Protesto Eylemi_
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır. Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
Peki, ya imparatorun insanları kılıcıyla Kilise’nin buyurduğu ve sırf Kilise buyurduğu için gerçek inanç olarak farz ederek o inancı benimsemeye mecbur bırakma hakkına ne demeli? Bu da çürütülmüş ve ıskartaya çıkarılmış bir düşüncedir. Öyleyse Protesto’da sakince ortaya konan ilke, bu çift yüzlü zorbalığın bütün kirli yanlarını gözler önüne sermiştir. Başpiskoposun kürsüsü ve imparatorun kılıcı yok olup gider; onların yerini vicdan alır. Fakat Protesto, vicdanı kendi metresine bırakmaz; vicdan kendince işleyen bir kanun değildir. Protesto’nun Efendisi olan O’na karşı bir anarşi-isyanı vardı. Protesto, İncil’in vicdanın kanunu olduğunu ve İncil’I Efendimizin tek başına yazdığını bildirir. Bu yüzden dümenini birbirine zıt iki tehlike arasına kıran, bir eliyle anarşiden, diğer eliyle zorbalıktan uzak duran Protestanlık, ulusların gözleri önüne gerçek özgürlük bayrağını açarak ortaya çıkmaktadır. Özgür olmayı isteyen herkes o bayrağın etrafında toplanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Speyer protestosu, dini özgürlük, püriten, kilise, almanya, gelenek, mabet, hacılar, yeni ingiltere, antik çağ, hristiyanlık, kefaret, yalnız inanç, yalnız mesih, wesley, huss, waldenses, jerome, calvin, luther, wycliffe, knox, piskopos
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Protesto</strong> <strong>Eylemi</strong><br />
Rab’bin geliş tarihi olarak 1844 yılını gösteren bildiri İngil-tere’de de yayıldı. Amerika<br />
Birleşik Devletlerinden gelen Advent yayınları geniş bir şekilde dağıtıldı. 1842’de<br />
Amerika’da advent inancını kabul etmiş olan İngiliz Robert Winter, Rab’bin gelişini ilan<br />
etmek amacıyla memleketine dönüş yaptı. Birçok kişi onunla birleşerek İngiltere’nin çeşitli<br />
yerlerinde bildiriyi yaydı.<br />
Güney Amerika’da, Cizvit bir İspanyol olan Lacunza, Mesihin yakın dönüşünün<br />
gerçeğini kabul etti. Roma’nın eline düşmemek için kendisini Rabbi Ben-Ezra adında<br />
Yahudi bir imanlı olarak temsil eden bir kitap yazdı. Kitabı 1825’te İngilizce’ye çevrildi.<br />
Böylece İngiltere’de uyanan ilginin derinleşmesini sağladı.<br />
Esinleme bengel’e açıklanıyor<br />
Almanya’da öğreti, Lutherci bir hizmetli ve Kutsal Kitap bilgini olan Bengel tarafından<br />
öğretiliyordu. Esinleme 21’den bir vaaz hazırlarken, Mesih’in ikinci gelişinin ışığı onun<br />
zihnini aydınlatmıştı. Böylece Esinleme’nin peygamberliklerini anlamaya başladı.<br />
Peygamber tarafından sunulan sahnelerin önemi ve yüceliğiyle şaşkına dönerek bir süre için<br />
konudan uzak durmayı seçti. Ancak kürsüde konuşurken zihni bütün canlılıkla yeniden<br />
tazelendi. O andan başlayarak kendisini peygamberlikleri incelemeye adadı. Sonunda<br />
Mesih’in gelişinin yakın olduğu inancını kabul etti. Bengel’in bulduğu ikinci geliş tarihi,<br />
sonraları Miller’ın bulduğu tarihe çok yakındı.<br />
Bengel’in yazıları kendi Würtemberg devletinde ve Alman-ya’nın diğer kısımlarında<br />
yayıldı. Advent bildirisi, diğer ülkelerde ilgi gördüğü gibi, Almanya’da da aynı zamanda<br />
işitildi.<br />
Cenevre’de ikinci gelişi Gaussen vaaz ediyordu. Gaussen ruhsal hizmetine ilk başladığı<br />
zaman kuşkuculuğa eğilimliydi. Gençliğinde peygamberlikle ilgilenmişti. Rollin’in Eski<br />
Tarih adlı eserini okurken, Daniel’in ikinci bölümü dikkatini çekti. Peygamberliğin yerine<br />
gelişindeki kusursuzluk onu hayrete düşürdü. Salt akılcılıkla tatmin olmayacağını anlayarak<br />
Kutsal Kitap’ı incelemeye koyuldu.<br />
Rab’bin gelişinin yakın olduğu inancına vardı. Bu gerçeğin öneminden etkilenerek<br />
insanlara duyurmayı arzuladı. Ancak Da- niel’in peygamberliklerinin anlaşılamaz olduğuna<br />
ilişkin yaygın inanç ciddi bir engel oluşturuyordu. Cenevre’de müjdeleyen Farel gibi o da<br />
çocuklarla çalışmaya başladı; böylece ailelerin ilgisini çekebileceğini umuyordu. Kendisi<br />
şöyle anlatıyor: “Çocuklarla bir çember oluştururum; eğer grup genişlerse, dinlediklerini,<br />
hoşnut kaldıklarını, ilgilendiklerini ve konuyu açıklayabildiklerini görürsem, ikinci bir<br />
çember daha oluştururum. Bu arada büyükler de, konunun oturup incelemeye değer<br />
olduğunu görürler. Bunu yaptıklarında dikkatlerini çekmiş olurum.”<br />
Gaussen çocuklara seslenirken, büyükler de onu dinlemeye geldiler. Kilisesi<br />
dinleyicilerle, eğitimli ve yüksek mevkiden insanlarla, Cenevre’yi ziyaret eden yabancılar<br />
ve gezginlerle dolup taştı. Böylece bildiri oradan başka yerlere de yayıldı.<br />
140
Change language