Protesto Eylemi_
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Protesto</strong> <strong>Eylemi</strong><br />
Tetzel bir kente girerken önden gönderilen haberci şöyle duyuruyordu: “Tanrı’nın ve<br />
kutsal babanın lütfu kapılarınıza gel-miştir.” İnsanlar saygısız hilekarı Tanrı’nın kendisiymiş<br />
gibi ağır lıyordu. Kilisenin kürsüsüne çıkan Tetzel, bağışlanma belgelerini Tanrı’nın en<br />
değerli armağanı olarak tanıtıp halka sunuyordu. Bu belgelerden satın alan kişilerin sonraki<br />
günahları da bağışlanacaktı. Üstelik ‘tövbeye bile gerek yoktu.’10 Dinleyicilerine belgelerin<br />
ölüleri kurtarma gücüne de sahip olduğuna ilişkin güvence veriyordu. Belge hangi ölünün<br />
adına satın alındıysa, para verildiği anda o ölü purgatoryadan kurtulup cennete çıkacaktı.<br />
Tetzel’in hazinesi altın ve gümüşle dolup taştı. Paranın satın aldığı kurtuluş, tövbenin,<br />
imanın ve günahla mücadelenin getirdiği kurtuluştan çok daha kolaydı (Ek’e bkz.)<br />
Luther dehşete düşmüştü. Onun topluluğundaki birçok kişi de bağışlanma belgelerinden<br />
satın aldı. Bu kişiler daha sonra önderlerine gelip günahlarını itiraf ettiler ve bağışlanma<br />
dilediler. Tövbekar oldukları ve gerçekten değişmek istedikleri için değil, belgelere<br />
dayanarak bunu istiyorlardı. Luther karşı çıktı; tövbe edip değişmedikçe günahları içinde<br />
mahvolacaklarını anlattı. Halk Tetzel’e gidip önderlerinin belgeleri tanımadığını söyledi;<br />
hatta bazıları paralarını geri istedi. Küplere binen Tetzel, korkunç lanetler okudu,<br />
meydanlarda ateşler yaktırıp ‘kutsal bağışlanma belgelerine karşı çıkan tüm sapkınları<br />
yaktırmak için papadan buyruk aldığını’ duyurdu.<br />
Luther iş başında<br />
Luther’in kürsüden yükselen sesi ciddi bir uyarı niteliğindeydi. Günahın gerçek<br />
çirkinliğini insanların gözleri önüne seriyor, kişinin kendi eylemleriyle suçluluktan ve<br />
cezadan kurtulmasının olanaksız olduğunu dile getiriyordu. Günahlı insanı yalnızca<br />
Tanrı’ya yönelmek ve tövbeyle Mesih’e iman etmek kurtarabilirdi. Mesih’in lütfu satın<br />
alınamazdı; karşılıksız bir armağandı. Luther insanların, bağışlanma belgeleri almak yerine<br />
çarmıha gerilen Kurtarıcıya umut bağlamalarını öğütledi. Acıyla dolu kendi deneyimini<br />
anlatarak dinleyicilerine Mesih’e iman yoluyla esenlik ve sevinç bulacaklarını öğretti.<br />
Tetzel küstahlıklarına devam ederken, Luther daha etkili bir protesto sergilemeye<br />
kararlıydı. Wittenberg’de azizlerin kemiklerini barındıran şato kilisesi belli kutsal günlerde<br />
açılarak insanlara sergileniyordu. O günlerde kiliseyi ziyaret edip itirafta bulunanların<br />
hepsinin günahlarının tümüyle bağışlandığı duyuruluyordu. Bu günlerin en önemlilerinden<br />
biri olan ‘Bütün Azizlerin Şenliği’ yaklaşıyordu. Kiliseye doğru yol alan kalabalıklara<br />
katılan Luther, kilise kapısına bağışlanma belgelerine karşı doksan beş iddiayı içeren bir<br />
liste astı.<br />
Liste evrensel bir ilgiyle karşılandı. Birçok kişi tarafından okunarak tekrarlandı. Tüm<br />
kentte büyük bir heyecan dalgası yayıldı. Bu iddialar aracılığıyla günahı bağışlama ve<br />
cezayı kaldırma gücünün Papanın ya da herhangi bir kişinin elinde olmadığı açıkça dile<br />
getirildi. Tanrı lütfunun tövbe ve iman yoluyla onu arayanların hepsine karşılıksız olarak<br />
verildiği belirtildi.<br />
49
Change language