SPIS RZECZY

Iwan z Braci Karamazow utrzymywał, iż jeśli Boga nie ma, wszystko wolno.Takie podejście ułatwiało mu akceptację morderstwa ojca. Kiryłłow, bohaterBiesów, dowodził natomiast, że jeśli Boga nie ma, najbardziej znaczącąkategorią w życiu jest indywidualna wolność, której najwyższą ekspresjęstanowi samobójstwo. „Człowiek – wyjaśniał – nie jest jeszcze prawdziwymczłowiekiem. Przyjdzie inny człowiek, szczęśliwy i dumny. Będzie muwszystko jedno: żyć czy umierać – ten będzie nowym człowiekiem. Ktozwycięży ból i strach, sam stanie się bogiem. A tamtego Boga już nie będzie.(...) Każdy, kto pragnie głównie wolności, winien mieć odwagę zabić siebie.Kto ma odwagę zabić siebie, ten posiada tajemnicę oszustwa. Poza tym niema wolności; w tym wszystko – a poza tym nie ma nic. Kto ma odwagęzabić siebie – jest bogiem. Każdy może zrobić tak, że nie będzie Boga i nicnie będzie. (...) Kto zabije siebie tylko w tym celu, aby zabić strach, stanie siębogiem” 2 .Okazuje się jednak, że żadne zabójstwo, w tym i „uśmiercenie” Boga, niemoże pozostać bez konsekwencji dla jego sprawców oraz ich potomstwa.„Stworzenie bez Stworzyciela zanika” – stwierdził ostatni sobór Kościołakatolickiego 3 . U początków XXI wieku wszyscy widzimy tego konsekwencje.Uderzenie w pierwszy człon najważniejszego przykazania o miłowaniuBoga i człowieka spowodowało załamanie się tego drugiego. Musiał umrzećtakże i bliźni. „Zapomnienie o Bogu doprowadziło do porzucenia człowieka” 4– mówił Jan Paweł II, obrazowo rozwijając tę myśl w formie przestrogi:„Wielokrotnie budowniczowie świata, za który Chrystus oddał życie, staralisię definitywnie przywalić kamieniem Jego grób. Niech jednak wszyscy ci,którzy głoszą śmierć Boga i pragną Boga wykorzenić ze świata, pamiętają,że śmierć Boga może doprowadzić do śmierci człowieka” 5 . Usunięcie Bogaze świadomości ludzi z konieczności musi powodować efekt radykalnegozagubienia w życiu, maskujący się hasłami moralnego relatywizmu, któryobraca się przeciw samej ludzkiej wolności. „Jeśli w nic się nie wierzy – pisałCamus – jeśli nic nie ma sensu i jeśli nie możemy uznać żadnej wartości,wszystko jest możliwe i żadna rzecz nie ma znaczenia. Nic za, nic przeciw,zabójca ani ma rację, ni jej nie ma. Można równie dobrze podsycać ogieńZabij www.wydawnictwofronda.pl/prenumeratabliźniego twego212 F. Dostojewski, Biesy, tłum. T. Zagórski, Z. Podgórzec, w: tenże, Dzieła wybrane, t. III, Warszawa 1984, s. 120.3 Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”, 36.4 Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Ecclesia in Europa (28 czerwca 2003), 9, w: Jan Paweł II, Dziełazebrane, t. 2, Adhortacje, Kraków 2006, s. 863.5 Jan Paweł II, Orędzie Urbi et orbi na Wielkanoc – 1980 r. „Wy, którzy budujecie świat, nie odrzucajcie Chrystusa”,w: Jan Paweł II, Dzieła zebrane, t. V, Orędzia, przesłania i przemówienia okolicznościowe, Kraków 2007, s. 81.