Preuzmite kompletan časopis broj 3 u PDF formatu - Portal kulture ...

kóòrdînäte
na vi ka”. 14 Fo kus na ono me što je mo je ili na še uvjetu
je ocr ta va nje ja sne gra ni ce, ko ja će „naš” te ri to rij
odi je li ti od stra nog te ri to ri ja. Po vla če nje gra ni ce ovdje
se mo že shva ti ti kao kon sti tu tiv ni akt pro iz vodnje
te ri to ri jal nog i ge o po li tič kog okvi ra, na te me lju
ko jeg se do ga đa iz ved ba (ko lek tiv nog) iden ti te ta. S
dru ge stra ne, po ku šaj struk tu ri ra nja i (sa mo)od ređi
va nja iden ti te ta vr lo če sto ko re spon di ra s po diza
njem gra ni ca, kao što je to bio slu čaj 90-ih ka da
je na te me lju pra va na sa mo o dre đe nje ne ka da šnji
je din stve ni pro stor SFRJ po di je ljen na šest re publi
ka (dr ža va?). Iako Gre tić di rekt no ne re fe ri ra na
Ju go sla vi ju, upra vo se na te me lju tog is ku stva mo že
za klju či ti da je neo p ho dan „su ži vot s Dru gim, čak
što vi še da je po treb no ži vje ti kao Drugi, s Dru gim,
čak i ka da je taj Dru gi pot pu no raz li čit [...]” 15
Per spek ti va ko ju u svo jem pri lo gu otva ra fi lozof
Hr vo je Ju rić, pro ble ma ti zi ra iz ved bu iden ti te ta
u kon tek stu krup nih teh no lo ško-znan stve nih promje
na, ko je ne sa mo da su ra di kal no tran sfor mi ra le
ko mu ni ka ci ju iz me đu lju di, već su i gra ni cu iz me đu
bi o lo škog bi ća i pro te ze uči ni le pro pu snom. U tom
kon tek stu, Ju ri će va tvrd nja da je pi ta nje iden ti te ta,
par excellence, pi ta nje eti ke, pod ra zu mi je va slje de ći
stav: „Sfe ra ljud skog uvi jek je mje sto dis kri mi na cije,
mje sto gdje je Dru gi is klju čen, upr kos to me što
je baš taj Dru gi uvi jek slu žio kao glav ni kri te rij u
stva ra nju ’čvr stih’ iden ti te ta, bi lo in di vi du al nih, bi lo
ko lek tiv nih.” 16 Sa gle dan u jed nom ši rem kon tek stu
ko ji se od no si na bi o po li tič ke i tran shu ma ne strate
gi je nad zo ra, po jam iden ti te ta i nje go va iz ved ba
po sta ju raz vid ni na pri mje ru in sta la ci je Pe te ra Weibela
Cru ci fi xi on of Iden tity (1973), ko ja će Ju ri ću
po slu ži ti kao pri mjer. Za mi šlje na kao križ ve li či ne
14 Gre tić, Go ran, „Euro pean Spa ce: Ot her-Fo re ig ner-
Enemy”, u: Pe tlev ski/Pa vlić (ured.), ibid., str. 159.
15 Gre tić, Go ran, ibid., str. 161.
16 Ju rić, Hr vo je, Te Cru ci fi xi on of Iden tity: Per sons & Beings,
Bo di es & Ge nes, u: Pe tlev ski/Pa vlić (ured.), ibid., str. 164.
pro sječ nog sta ri jeg mu škar ca, in sta la ci ja u sre di štu
ima mo ni tor ko ji re pro du ci ra vi deo-sli ku, ali sli ka
po sta je vi dlji va tek onog tre nut ka ka da pro ma trač
za u zme sre di šnju po zi ci ju spram kri ža. Kao sim bol
kr šćan stva, križ u kom bi na ci ji s nad zor nom ka merom
pro vo ci ra de li kat no pi ta nje stra te gi ja nad zo ra
i nor ma li za ci je, ko ji obra zu ju plat for mu ili, bo lje
re če no, bi o po li tič ki dis po zi tiv unu tar ko jeg se doga
đa iz ved ba iden ti te ta. Na tom tra gu, za klju čit će
Ju rić, po tre ban nam je bi o e tič ki dis kurs, ko ji bi se
mo gao „su prot sta vi ti biopolitičkim manipulacijama,
od no sno teh no lo ško-znan stve nim, eko nom skim i
po li tič kim ma ni pu la ci ja ma ljud skog i ne-ljud skog
ži vo ta.” 17 U vre me nu hi per tro fi ra ne re al no sti, sve
vi še iz mje šte ne u me đu zo nu in ter net ko mu ni ka cije
i la žnih facebook pro fi la, ova te za do ka zu je svo ju
pla u zi bil nost go to vo sva kim kli kom mi ša.
TE A TAR na RAS KRIŽ JU CI vI LI zA CI JA
Kao me dij ko ji osi gu ra va su sret i ko mu ni ka ci ju
jed ne gru pe lju di u za jed nič ki di je lje nom pro sto ru i
vre me nu, te a tar je mo gu će pro ma tra ti i kao mje sto
(re)pro duk ci je iden ti te ta. Već sa ma či nje ni ca po stoja
nja glum ca kao oso be ko ja na sce ni ne go vo ri u
vla sti to ime, već to či ni u ime ne kog fik ci o nal nog lika,
sa svim ja sno ocr ta va zna čaj ko ji po jam iden ti teta
i iden ti fi ka ci je ima za ka za li šnu iz ved bu. Uoča vaju
ći na zna če nu ve zu, nje mač ka te a tro lo gi nja Eri ka
Fischer-Lic hte u svo joj će knji zi o po vi je sti ka za li šta
sa gle da nog kroz mo da li te te ob li ko va nja iden ti te ta,
za pi sa ti: „U te a tru uvi jek je ri ječ (u struk tu ral nom
smi slu) o kre a ci ji iden ti te ta i pro mje ni iden ti te ta.” 18
Tran sfor ma ci ja dram ske u post dram sku iz ved bu,
sa gle da na u kon tek stu iden ti tet skih po li ti ka, od ređe
na je pro ce du ra ma de cen tri ra nja re la ci je ulo ga–
lik–ti je lo, od no sno prak som de kon stru i ra nja fik si-
17 Ibid., str. 173.
18 Fischer-Lic hte, Eri ka, Hi story of Euro pean Dra ma and
Teatre, Ro u tled ge, New York/Lon don, 2002, str. 2.
296