Di-Tim-Le-Song-Viktor-E.-Frankl

gia súc dùng để chở chúng tôi về từ chỗ làm việc xa, khi tất cả chúng tôi
đều mệt mỏi rã rời, đói và lạnh cóng trong bộ quần áo rách nát của mình.
Vào mùa đông và mùa xuân năm 1945, dịch sốt phát ban bùng nổ, hầu
hết mọi tù nhân đều nhiễm bệnh. Đa số những người ốm yếu đều không
thể chống chọi lại căn bệnh, thế nhưng họ vẫn phải tiếp tục công việc
nặng nhọc của mình chừng nào còn có thể. Không có đủ chỗ ở cho người
bệnh, thiếu thuốc men và người chăm sóc. Một vài triệu chứng của căn
bệnh cực kỳ khó chịu: bỏ ăn (triệu chứng này tất yếu càng đe doạ mạng
sống của họ) và những cơn mê sảng. Một người bạn của tôi bị mê sảng
nặng, đã nghĩ rằng mình sắp chết và muốn cầu nguyện. Trong cơn mê,
anh ấy không thể tìm được ngôn từ để cầu nguyện. Để không bị mê
sảng, tôi và những người khác cố gắng thức suốt đêm. Trong nhiều giờ,
tôi tự tạo nên một bài diễn văn trong đầu. Cuối cùng, tôi bắt đầu tái cấu
trúc bản thảo mà mình đã làm mất trong phòng tẩy uế ở Auschwitz, và
nguệch ngoạc ghi lại những từ chính lên một mẩu giấy nhàu nát.
Thỉnh thoảng, trong trại có một cuộc thảo luận khoa học. Có lần, tôi
đã chứng kiến một việc mà tôi chưa bao giờ thấy trước đây, mặc dù nó
gần với lĩnh vực chuyên môn của tôi: đó là lễ cầu cơ. Vị bác sĩ trưởng
của trại (cũng là tù nhân) mời tôi tham dự bởi ông biết rằng tôi là một
chuyên gia tâm lý. Sự việc này diễn ra ở căn phòng nhỏ trong bệnh xá.
Những người tham gia quây lại thành một vòng tròn nhỏ xung quanh một
viên sĩ quan từ đội vệ sinh.
Một người bắt đầu gọi hồn bằng một loạt thần chú nào đó. Thư ký
của trại ngồi trước tờ giấy trắng, không có ý định viết gì cả. Trong suốt
mười phút tiếp theo (sau khi buổi lễ bị gián đoạn vì không thể gọi hồn)
cây viết chì của ông ấy bắt đầu vẽ những đường thẳng khắp mặt giấy
thành chữ “VAE V”. Cần phải khẳng định rằng người thư ký này chưa
bao giờ biết chữ Latin và anh ấy chưa bao giờ nghe thấy từ “vae victics”
- có nghĩa là “khốn cho kẻ thua trận”. Theo tôi, trước đây anh ấy chắc
hẳn đã nghe thấy những từ này một lần trong đời nhưng anh không để ý
đến chúng, và “các linh hồn” ắt hẳn đã nắm bắt được các từ này (linh
hồn ngự trị trong tiềm thức của anh ấy) vào lúc ấy - chuyện này xảy ra
một vài tháng trước khi chúng tôi được tự do và chiến tranh kết thúc.