Stáhnout PDF - Ostravská univerzita v Ostravě

ziem, wyróżniających się wysoką gęstością zaludnienia oraz funkcjonującymna tym terenie przemysłem. Granicę polsko-niemiecką na terenie województwaśląskiego w 1930 roku przecinało 39 dróg celnych i 133 drogi gospodarcze.Znajdowało się tu 35 punktów przepustkowych, przez które przemieszczałosię dziennie przeszło 50 tyś osób. Arbitralnie wyznaczona granica, zwłaszczaw części górnośląskiej województwa od początku stwarzała problemy zewzględu na fakt, że granica niejednokrotnie przebiegała przez miejscowości.Dzieliła nawet zakłady przemysłowe, majątki ziemskie oraz gospodarstwachłopskie. Na terenie województwa granica przecięła jednolite grunty w 353przypadkach, w tym 185 na odcinku polsko-czechosłowackim. 3 Ułatwiało towystępowanie przestępstw natury celnej, antypaństwowej i kryminalnej. Toz kolei rzutowało na bezpieczeństwo ekonomiczne i polityczne państwa. Problemyte istniały od początku istnienia państwa polskiego. 4Proces kształtowania się granic pociągał za sobą tworzenie systemu ichochrony. W pierwszych latach istnienia II Rzeczypospolitej na granicy zachodniej,południowej i północnej zabezpieczenie granicy powierzono Ministerstwu SprawWojskowych a te z kolei formacjom wojskowym: Straży Gospodarczo-Wojskowej,Straży Granicznej, Wojskowej Straży Granicznej, Strzelcom Granicznym, BatalionomWartowniczym oraz Batalionom Celnym. 5 Sytuacja zmieniła się w 1922roku po przekazaniu ochrony granic Ministerstwu Skarbu, które powierzyłoochronę granicy nowo powołanej formacji – Straży Celnej. Konsekwencją tegobyło kładzenie nacisku przez nowy organ na ochronę celno-skarbową państwa.Straż Celna miała jednocześnie zapobiegać nielegalnemu przekraczaniu granicy.Ochrona granicy pozostawała nadal pod zwierzchnictwem resortu skarbowegopomimo powołania w 1928 roku w miejsce Straży Celnej – Straży Granicznej.Nowa formacja kładła jednak coraz większy wpływ na ochronę polityczną, cobyło skutkiem powstawaniem realnego zagrożenia ze strony Niemiec.Na terenach, które w 1922 roku utworzyły województwo śląskie powstawaniepolskich formacji granicznych rozpoczęło się na terenie Śląska Cieszyńskiego,który ostatecznie znalazł się w granicach państwa polskiego po decyzji RadyNajwyższej państw Ententy z 28 lipca 1920 roku. Na tym terenie pierwsze jed-3 STRZELECKI, W.: Bezpieczeństwo na ziemiach polskich od kmiecia grodowego do granatowejarmii. Warszawa 1934, s. 243–244; KANIA, T.: Spokojna Granica. Kalendarz Cieszyński1998, s. 79.4 ŁOSSOWSKI, P.: Groźba agresji niemieckiej na Polskę w 1919 roku. Wojskowy PrzeglądHistoryczny 1961, 2.5 OLAS, F.: Straż Graniczna. In: Dziesięciolecie Odrodzonej Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928.Warszawa 1928, s. 531; PROCHOWICZ, J.: Formacje graniczne 1918–1924. ProblemyOchrony Granic 2000, 14, s. 7–25.82