29.11.2014 Views

#1(36)'13

#1(36)'13

#1(36)'13

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

drouli biZgi mieceT saxelmwifoebSi samomavlo samarTlebrivi bazis ganviTarebas amgvar<br />

danaSaulTa aRsakveTad da prevenciisaTvis. 12<br />

yvelaze uxeSi daTvlebiT, kompiuteruli danaSaulisagan miyenebuli yovelwliuri zarali<br />

evropaSi da amerikaSi Seadgens ramdenime aTeul miliard dolars. yvela saxelmwifoSi kompiuteruli<br />

danaSaulebis monacemebi yovelTvis aWarbebs oficialurad dafiqsirebul monacemebs.<br />

aRsaniSnavia, rom samarTaldarRvevaTa es faqtebi xSirad, saerTod ar vlindeba. aSS-is gamoZiebis<br />

federaluri biuros (FBI) monacemebiT kompiuteruli danaSaulebis daaxloebiT 85<br />

procenti saerTod ar mJRavndeba, xolo sasamarTlomde faqtebis mxolod erTi procenti midis.<br />

virtualuri mtkicebulebis ganadgureba advilad da swrafadaa SesaZlebeli, rac danaSaulis<br />

gaxsnas zogjer SeuZlebels xdis.<br />

amerikis nacionaluri centris kompiuteruli danaSaulis Sesaxeb arsebuli monacemebiT, 1988<br />

wlidan, kompiuterulma danaSaulma amerikul kompaniebs miayena 500 milioni aSS dolaris<br />

materialuri ziani. italiaSi, 1983 wels, kompiuteris meSveobiT bankidan moparuli iqna 20 miliardi<br />

lira, safrangeTSi, danakargi 1 miliard franks aRwevda weliwadSi, xolo germaniaSi, kompiuteruli<br />

mafia weliwadSi 4 miliard markamde Tanxas itacebda. 13 Tumca, kompiuteruli<br />

danaSaulebis umetesoba arc dafiqsirebulia da arc gamovlenili. aSS-is mTavrobis erT-erTi<br />

saagentos mier gakeTebuli statistika amyarebs am daskvnas. am saagentos kompiuterebis usafr-<br />

Txoebis Sesamowmeblad ganzrax ganxorcielda Tavdasxma. 38 000 samizne kompiuteridan SeRweva<br />

warmatebiT ganxorcielda 65%-Si. `warmatebiT~ dazianebuli saitebis sistematurma administratorebma<br />

daafiqsires am SeRwevebis mxolod 40%, am 40%-idan mxolod 27%-ma ganaxorciela<br />

gadacema. sxva sityvebiT rom vTqvaT, 38 000 dazaralebuli kompiuteridan 24 700-Si ganxorcielda<br />

SeRweva, rac aRiqva 988 maTganma, xolo aqedan, Tavdasxmis Sesaxeb informaciis gadacema<br />

mxolod 267-ma moaxerxa. 14<br />

ukve 1973 wels, SvedeTma miiRo kanoni `kompiuteruli danaSaulis Sesaxeb~, SedarebiT gvian<br />

ki, normebi kompiuteruli danaSaulis Sesaxeb miiRo didma britaneTma, avstriam, daniam, safrangeTma,<br />

amerikis SeerTebulma Statebma, kanadam, avstraliam da sxva qveynebma. germaniaSi,<br />

kompiuteruli informaciis sferoSi Cadenil danaSaulebze sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobis<br />

sakiTxi dadga 1986 wlidan, xolo 1993 wels, holandiis sisxlis samarTlis kodeqsma<br />

ganicada cvlilebebi da danaSaulad gamocxadda kompiuterSi arasanqcirebuli SeRweva, kompiuteruli<br />

sabotaJi, virusebis gavrceleba da sxva.<br />

kompiuteruli piratobis minimaluri _ 20 procentiT aSS liderobs, mas mosdevs iaponia da<br />

luqsemburgi. piratobis saerTo done ki, msoflioSi 41 procents Seadgens da maT mier miyenebuli<br />

zarali 53 miliardi dolaria.<br />

bolo dros, rogorc rusul mediaSi weren, kompiuteruli danaSaulebis ricxvi qveyanaSi<br />

kompiuterizaciis tempis paralelurad izrdeba. oficialurad daregistrirebuli monacemebiT<br />

ki, 2007 wels, ruseTSi 12 aTasi amgvari faqti dafiqsirda da maTgan 10 aTasi faqtis gaxsna<br />

moxerxda. 15<br />

kiberdanaSauli kibersamarTalSi mzardi sferoa, saWiroa mravali nabijis gadadgma, raTa<br />

dalagdes sxvadasxva samarTlebrivi meqanizmi am tipis danaSaulis kontrolisa da aRkveTis<br />

mizniT. amerikis SeerTebul StatebSi sasamarTloebma ukve daiwyes kibersivrceSi arsebuli TaRliTuri<br />

qmedebebisa da kiberdanaSaulebis SemCneva da am mxriv, araerTi seriozuli saqmec iqna<br />

ganxiluli. 16 aRsaniSnavia, rom „did rvians~ (Group of Eight – G8) Seqmnili aqvs sakontrolo<br />

punqtebis mudmivmoqmedi qseli, romelsac kiberdanaSaulTan dakavSirebiT dauyovnebeli zomebis<br />

ganxorcielebis mizniT, SeiZleba mimarTos saerTaSoriso TanamSromlobis procesis monawile<br />

yvela wevrma. 17<br />

125

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!