Di-Tim-Le-Song-Viktor-E.-Frankl

bị đối xử như những sinh vật vô giá trị. (Nhận thức về giá trị bên trong
của một người nằm ở mức độ cao hơn, mang tính tâm linh hơn và không
thể bị dao động bởi cuộc sống trong trại. Nhưng có bao nhiêu người tự
do, không tính những người tù, nhận thức được điều này?). Không cần
nghĩ về điều đó thì người tù cũng đã có cảm giác bị thoái hóa rồi. Điều
này thể hiện rõ khi quan sát sự tương phản trong cấu trúc xã hội đơn lẻ
của trại. Như một quy luật ở trại, những tù nhân, Capo, đầu bếp, người
giữ kho, các cảnh sát viên càng “nổi tiếng” thì họ càng ít có cảm giác bị
thoái hóa như đa số các tù nhân khác, mà ngược lại, còn có cảm giác
được nâng cấp! Một vài người thậm chí còn tạo ra những ảo tưởng về
sự vĩ đại. Phản ứng tâm lý của số đông ghen tị và chống đối với thiểu số
có lợi này thể hiện ở nhiều cách khác nhau, đôi khi là trong các câu
chuyện đùa. Ví dụ, tôi nghe một tù nhân nói với một tù nhân khác về một
Capo rằng: “Xem này! Tôi biết cái tên ấy khi hắn chỉ là chủ tịch của một
ngân hàng lớn. Số của hắn phải đỏ lắm mới leo lên được thế này!”.
Bất cứ khi nào số đông bị giáng cấp và thiểu số được thăng cấp thì sẽ
nảy sinh xung đột (có rất nhiều dịp xảy ra việc này, bắt đầu từ việc phân
phát thức ăn), và kết quả là các xung đột này sẽ bùng nổ. Vì vậy, cường
độ cáu bẳn (mà nguyên nhân từ thể chất đã được nói ở trên) gia tăng cùng
với những căng thẳng thần kinh. Chẳng có gì ngạc nhiên khi tình trạng
căng thẳng này thường kết thúc bằng nắm đấm. Bởi vì tù nhân cứ phải
liên tục chứng kiến những cảnh đánh nhau cho nên tính bạo lực trong họ
cũng gia tăng. Chính tôi đã cảm thấy nắm tay của mình siết chặt lại khi
tức giận trong những lúc đói khát và mệt mỏi. Tôi thường rất mệt bởi vì
phải canh để cho than vào bếp lò cả đêm (chúng tôi được phép giữ nó
trong bệnh xá cho những bệnh nhân bị sốt). Tuy nhiên, tôi có được vài
giờ tĩnh lặng cho riêng mình vào giữa đêm, khi mọi người hoặc đã ngủ
yên, hoặc chìm trong cơn mê sảng. Tôi có thể nằm duỗi người trước lò
than và nướng một ít khoai tây đã ăn cắp được. Nhưng ngày hôm sau tôi
còn cảm thấy mệt mỏi hơn, căng thẳng và dễ cáu bực hơn.
Trong lúc chăm sóc các bệnh nhân trong khu bệnh xá với tư cách một
bác sĩ, tôi cũng phải làm luôn việc của người lính canh đang bị bệnh. Vì
vậy, tôi có trách nhiệm giữ lều trại sạch trước ban quản lý trại - nếu từ
“sạch” có thể được dùng trong trại để mô tả cho điều kiện sống như
vậy. Việc giả bộ kiểm tra lều trại thường được thực hiện với mục đích