Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3.5. Ulusal Sistem<br />
Türkiye, BMİDÇS Sekretaryası’na 24 Mayıs 2004 tarihinde<br />
taraf olmuş ve Sözleşme’nin 4. ve 12. maddeleri ve ilgili Taraflar<br />
Konferansı (COP) kararları gereğince her yıl sera gazı<br />
emisyon envanteri ve raporunu, yaklaşık her dört yıl süresince<br />
de <strong>iklim</strong> değişikliği ulusal bildirimini hazırlamayı taahhüt<br />
etmiştir. İlk ulusal sera gazı emisyon envanteri, Ulusal Sera<br />
Gazı Envanterleri için 1996 yılında yayımlanan IPCC (Hükümetlerarası<br />
İklim Değişikliği Paneli) Kılavuz İlkelerinin Revize<br />
Edilmiş Hali (1997), IPCC İyi Uygulamalar Kılavuz İlkeleri,<br />
Ulusal Sera Gazı Envanterlerinde Belirsizlik Analizi (2000) ve<br />
AKAKDO (Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık)<br />
için IPCC İyi Uygulamalar Kılavuz İlkeleri (2000 ve<br />
2003) doğrultusunda hazırlanarak, Nisan 2006’da BMİDÇS<br />
Sekretaryası’na sunulmuştur. Son olarak, 2006 IPCC Klavuzuna<br />
göre hazırlanan 1990-2013 arası dönemi kapsayan<br />
Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri, Kasım 2015 tarihinde<br />
BMİDÇS Sekretaryası’na sunulmuştur.<br />
Ulusal Emisyon Envanter Sistemi ana hatları Şekil 3.30’da<br />
gösterilmektedir. Ulusal sistem temel olarak veri toplanması,<br />
veri işleme ve doğrulama, emisyon tahminleri için yöntem<br />
ve emisyon faktörlerinin belirlenmesi, emisyonların hesaplanması,<br />
anahtar sera gazı emisyon kaynaklarının belirlenmesi<br />
ve sonuçların değerlendirilmesini içermektedir. Ulusal<br />
sisteme göre, her bir alt kaynak kategorisi için ilgili ortak<br />
raporlama formatı (CRF) tabloları ilgili kuruluş tarafından<br />
hazırlanır, bu verilerin sisteme aktarılması, anahtar sera<br />
gazı emisyon kaynaklarının belirlenmesi, belirsizlik analizleri<br />
sonuçların değerlendirilmesinden sonra TUİK tarafından<br />
BMİDÇS Sekretaryası’na raporlanması sağlanır.<br />
1990-2013 Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri’nde kullanılan<br />
aktivite verisi kaynakları;<br />
• Enerji denge ve petrol denge tabloları – Enerji ve Tabii<br />
Kaynaklar Bakanlığı,<br />
• Termik santrallerden kaynaklanan emisyonlar – Enerji ve<br />
Tabii Kaynaklar Bakanlığı,<br />
• Ulaştırma emisyonları – Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme<br />
Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TUİK,<br />
• Sanayi üretim verileri - TÜİK,<br />
• Alüminyum üretim miktarı – TÜİK, ETİ Alüminyum A.Ş.<br />
Genel Müdürlüğü,<br />
• Çimento ve klinker üretim miktarı – TUİK, Çimento Müstahsilleri<br />
Birliği,<br />
• Demir Çelik üretim miktarı – Fabrikalar<br />
• Amonyak üretim miktarı – Fabrikalar<br />
• Nitrik asit üretim miktarı – Fabrikalar<br />
• Kireç üretim miktarı – TÜİK, Kireç Sanayicileri Derneği<br />
• HFC, PFC ve SF 6 tüketim miktarı – Gümrük ve Ticaret Bakanlığı,<br />
• Hayvan varlığı ve tarımsal üretim verileri – TÜİK,<br />
• Sıcaklık verileri - Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü,<br />
• Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılıktan<br />
kaynaklanan yutak ve emisyonlar – Gıda, Tarım ve Hayvancılık<br />
Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı,<br />
• Atık verileri - TÜİK’dir.<br />
Emisyon faktörlerinin seçiminde 2006 IPCC Rehberi temel<br />
kaynak olarak kullanılmaktadır.<br />
Gizli veriler kullanılarak hesaplanan IPCC kategorilerine ait<br />
emisyon miktarı gizlenerek üst kategorilerde toplulaştırılmakta<br />
veya envantere hiç dahil edilmemektedir. Endüstriyel üretim<br />
verileri, her yıl endüstriler tarafından mevsimsel ve yıllık soru<br />
formları doldurularak TÜİK’e iletilmektedir. Ayrıca, Çimento<br />
Müstahsilleri Birliği, Otomotiv Sanayicileri Derneği, Kireç<br />
Sanayicileri Derneği gibi, önemli sera gazı emisyonuna sahip<br />
kuruluşların birliklerinden üretim bilgileri de toplanmaktadır.<br />
Oluşturulan veri tabanı elektronik olup, aktivite verileri excel<br />
tabanlı bir programa direk aktarılarak hesaplamaların otomatik<br />
olarak yapılması ve CRF tablolarının istenilen formatta<br />
hazırlanması sağlanmaktadır. Kullanılan emisyon faktörleri<br />
ve aktivite verileri programda görülebilmekte hesaplamalar<br />
kontrol edilebilmektedir. Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği<br />
ve Ormancılık (AKAKDO) sektörünün veri toplama, metot<br />
ve emisyon faktörü seçimi, yutak hesaplama ve raporlama<br />
yükümlüğü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve<br />
Su İşleri Bakanlığı’ndadır. AKAKDO sektörü ile ilgili her türlü<br />
hesaplama ve Ulusal Envanterin AKAKDO bölümünün hazırlanmasını<br />
bu kuruluşlar sağlamakta, TÜİK ise CRF tablolarının<br />
hazırlanmasını ve Sekretarya’ya iletilmesini sağlamaktadır. F<br />
gazları emisyonları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hesaplanmaktadır.
Change language