Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3. SERA GAZI EMİSYON VE YUTAK ENVANTERİ<br />
3.1. Toplam Sera Gazı Emisyon ve Yutak<br />
Envanteri<br />
Türkiye’nin 2013 yılı toplam sera gazı emisyonu karbondioksit<br />
eşdeğeri (CO 2 -eşd.) cinsinden 459,10 Mton’dur (AKAKDO<br />
hariç). Toplam emisyonların %67,8’i enerji, %15,7’si endüstriyel<br />
işlemler ve ürün kullanımı, %10,8’i tarımsal faaliyetler<br />
ve %5,7’si atık sektöründen kaynaklanmaktadır. Enerji sektörü<br />
emisyonlarının büyük çoğunluğu yakıtların yanmasından<br />
kaynaklanmakta olup toplam sera gazı emisyonlarının<br />
%24,8’i enerji sanayi, %15’i ulaştırma, %13,6’sı sanayi sektörü<br />
ve %12,8’i konut, hizmetler ve tarım/ormancılık/balıkçılık<br />
alt sektörlerinde yakıtların yanmasından kaynaklanmaktadır.<br />
Türkiye’de GSYH, 2000 ile 2013 yılları arasında %139 oranında<br />
artarken, toplam sera gazı emisyonlarının %47,7 oranında<br />
artması, ekonominin gelişiminin giderek daha az sera<br />
gazı emisyonu yaratacak faaliyetlere dayandırılması bakımından<br />
olumlu bir eğilime işaret etmektedir. 1990-2013 yılları<br />
arasında emisyonlar, negatif büyüme hızının gözlendiği<br />
yıllar olan 1994, 1999, 2001, 2008 ve 2013 dışında sürekli olarak<br />
artış göstermektedir. Kişi başı toplam sera gazı emisyonu<br />
1990 yılında 3,96 ton CO 2 -eşd. iken 2013 yılında 6,04 ton<br />
CO 2 -eşd. değerine çıkmıştır. Ancak bu değer, OECD ülkelerinin<br />
2012 yılı ortalaması olan 12,47 ton CO 2 -eşd./kişi değerinin<br />
altında, 2012 yılı dünya ortalaması olan 4,88 ton CO 2 -eşd./kişi<br />
değerinin ise üstündedir (IEA, 2014).<br />
Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık<br />
(AKAKDO) yutak değeri 2013 yılı için 58,70 Mton CO 2 -eşd. değerine<br />
ulaşmış olup 1990 yılı değerlerine göre %94,5 oranında<br />
artmıştır. AKAKDO değerleri yıllara göre değişiklik göstermekle<br />
birlikte artan bir eğilim içindedir. AKAKDO dahil iken 2013 yılı<br />
toplam sera gazı emisyonu 400,40 Mton CO 2 -eşd.’dir.<br />
Emisyonların 1990-2013 yılları arasında sektörler itibari ile<br />
değişimleri Şekil 3.1’de görülmektedir. Enerji sektörü genel<br />
olarak emisyonlar içerisinde en yüksek paya sahiptir (Şekil<br />
3.2). Yıllar itibarı ile değişiklik gözlenmekle birlikte genel olarak<br />
tüm sektörlerde artan bir emisyon eğilimi gözlenmektedir.<br />
1990 yılı verileri ile karşılaştırıldığında 2013 yılında en yüksek<br />
artış %136,6 ile enerji sektöründe gözlenmekte olup %19,7’lik<br />
artış oranı ile en az artışın gözlendiği sektör tarım olmuştur.<br />
Bu bölümde yer alan bilgiler, Kasım 2015 tarihinde BMİDÇS<br />
Sekretaryası’na sunulan 1990-2013 yılı Sera Gazı Emisyon Envanteri’nden<br />
alınmıştır. 1990-2013 yılı envanter özet tabloları<br />
Ek A’da sunulmaktadır.<br />
Şekil 3.1 Zamana bağlı sektörel sera gazı emisyonlarındaki değişim
Change language