29.11.2014 Views

#1(36)'13

#1(36)'13

#1(36)'13

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kiberdanaSauli Tanamedrove msoflios erT-erTi gamowvevaa. mas xSirad XXI saukunis kriminalur<br />

formasac uwodeben. 3 maSin, rodesac sazogadoeba ufro da ufro iyenebs Tanamedrove<br />

sainformacio teqnologiebs, saxelmwifo sul ufro da ufro met momsaxurebas awvdis moqalaqeebs<br />

eleqtronulad _ kiberdanaSaulis safrTxe qveyanaSi dRiTidRe izrdeba. 4<br />

ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi, kompiuteruli danaSaulebi Tanamedrove msoflios erTerT<br />

pirvelxarisxovan problemad iqca. danaSaulis am saxeobidan miRebulma Tanxebma ki, narkotikebis<br />

_ marixuanis, kokainis, heroinis da iaraRiT vaWrobis globaluri Savi bazrebis Semosavlebs<br />

gadaaWarba.<br />

kompiuteruli danaSauli yvelaze met saSiSroebas safinanso sferos uqmnis. gaeros generaluri<br />

mdivnis gancxadebiT, danaSaulebrivi dajgufebebi axali teqnologiuri saSualebebis gamoyenebiT<br />

ukanonod iTviseben milionobiT Tanxas, „acocxleben~ danaSaulebrivi gziT mopovebul<br />

uzarmazar fulad saxsrebs, Tavs arideben gadasaxads, kompleqsur RonisZiebebs atareben<br />

sxvadasxva danaSaulis mosamzadeblad, Casadenad da SesaniRbad. 5<br />

kompania “Symantec Corp”-is mier Catarebulma kvlevam aCvena, rom yovelwliurad globaluri<br />

kiberdanaSauliT miRebuli zarali 114 miliard dolars aRwevs. 6 “Norton Cybercrime Report 2011”-<br />

is Tanaxmad ki, gasul wels „hakerebis~ msxverpli 431 milioni ufrosi asakis momxmarebeli gaxda.<br />

yovelwliurad, msoflioSi kiberdanaSaulTa ricxvi saSualod 30-40 procentiT matulobs.<br />

1. kiberdanaSaulis warmoSoba _ ganviTareba<br />

kompiuteri (ingl. “Computer”) inglisuri sityvaa da gamomTvlels niSnavs. es aris eleqtronuli<br />

gamomTvleli manqana, romlis ZiriTadi daniSnuleba informaciis swrafad damuSavebaa;<br />

kompiuteri, iseve rogorc nebismieri manqana, adamianis brZanebas emorCileba. kerZod, igi mu-<br />

Saobs adamianis mier winaswar Sedgenili programis mixedviT. informaciis (laT. “informatio”<br />

niSnavs ganmartebas, gadmocemas) pirveladi mniSvneloba aris raime cnoba, Setyobineba, romelic<br />

adamianis mier gadaicema sityvieri, werilobiTi an sxva saSualebiT (pirobiTi signalebi, teqnikuri<br />

saSualebebi da sxva). 7<br />

kompiuteruli danaSaulis moqmedebis sivrces popularul enaze ewodeba kibersivrce, kompiuterul<br />

danaSauls ki _ kiberdanaSauli. sityvis nawili „kiber~ nasesxebia sityvidan „kibernetika~<br />

(berZ. Kibernetike (techne) _ marTvis xelovneba). kiberdanaSauli gulisxmobs yvela im qmedebas,<br />

romelic xorcieldeba kibersivrceSi danaSaulebrivi ganzraxviT.<br />

dro icvlebada da is, rac warsulSi warmoudgeneli iyo, dRes ukve realobaa. es, ara marto<br />

adamianis SegrZnebebsa da mis msoflmxedvelobas exeba, aramed kanonsac. dRes kiberdanaSauli<br />

iseTive samarTaldarRvevaa, rogorc is, rac saukuneebis ganmavlobaSi samarTaldarRvevad<br />

miiCneoda.<br />

1969 wels, amerikis Tavdacvis departamentma gasca davaleba Seqmniliyo superqseli saxelad<br />

ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network). misi Camoyalibeba igegmeboda 40 kompiuterisagan<br />

Semdgar samxedro qselad, romlebic dakavSirebuli iqnebodnen SeerTebebiTa da xazebiT. aRniSnuli<br />

qseli nel-nela gaizarda da Sedegad daibada interneti. 1981 wlisTvis, 200-ze meti kompiuteri<br />

iyo dakavSirebuli mTeli msoflios masStabiT, dRes ki, es cifri ramdenime miliardia.<br />

kompiuteruli danaSaulebi yuradRebis centrSi pirvelad, XX saukunis 70-ian wlebSi moeqca<br />

da Sesabamisad kriminologebisa da samarTaldamcavi organoebis daintereseba gamoiwvia. nacionalur<br />

da saerTaSoriso doneze daiwyo am fenomenis gamokvleva. samamulo kanonmdeblobebSi<br />

miRebul iqna specialuri normebi kiberdanaSaulis aRmosafxvrelad. 1977 wels, amerikis Seer-<br />

123

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!