Stáhnout PDF - Ostravská univerzita v Ostravě

Wynikało to ze sytuacji politycznej, a zwłaszcza zmniejszeniem się realnego zagrożeniaze strony sąsiadów Polski – zwłaszcza Niemiec. 11 Żywot tej formacji byłstosunkowo krótki. Jeszcze we wrześniu 1920 roku zlikwidowano ją zamierzającjednocześnie przekazać ochronę granicy formacji cywilnej podległej MinisterstwuSkarbu. 12 W związku z jej brakiem czasowo ochronę granicy przejęły BatalionyWartownicze. Pełniły one wyłącznie funkcje wartownicze. Przewidziane jako formacjaprzejściowa, wobec braku odpowiednio wyposażonej i wyszkolonej cywilnejstraży granicznej wyjęto je na początku kwietnia 1921 roku spod zwierzchnictwaministra spraw wojskowych, podporządkowując je jednocześnie ministrowi skarbu.W praktyce oznaczało to przejęcie odpowiedzialności za ochronę granicy z Niemcamii Czechosłowacją przez Ministerstwo Skarbu. Zewnętrznym tego wyrazembyła zmiana nazwy formacji granicznej na Bataliony Celne. 13 Zbiegło się to rozpoczęciemluzowania oddziałów wojskowych przez tworzoną od niemal roku cywilnąStraż Celną. 14 Została ona włączona w skład istniejącego wcześniej systemu celnego.Działała pierwotnie bez ściśle określonych zadań na podstawie uchwały RadyMinistrów z 20 marca 1920 roku oraz uchwały sejmowej z 20 marca 1922 roku.Wstępne uregulowanie jej statutu prawnego nastąpiło ustawą z 31 lipca 1924 roku– „O uregulowaniu stosunków celnych.” 15 Zgodnie z tym celem jej działalnościbyły celna ochrona granic oraz zapobieganie nielegalnemu przekraczaniu granicy.Ostateczne na podstawie ustawy z 29 stycznia 1926 roku. „O organizacji StrażyCelnej” nadano tej formacji jednolity system organizacyjny oraz szczegółowyzakres zadań. Zaliczono do niego: nadzór nad granicznym ruchem osobowympoza przejściami granicznymi oraz ruchem towarowym poza Urzędami Celnymi,śledzenie i ujawnianie przemytu, wykonywanie czynności określonych przepisamicelnymi, walutowymi oraz o obrocie handlowym z zagranicą, ściganie przestępstwskarbowych i celnych, strzeżenie nienaruszalności znaków i urządzeń granicznych,współdziałanie z innymi organami w interesie bezpieczeństwa i obrony państwa– wojskiem, policją. 16 Ministerstwo Skarbu kładło szczególny nacisk na ochronę11 Dziennik Rozkazów Wojskowych. 1920, 8, pozn. 155; DOMINICZAK, H.: c. d., s. 101–107.12 HINTERHOFF, E.: Zagadnienie ochrony pogranicza. Bellona 1925, 17, s. 75: OLAS, F.: c. d.,s. 532; DOMINICZAK, H.: c. d., s. 114.13 KULA, H. M.: c. d., s. 22; MÜNNICH, T.: Korpus Ochrony Pogranicza. In: DziesięciolecieOdrodzenia Polskiej Siły Zbrojnej 1918–1928. Warszawa 1929, s. 524; ŁUKOMSKI, G.:Wybrane problemy związane z obroną granic II RP. Geneza i organizacja Straży Graniczneji Korpusu Ochrony Pogranicza. In: POLAK, B. (ed.): Z dziejów polskich formacji granicznych1918–1939. Studia i materiały I. Koszalin 1998, s. 30.14 OLAS, F.: c. d., s. 532.15 Dziennik Ustaw RP (dalej DzURP) 1924, 80, pozn. 777.16 DzURP 1926, 18, pozn. 105.84