Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜRKİYE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ 6. BİLDİRİMİ<br />
91<br />
1990 Yılı<br />
3.4. Envanterin Önceki Envanterlerle<br />
Karşılaştırılması<br />
2G Diğer<br />
Üretim ve<br />
Tüketim<br />
%14<br />
2C Metal Endüstrisi<br />
%100<br />
2013 Yılı<br />
2F OTIM Yerine Geçen<br />
Ürün Kullanımı<br />
%86<br />
Şekil 3.29 1990 ve 2013 yılları için halokarbon ve SF 6 emisyonlarına neden<br />
olan kaynak gruplarının payları<br />
Türkiye ilki 1990-2004 yılları, sonuncusu 1990-2013 yılları için<br />
olmak üzere toplam 10 tane Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri<br />
hazırlamış ve BMIDÇS Sekretaryası’na sunmuştur. Bir<br />
önceki envanter 1990-2013 yılları için hazırlanmış olup, bu bölümde<br />
yapılan karşılaştırma bu envanter üzerinden yapılmıştır.<br />
Sonuncusu hariç, hazırlanmış olan ulusal sera gazı emisyon<br />
envanterleri; Revize 1996 IPCC Ulusal Sera Gazı Envanteri<br />
Rehberleri, IPCC İyi Uygulamalar Kılavuz İlkeleri, Ulusal Sera<br />
Gazı Envanterlerinde Belirsizlik Analizi (2000) ve AKAKDO için<br />
IPCC İyi Uygulamalar Kılavuz İlkeleri (2003) kullanılarak hazırlanmıştır.<br />
BMİDÇS Sekretaryası’nın Ek-1 ülkelerinin 2015<br />
yılından itibaren 2006 IPCC Ulusal Sera Gazı Envanteri Rehberlerinin<br />
kullanılması yönünde aldığı karar uyarınca, 2015<br />
yılında hazırlanan 1990-2013 yılları envanteri 2006 IPCC Ulusal<br />
Sera Gazı Envanteri Rehberlerince belirtilen kriterler çerçevesinde<br />
hazırlanmış ve sunulmuştur. Bu çerçevede 1990-2013<br />
yılları emisyonları ile ilgili olarak; enerji, endüstriyel işlemler<br />
ve ürün kullanımı, tarım, ormancılık ve diğer arazi kullanımı ve<br />
atık sektörlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonları revize<br />
edilmiştir.<br />
1990-2013 yılı için hazırlanan envanterde önceki yıllara göre<br />
gerçekleştirilen değişiklikler ve yeniden hesaplama yapılan<br />
sektör/alt sektörler aşağıda sıralanmıştır:<br />
• Enerji sektöründe; emisyon hesaplamalarında tesis bazında<br />
aktivite verisi ve yakıtların Türkiye’ye özel karbon içerikleri<br />
kullanılmıştır. Karbondioksit taşıma, enjeksiyon ve jeolojik depolama<br />
kategorisi eklenmiştir.<br />
• Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı kapsamında; demir<br />
çelik endüstrisi, amonyak üretimi, nitrik asit üretimi, karpit<br />
üretimi verileri tesis bazında elde edilmiştir.<br />
• Tarım sektöründe; büyükbaş hayvan kategorisi genişletilmiş,<br />
manda emisyonları ayrıca hesaplanmıştır. Hayvancılık<br />
emisyonları hesaplarında süt üretim verimi kullanılmıştır.<br />
• AKAKDO hesaplamalarına yeni alt kategoriler eklenmiştir.<br />
Pek çok alt kategorideki emisyon/yutak hesaplamaları yerel<br />
seviyede yapılmıştır.<br />
• Atık sektöründe; rehber dokümanlardaki öneriler doğrultusunda<br />
atık bertarafından kaynaklanan emisyonlar için IPCC<br />
FOD (Birinci Derece Bozulma) metoduna geçilmiştir. Endüstriyel<br />
atıksu arıtımı ve deşarjı, atık kompostlama ve atıkların<br />
açık alanda yakılması emisyonları envantere dahil edilmiştir.<br />
Evsel atıksu arıtımı ve deşarjı kategorisinde ülke özel emisyon<br />
faktörü kullanılmıştır.