Preuzmite kompletan časopis broj 3 u PDF formatu - Portal kulture ...

ïñtérkûltúråłna ìsträživanjá
filmska produkcija gotovo nevidljiva zbog odsustva podrške državnih institucija i fondova kao
i odsustva odgovarajućeg pravnog okvira kojim bi se zaštitio sektor kinematografije.
Kulturna politika vodi se određenim sredstvima, odnosno instrumentima. Instrumenti
kulturne politike dele se prema prirodi svog delovanja na ekonomske, političko-pravne,
organizacione i vrednosno-idejne, a prema smeru svog delovanja na podsticajne (stimulativne)
i suzbijajuće (represivne) (Dragićević Šešić i Stojković 2007: 47). Instrumenti
kulturne politike su čvrsto i suštinski povezani u celinu, tako da je, recimo, bez upotrebe
organizacionih instrumenata nemoguće jedan idejni koncept implementirati u praksi, pošto
i primena drugih instrumenata (ekonomski, pravno-politički) mora biti utemeljena na
planiranju i praktičnoj implementaciji plana (Đukić 2010: 121). Kulturna politika morala
bi pre svega biti vođena organizacionim instrumentima, jer oni omogućuju precizno planiranje.
Strateško planiranje je osnovni instrument kulturne politike. Bez njega je razvoj
stihijski i bez cilja. Strateški plan sadrži idejni koncept kulturne politike (viziju, svrhu, ciljeve,
prioritete i strategije kulturne politike), kao i plan potrebnih aktivnosti i finansijskih
sred sta va ko ji ma će plan bi ti ostva ren (Đu kić 2010: 121).
ULO GA DR ŽA ve u raz vO JU SRP SKE KI NE MA TO GRA FI JE
Istorija odnosa Srbije 4 i fil ma za po či nje kra jem 1916. go di ne, ka da je dr ža va pr vi put intervenisala
u ovoj oblasti. Tada je pri Vrhovnoj komandi Srpske vojske osnovana Filmska sekcija,
što dovodi do produkcije velikog broja dokumentarnih filmova. Godine 1931. donesen
je Za kon o uređenju prometa filmova, prvi zakon koji je uređivao oblast kinematografije, i
posebno je bio povoljan za filmske proizvođače. Zahvaljujući ovom zakonu i odredbi po kojoj
bioskopi moraju da na repertoaru imaju 15% domaćih filmova, dolazi do naglog porasta domaće
proizvodnje, otvaranja novih privatnih filmskih preduzeća, kao i stvaranja institucija u
oblasti filmske delatnosti. Osnovana je Državna filmska centrala, koja uspostavlja evidenciju
u proizvodnji i distribuciji, izdaje Filmski almanah, godišnjak o filmskim delatnostima u zemlji,
pokušavajući tako da nađe način za stimulisanje domaćeg filma. Da bi se ispunila kvota
od 15%, a u nedostatku dovoljne količine novih, u bioskopima su se prikazivali stari domaći
filmovi, što je smanjilo posetu i dovelo do nezadovoljstva kako vlasnika bioskopa, tako i stranih
distributera, te je 1933. ukinuta odredba o obaveznoj zastupljenosti domaćih filmova.
Tih godina u državi je registrovano preko 350 bioskopa, od toga u Srbiji 53 (Ranković 1998).
Tokom Drugog svetskog rata, pri Glavnom štabu Narodnooslobodilačke vojske Srbije
osnovana je Filmska sekcija. Ona je imala zadatak da osposobi postojeće bioskope i organizuje
kulturni život uz prikazivanje odabranih filmova. U vreme rata u Srbiji radilo je 128
bioskopa. Iste godine, u novembru, osnovano je i Državno filmsko preduzeće. Tokom 1945.
godine organizacija jugoslovenske kinematografije prelazi s vojne na civilnu, te se ukidaju
i Filmska sekcija i Državno filmsko preduzeće, ali je osnovano Filmsko preduzeće Federativne
Narodne Republike Jugoslavije (FNRJ) sa državnim osnivačkim kapitalom u iznosu
4 Ta da Kra lje vi na Sr bi ja.
200