Pokaż treść! - Biblioteka Multimedialna Teatrnn.pl

i siądę sobie pod progiem,
wyjdzie Zosieńka z [ożogiem ?],
i będzie płakać, żałować,
że nie będzie w poście tańcować.
Był jeszcze taki wierszyk do śmiechu:
Niesprawiedliwy Bóg, niesprawiedliwy Bóg,
nie dał mi chłopa w tamtym roku.
Jak sie przyszło od święcony wody, to sie poszło święcić w
Proszę Cię Boże, daj mi chłopa w tym roku, choćby nawet
i o jednym oku.
I tak zakończono zapusty przy zabawie i śmiechu.
4. Środopoście
6. Wielkosobotnie święcenie ognia i wody
Informator: Janina Bartnik (inne dane jak wyżej).
Rano sie ubierało do kościoła (do Lubartowa - JA). Jedno
szło, a reszta w domu sprzątała. Koło kościoła paliło sie ognisko.
Tornine paliły. Wychodził ksiądz i poświęcił te węgielki, to
ognisko. Ludzie zabrały te węgielki.
Późni drugi raz wychodził ksiądz, taka beczka wielka była
nalana wody koło kościoła i ksiądz święcił te wode. Ludzie
ponabierafy wody i węgielki powkładały do ty wody, bo mówiły,
że woda nie ważna jak sie węgielków nie włoży.
obyjściu, budynki, dom poświęcić. To musiał robić gospodarz,
a jak nie było gospodarza - to gospodyni. To święciły w oborze u
krów, u kur... U świń to nie święciły, bo powiedziały, że świni
nie było przy narodzeniu Pana Jezusa. Tyko konia, krowy,
kury, owce - to święciły.
3. Post czyli suszenie
Noji przychodziły do domu ji dom poświęciły. Kto w domu
Informator: Janina Bartnik (inne dane} jak 'wyżej). był z domowych musiał sie przeżegnać.
A święcone wode to jeszcze dawały napić sie: dziewczyny jak
W poście to nikt tam z mięsem nie jad, nawet i ze słonino, były w domu, dzieciom i xi>szysikim kto był w domu, żeby... brzuchy
z cały rok miały nie bolić.
tyko z olejem. A jak w niedziele, to już z mlekiem. Z grzybami,
olejem cały post. Boji kiedyś to grzybów było nie tyle co teraz! A resztę wynosiły, bo jak sie siało na wiosnę owies, czy kartofle
sie sadziło, to święcono wodo się święciło. I tera jeszcze inne
u W Środę Popielcowo suszyły ludzie cały dzień. Nikt nie jad.
Dopiero na wiecór trochę.
ludzie świeco. Nawet i u nas jak sie piersze co sieje, to sie
U nas w Wielki Czwartek to kiedyś sie ostatnie kolacje jadło. poświęci.
Kazał ojciec ugotować kolacje, żeby już do Wielki Niedzieli
gotowanego nie jeść. Powiedział, że Pan Jezus ostatnie wieczerze
7. Wielkanocna święconka
jad w Wielki Czwartek. Ji już śmy nigdy nie jedli gotowanego
do Wielki Niedzieli.
Informator: Edwarda Kowalczyk (inne dane jak
wyżej).
Na potrawy potrzebny był duży kosz, pleciony z białych i
Informator: Stefan Maryśka, nr. 1920 r. w Borkowie, kolorowych pręci. Święcono cały placek pieczony w piecu, cały
gmina Garbów, od 1945 r. mieszka we wsi Leśce (6 km ser i to nie malutki, masła większo szklankę, chleba około dwa
od Borkowa); nagranie z grudnia 1991 r.
kilo, kiełbasy ponad kilo. Na kiełbasę mięso krojono na
kawałeczki, obsuszano ją przy piecu, później ją gotowano lub
Na środopoście tak zwane, na środek postu to tam psoty takie
sobie robiły - malowały płoty..., a jak gdzie była panna to jajek niemało, ale już nie pamiętam ile; ważne żeby było nie do
pieczono - tak było, ja sama tak kiełbasę robiłam. Święcono też
wapnem, a nieraz farbo chłopaki malowały okna.
pary.
Na święta jajek u nas się nie pisało, dopiero na Barbary.
Mięso gotowano lub pieczono i żeby było dużo gnata. Brano
5. Palma
żeberka, sól z pieprzem i krzan. W środku kosz ubierano barwinkiem,
przykrywano serwetkami lub białym płótnem.
Informator: Michalina Kochańska (1. 72) pochodzi z
Bychawki, a od lat mieszka w Prawiednikach; nagranie Chleb i placek święcono, żeby ludziom nigdy ich nie brakło;
styczeń 1992 r.
masło i ser- na pamiątkę, że pasterze nieśli kope serów i kobiałkę
masła, żeby Święta Rodzina się pożywiła, no i nam by nie
Na Niedziele Palmowo to sie szło na łąki i tam urwało sie brakło jedzenia. Kiełbasę na pamiątkę, że Pana Jezusa wiązano
świeżej trzciny, a z lasu przyniosło sie bazi i sie toku palmę powrozami, a jeszcze mówio, że Kościół jest opasany dziesięcioma
przykazaniami. Sól i pieprz na pamiątkę, żeby się dowie­
swoju zrobiło. Urwało sie jakiegoś kwiatka, co kwitnął w mieszkaniu,
przyozdobiło się te palmę i taka była palma. dzieć, jako goryczą był pojony Pan Jezus i każdy musiał
Jak ksiądz poświęcił palmy, to po wyjściu z kościoła, to sie kawałeczek jajka umaczać w soli z pieprzem i z to goryczo zjeść.
biba tu palmu:
Krzan też maczano w soli z pieprzem i trza było ugryźć trzy razy
-też na to samo pamiątkę.
Nie ja bije, palma bije,
Krzan też święcono na inno pamiątkę. Gdy Żydzi przybijali
za sześć noc Wielkanoc,
Pana Jezusa do krzyża, to Cygan ukrad jednego gwoździa, żeby
za tydzień Wielki Dzień.
nie midi czym ukrzyżować tak jak myśleli, by każda noga była
osobno. Cyganka zagrzebała gwóźdź w piachu. Żydzi zaczęli go
A tego kotka z palmy musowo było zjeść, bo nie bolało wtedy szukać, gardło. ale nie znaleźli gwoździa tylko krzan, który wyrósł z tego
A w Wielki Poniedziałek gospodarz rano wstawał, wziął gwoździa i dlatego Pan Jazus obie nogi na przebite na kupie.
palmę i święcono wodę co w Wielku Sobotę poświęcili i palmo to Jajka święcono na pamiątkę, że Pan Jazus był obrzucany
święcił swoje pole. A na ostatku wsadził palmę gdzieś przy kamieniami. W mięsie dużo gnatów potrzebne było, bo te gnaty
miedzy. 1 chto ranij to zrobił, był lepszy żniwak i lepszy gospodarz,
a kto już tam późno, to tako łajza.
ogródkach. Krzan też się wkładało w kretowiska.
wkładało się w kretowiska, gdy dokuczali w ogrodach lub w
Gdy wchodziło się ze święconym do domu, to mówiono i
"Pochwalony" i taki to wierszyk:
Karaluchy i stonogi
i wszelkie robactwo z chałupy,
bo święcone idzie do chałupy.
74