Pokaż treść! - Biblioteka Multimedialna Teatrnn.pl

JÓZEF PITOŃ
Władkowe
śluby ||f
;^^fce ma juz lo mnie zycio - narzekoł Władek Tyrała
śmierzci swojej baby - na nic syćko, kie jej ni ma.
- Cichoze, Władek, cichoze. Dej ze pokój. Nie prociw
Panu Bogu - pociesali go syćka - Ty jej juz nie wskrzysis.
Tako widno wolo Bosko. Zbier sie w sobie, boś przecie
młody. Zycie przed tobom.
Ale Władek ino głowom kręciek
- To syćko na nic, na nic.
- Coby ino o rozum nie przyseł - biadkały nad nim
baby - abo jesce co gorsego. Kieby se przecie jakom inksom
naloz, to by mu przęsło.
Stary Walosek, co to dziesięć roków w Amaryce bywoł,
a pote kie sie wrócieł syćkie zarobione dutki bez pięć
roków przepił, radził co inksego:
- On kieby se tak każdego dnia choć po krapecce wypieł,
to by go to zratowało. Tąjako mnie jednego casu
zratowało.
I zacon po roz nie wiedzieć ftory opowiadać jakom to
mioł przeprawę w Cikago na Norcie z Murzynami.
- Kie byk im był fte po hajboku nie postawie! i som ś
nimi nie wypieł, byłbyk był dzisiok po tej ziemi nie krocoł.
O nie!
A ręce sie mu juz telo trzęsły, co po kielusek musioł
sięgać dwoma ręcami. Ale nik go ani wielo nie shichoł,
bo syćka jego opowiodki znali juz na pamięć.
A Władek nic nie godajęcy zezbieroł sie i pojechoł.
Wstąpieł do zakonu. Nie pisoł nic. O jakie pół roku przyjechoł
wygolony, w habicie. Ociec bez długom kwilę ni
móg go poznać. -
-Toś to ty? No, ale cie chłopie wyzdajali na polskiego
oficyjera - przepedzioł i siod.
Obłapiył go Władek za nogi i zacon od razu:
-Tato, jo juz tam ostanę. Za miesiąc składom ślub. Ale
przecie z gołemi ręcami tam nie bedzies siedzioł. Temu
tyz pytom wos pięknie, przedejcie mojom cęść i dejcie
mi piniądze.
- Co? - podskocył ociec z ławy - chałupę kces poniechać,
grunta wyprzedawać? Cyś ty hetki zwartogłowioł, cy co?
Ale Władek nic, ino dalej swoje:
-• Za tydzień będzie tu mój przełożony i za tyn cos
kciołbyk to syćko pozałatwiać.
Ociec i pytoł, i klon. Syćko na nic. Nie pomogła ani
prośba, ani groźba. Juz nie wiedzioł co robić ani kogo
sie poradzić. Na ostatku wloz do bratanka Staska, co
mioł sklep. Wypił z tej stropacyje ze dwa głębse i godo
jako i co.
- Stryku - powiado Stasek - przyślijcież go tu ku mnie,
to jo mujakosi na tukom do głowy.
- He, chłopce, skoda godac. On ci tu przecie nie przydzie.
Nie kce iść nika między ludzi.
- To mu powiedzcie, ze jo od niego kupiem, ino kcem
sie ś nim ugodać. Niek przydzie zaroz z ranią.
Rzecywiście rano Władek tu. Pozdrówkoł od progu i
godo:
- Stasek, przysełek, wies po co?
- Hej, niegze cie co praśnie - uradowoł sie Stasek - Siadojze
przecie. Nie bedzieme na progu ukwalować!
52
Wzion go do drugiej izby, usadzieł na ławe i zagaduje:
- No, jakoż, kielo to kces za to?
- Som nie wiem. Kielo dos?
Wzieni sie targować, smowiać, a Stasek niewielo
myślęcy wyj on flaske.
-Jo nie pijem - zastrzóg sie z góry Władek.
- No nie godoj. Jakoż to, coby przy kupiectwie nic nie
połknąć? Chłopie, dej to juz pewnie ostatni roz w twoim
życiu. Jak sie tam między nik dostanies, to juz jamen.
