You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TÜRKİYE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ 6. BİLDİRİMİ<br />
19<br />
nan emisyonları içermektedir.<br />
Türkiye’de atık sektörünün toplam sera gazı emisyonu içindeki<br />
payı 26,02 Mton CO 2 -eşd. (%5,66) olup, enerji, endüstriyel<br />
işlemler ve tarım sektörlerinden sonra gelmektedir<br />
(AKAKDO hariç). Türkiye’de atık sektörü sera gazı emisyonlarının<br />
%82,7’si düzenli ve düzensiz (kontrolsüz) atık depolama<br />
alanlarından, kalanı ise evsel ve endüstriyel atıksu arıtımından<br />
kaynaklanmaktadır.<br />
4.POLİTİKA VE ÖNLEMLER<br />
İklim değişikliği ile ilgili çalışmaların değişik disiplinleri ilgilendiren<br />
bir konu olması nedeniyle bu konudaki çalışmalar<br />
geniş bir yelpazede yer alan kurum ve kuruluşların çalışma<br />
alanına girmektedir. Bu nedenle özel sektör ve sivil toplum<br />
kuruluşlarının temsilcilerinin de yer aldığı ve koordinatörlüğünü<br />
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yaptığı “İklim Değişikliği<br />
ve Hava Yönetimi Koordinasyon Kurulu” oluşturulmuştur.<br />
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi<br />
(BMİDÇS), Avrupa Ekonomik Komisyonu Uzun Menzilli Sınır<br />
Aşan Hava Kirliliği Sözleşmesi ve bu sözleşmelere bağlı<br />
protokoller ile iç mevzuattan kaynaklanan sorumluluklar<br />
çerçevesinde, <strong>iklim</strong> değişikliği ile mücadele ve hava kirliliğinin<br />
önlenmesi amacıyla gerekli tedbirlerin alınması ve bu<br />
konuda ülkemizin şartları da dikkate alınarak uygun iç ve dış<br />
politikaların belirlenmesi çalışmalarının koordine edilmesi<br />
bu kurul tarafından sağlanmaktadır.<br />
2010-2020 yılları arasında <strong>iklim</strong> değişikliği ile ilgili yapılacak<br />
olan çalışmalara yol gösterici olmak ve bu konudaki temel<br />
politikaları belirlemek amacıyla İklim Değişikliği Ulusal<br />
Strateji Belgesi oluşturulmuştur. Bu belgedeki hedefler<br />
doğrultusunda sera gazları emisyonlarının kontrolü ve<br />
uyum çalışmaları için eylemler sunarak bu eylemlerin hayata<br />
geçirilmesi için sorumluları ve zamanlamayı tanımlayan<br />
“İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı” hazırlanmıştır. Bunların<br />
yanında; Kyoto Protokolü’nün emisyon ticaretine konu<br />
olan esneklik mekanizmalarından yararlanılmamasına<br />
rağmen Türkiye’de, bu mekanizmalardan bağımsız olarak<br />
işleyen, çevresel ve sosyal sorumluluk ilkesi çerçevesinde<br />
kurulmuş Gönüllü Karbon Piyasası’na yönelik projeler uzun<br />
süredir geliştirilmekte ve uygulanmaktadır.<br />
Enerji<br />
Türkiye’de son yıllarda enerji politikasına dair ve özellikle <strong>iklim</strong><br />
değişikliğini etkileyecek politikaların ağırlıklı olduğu stratejik<br />
plan, Eylem Planları, yol haritaları strateji belgeleri vb. çeşitli<br />
politika dokümanları yayınlanmıştır.<br />
Türkiye’nin genel enerji politikasının temel hedefi, ekonomik<br />
büyümeyi ve sosyal kalkınmayı desteklemek üzere gerekli<br />
enerjinin zamanında, güvenilir ve maliyet-etkin şekilde, makul<br />
fiyatlarda ve çevreye duyarlı bir şekilde sağlanması olarak<br />
belirlenmiştir. Bu kapsamda; yerli kaynaklara öncelik vererek<br />
kaynak çeşitliliğini sağlamak, yenilenebilir enerji kaynaklarının<br />
enerji arzı içindeki payını arttırmak, enerji verimliliğini artırmak,<br />
serbest piyasa koşullarına tam işlerlik kazandırmak ve<br />
yatırım ortamının iyileşmesini sağlamak, petrol ve doğalgaz<br />
alanlarında kaynak çeşitliliğini sağlamak ve ithalattan kaynaklanan<br />
riskleri azaltacak tedbirleri almak, jeostratejik konumun<br />
etkin kullanılmasıyla, enerji alanında bölgesel işbirliği süreçleri<br />
çerçevesinde enerji koridoru ve terminali haline gelmek, enerji<br />
ve tabii kaynaklar alanlarındaki faaliyetlerin çevreye duyarlı bir<br />
şekilde yürütülmesini sağlamak, doğal kaynakların ülke ekonomisine<br />
katkısını artırmak, endüstriyel hammadde, metal ve<br />
metal dışı madenlerin üretimlerini artırarak yurt içinde değerlendirilmesini<br />
sağlamak, maliyet, zaman ve miktar yönlerinden<br />
enerjiyi tüketiciler için erişilebilir kılmak Türkiye’nin enerji<br />
arz güvenliğini esas alan temel strateji ve politikalarıdır.<br />
Sera Gazı azaltımını olumlu şekilde etkileyecek olan yenilenebilir<br />
enerjinin daha fazla kullanılması ve enerji verimliliğinin<br />
arttırılması amacıyla yukarıda belirtilen politika belgelerindeki<br />
hedefleri sağlamak üzere; 2005 yılında yürürlüğe giren “Yenilenebilir<br />
Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı<br />
Kullanımına İlişkin Kanunun” ile yenilenebilir enerji kaynaklarından<br />
elektrik üretimine ilişkin teşvikler geliştirilmiştir. Ardından,<br />
2007 yılında yürürlüğe giren “Enerji Verimliliği Kanunu”<br />
ile enerji verimliliği için tüm nihai sektörleri kapsayan bir yasal<br />
platform oluşturulmuştur. Bu kanunlar ve bu kanunu destekleyen<br />
Enerji Piyasasındaki diğer kanunlar ile ilgili çok sayıda<br />
yönetmelik ve tebliğ yayınlanarak bu yasal düzenlemelerin işlevselliği<br />
arttırılmış ve arttırılmaya devam etmektedir. Bunun<br />
sonucunda yenilenebilir enerji kurulu gücünde önemli artışlar<br />
olmuş ve enerji verimliliği uygulamaları yurt çapında yaygınlaşmaya<br />
başlamıştır.