Di-Tim-Le-Song-Viktor-E.-Frankl

Một cá nhân sinh học đúng là có đời sống hữu hạn và do đó, chắc
chắn sự tự do của con người là có giới hạn. Nhưng ở đây không đề cập
đến tự do với nghĩa năng lực thoát khỏi hoàn cảnh, mà chính là thái độ tự
do trước mọi hoàn cảnh. Như có lần tôi đã nói: “Với tư cách là giáo sư
trong hai lĩnh vực thần kinh và tâm lý học, tôi luôn nhận thức rõ ràng con
người là chủ thể của trạng thái sinh học, tâm lý và xã hội. Nhưng ngoài
việc là giáo sư trong hai lĩnh vực ấy, tôi còn là người sống sót qua bốn
trại tập trung, nên tôi cũng đã chứng kiến được những khả năng phi
thường và tinh thần dũng cảm quật cường của con người trong những
tình huống tồi tệ nhất” [30] .
Lời bình về thuyết tiền định (Pan - DDeterminism)
Phân tâm học thường bị chỉ trích vì nó đề cao bản năng tình dục. Tôi
không chắc rằng sự phê phán này có thoả đáng hay không nhưng có một
học thuyết mà tôi thấy nó còn sai lầm và nguy hiểm hơn nhiều, đó là
thuyết tiền định. Tôi vẫn cho rằng con người không hoàn toàn bị lệ thuộc
và bị định đoạt bởi số phận mà ngược lại, còn tự quyết định về việc họ
sẽ để hoàn cảnh cuốn đi hay sẽ vượt qua chúng. Nói cách khác, con
người vẫn là người quyết định sau cùng. Con người không đơn giản tồn
tại mà họ còn luôn quyết định mục đích tồn tại của mình và quyết định
cả về con người mà họ muốn trở thành.
Tương tự, mỗi người đều có quyền tự do thay đổi quan điểm, lối
sống của mình bất kỳ lúc nào. Vì vậy, chúng ta có thể dự đoán tương lai
của một người dựa trên kết quả nghiên cứu thống kê được tiến hành trên
nhóm; tuy nhiên, không thể dự đoán được tính cách của cá nhân người đó.
Bất kỳ dự đoán tâm lý nào đều căn cứ trên các điều kiện sinh học, tâm lý
hoặc xã hội. Tuy nhiên, một trong những đặc trưng trong sự tồn tại của
con người là khả năng vượt lên trên những điều kiện đó để phát triển
mạnh mẽ hơn. Con người có khả năng biến đổi thế giới trở nên tốt đẹp
hơn cũng như có thể thay đổi chính mình để trở thành người ưu tú hơn.
Hãy để tôi chia sẻ với các bạn về trường hợp của Bác sĩ J. Hắn là
người duy nhất trên đời mà tôi không ngần ngại gọi là một con quỷ đội
lốt người, là hiện thân của quỷ Satan. Vào thời ấy, hắn được gọi là “kẻ
giết người hàng loạt của Steinhof” (bệnh viện tâm thần lớn nhất ở Áo).