Choćby ci sie gorzołka nocami śniła. Durknij jednego.
Władek ustękoł, ale wypił. Pote wypieł drugiego. W
głowie sie mu zakotłowało, ale sie zebroł w sobie:
- Dość. Ide. Mom jesce do tobie jednom sprawę. Za
ore dni przyjedzie mój przeor. On tu jesce nigdy nie
Eył. Kociołbyk mu przecie cosik opokozać, zawieźć go
kany. Mozę w Pisanom. Ty mos konia i jeździs s papami,
to byś może s nami pojechoł?
- Coby nie - zgodzieł sie Stasek.
-Jo ci tu dom wceśniej znać, dobre? No, s Panem Bogem!
Na trzeci dzień wcas rano Władek tu.
- Przyjechoł! Kiebyś tak koło dziewiątej był u mnie.
Stasek wycesoł konia, przypion zwonek, przyprawie!
turliki, zaprzągnon do sonek, som sie wyzdajoł do lepsyk
portek i zajechoł honornie na oborę. Ułożyli przeora,
przykryli baranicom, Władek siod przy nim i pojechali
Kościeliskom w góre. Mróz trzescoł pod sonkami,
kłęby pary leciały od konia. Stasek na przodku pokazowo!
co trza i opowiadoł po drodze:
- Tu mocie kaplicke zbójnickom. Oni jom tu postawili
i kie śli na zbój za Tatry to sie przy niej modlili, coby sie
im udało. A kie sie wracali, to tyz sypneni krapke talarów,
ze sie im poscęścieło. Bo to byli honorni chłopcy.
Napodali na dwory, karcmy, plebanije...
- Co - ni móg uwierzyć przeor - jakzesz mogli okradać
plebanie, zbóje jedne?!
- Oni nie kradli, ino brali, bo to byli zbójnicy, nie
zbóje, a pote ozdawali biednym. Tak wej cynieli sprawiedliwość.
- Tak, ładna mi sprawiedliwość, zbójecka - gorsył sie
przeor.
- Tu zaś mocie lodowe źródełko, co nigdy nie mar-.
znie, a hań w skale kaplicoska. Tu po prawej za potokem
skała co sie nazywo Sowa, a hań w górze Organy i Zbójeckie
Okna, ka sie w jaskiniak kryli zbójnicy. No i juz
me na Pisanej.
Przeor wodzieł ocami po turniak i ni móg sie nacudować:
- Zaiste wspaniałe są dzieła Boże, wspaniałe.
Jechali koło Śpiącego Rycerza, a Stasek opowiadoł. Na
Krzyzopolu staneni.
- Ten hań krzyż stoi w kamieniu młyńskim. Dawno
temu jeden straśnie mocny młynorz, ale bezbożnik,
założył sie przy gorzołce, ze zaniesie dwa takie z Pysnej,
ka mleł rude, jaze na Kiyry. Uwiązoł se ik na łańcuchu,
wzion bez ramie, ale tu sie podkiełznon i óne go
zapucyły. Temu hań stoi krzyż, no i napis.
- Tak, tak, faktycznie. Nic nad Boga. Wszystko to
piękne. I kraj wspaniały, tyle że zimny.
Rzecywiście przeor, choć przykryty baranicom, byłjuz
tęgo skołcany, a i Władkowi tyz nos przycerwienioł.
NawTÓcieli. Kónicek dyrdoł wesoło i fnetki byli na
Kiyrak. Przed karcmom staneni.
- Trza sie iść zagrzoć i wypić jakom herbatę - za- I
rządzieł Stasek.
Siedli se w kącie, bo ludzi było moc. Stasek kiwnon na
dziewcyne:
-Trzy herbaty. Jedne pańskom i dwie naskie.
Izba była duzo, ciemniato. Z drugiej strony w kącie 3
siedzieli Cygany. Broncia postawieła herbaty. Przeor
dostoł ze sokem malinowym. Władek od razu pocuł co
sie święci, ale nic nie pedzioł ino pociągnon. Dobro