalığına tuttu. Luther sonunda<br />
savunmasını yazılı olarak yapma iznine kavuştu.<br />
Bir arkadaşına yazarak şöyle dedi: “Yazılanlar başkalarının değerlendirilmesine<br />
sunulabilir. Üstelik kibirli ve küstah bir despotun vicdanını harekete geçiremiyorsan,<br />
korkularını harekete geçirebilirsin.”<br />
Sonraki sorgulamada Luther, görüşlerini açık, tutarlı ve güçlü bir dille ifade eden ve<br />
Kutsal Yazıya dayanan yazılı savunmasını verdi. Yüksek sesle okuduğu kağıdı kardinale<br />
sundu. Kardinal ise kağıdı bir kenara atarak onun boş sözlerden ve ilişkisiz alıntılardan<br />
oluşan bir karalama olduğunu söyledi. Luther bu kez din görevlisine kendi alanında -<br />
kilisenin gelenekleri ve öğretişi doğrultusunda - karşılık vermeye başladı ve tüm iddiaları<br />
çürüttü.<br />
Yetkili küplere bindi; kendini kaybedip öfkeyle bağırmaya başladı. “Dön! Yoksa seni<br />
Roma’ya gönderirim.” Sonra da şöyle ekledi: “Dine dön, yoksa bu son görüşmemiz olur.”<br />
Reformcu çekildi; inançlarından dönmeyeceğini açıkça dile getirdi. Kardinalin amacı bu<br />
değildi. Bütün düzenlerinin boşa çıktığına tanık oluyordu.<br />
Oradaki kalabalık topluluk, iki adamın ortaya koyduğu tezler kadar sergiledikleri ruhu da<br />
kıyaslama fırsatına kavuştular. Reformcunun yalın, alçakgönüllü, kararlı ve gerçeğe<br />
dayanan bir yaklaşımı vardı. Papalık yetkilisi ise gösterişli, kibirli ve sağduyusuzdu. Kutsal<br />
Yazıya dayanan tek bir iddiası bile olmadı. Sadece, “Dön, yoksa Roma’ya gidersin” deyip<br />
durdu.<br />
Augsburg’dan kaçış<br />
Luther’in arkadaşları, onun orada kalmasının yararsız olacağını söyleyerek gecikmeden<br />
Wittenberg’e dönmesini öğütlediler. Luther, gün doğmadan önce at sırtında Augsburg’dan<br />
ayrıldı. Yanında yalnızca mahkemenin atadığı bir rehber vardı. Kentin karanlık<br />
sokaklarından geçerek uzaklaştı. Diğer yandan tetikte bekleyen zalim düşmanları onun<br />
yıkımını hazırlıyordu. O anlar bol bol dua edilmesini gerektiren kaygılı anlardı. Kentin<br />
duvarındaki küçük bir kapıya ulaştı. Kapı açılınca rehberiyle birlikte dışarı çıktı. Papalık<br />
yetkilisi Luther’in ayrıldığını öğrendiğinde oradan çoktan uzaklaşmıştı.<br />
Luther’in kaçışını haber alan yetkili şaşkınlığa ve öfkeye kapıldı. Kiliseyi karıştıran bu<br />
adamla uğraşmanın kendisine büyük onur getireceğini umuyordu. Saksonya valisi<br />
Frederick’e yazdığı bir mektupta, Luther’i acı bir dille aşağılayarak valinin onu ya Roma’ya<br />
göndermesini ya da Saksonya’dan atmasını istedi.<br />
Valinin reform öğretilerine ilişkin henüz pek bilgisi yoktu, ama Luther’in sözlerindeki<br />
güçten ve açıklıktan derin etkilenmişti. Reformcunun yanılgıda olduğu kanıtlanana dek<br />
onun koruyucusu olmaya karar verdi. Papalık yetkilisine şöyle yazdı: “Doktor Martin’in<br />
Augsburg’da huzurunuza çıkması sizi tatmin etmiş olmalıdır. Yanılgılarını kabul ettirmeden<br />
52
Change language