Di-Tim-Le-Song-Viktor-E.-Frankl

người nhắc nhở và trong những trường hợp cần thiết, lương tâm sẽ chỉ
ra hướng đi cho chúng ta. Để thực hiện được điều này, lương tâm phải
áp dụng các tiêu chuẩn, hệ thống các giá trị vào một hoàn cảnh nhất định.
Tuy nhiên, ta không thể chấp nhận và kế tục những giá trị này bằng ý
thức chủ quan của mình, bởi vì bản thân con người chúng ta đã có sẵn
những giá trị ấy rồi. Các giá trị đã kết tinh trong quá trình tiến hoá của
loài người; chúng được hình thành trong quá khứ thông qua quá trình tiến
hoá và đã bắt rễ sâu trong chúng ta. Konard Lorenz có lẽ đã có ý tưởng
như vậy khi ông phát triển khái niệm về một priori [45] sinh học, và gần
đây khi hai chúng tôi trao đổi về quan điểm của tôi trên phương diện sinh
học về quy trình hình thành các giá trị nhân bản, ông đã đầy nhiệt tình bày
tỏ sự tán đồng của mình. Trong bất cứ trường hợp nào, nếu việc nhận
biết về giá trị nhân bản của con người là một dạng nhận thức tiền suy
ngẫm [46] thì chúng ta có thể thừa nhận rằng nó là một đặc điểm sinh học
di truyền của con người.
Theo liệu pháp ý nghĩa, có ba con đường mà qua đó con người sẽ đạt
đến ý nghĩa cuộc sống. Đầu tiên là bằng cách tạo ra một việc gì đó hoặc
làm một điều gì đó. Con đường thứ hai là hãy trải nghiệm một việc nào
đó hoặc gặp một người nào đó, tức là ý nghĩa có thể được tìm thấy
không chỉ trong công việc mà còn trong tình yêu. Theo đó, Edith
Weisskopf-Joelson đã quan sát thấy rằng “khái niệm trải nghiệm cũng có
giá trị như một thành công là một phương pháp điều trị bởi vì nó cân
bằng mức độ chênh lệch của chúng ta giữa sự thành đạt bên ngoài với
trải nghiệm do thế giới nội tâm đem lại” [47] .
Thế nhưng điều quan trọng nhất là con đường thứ ba dẫn tới ý nghĩa
cuộc sống: ngay cả một nạn nhân đơn độc trong tình huống vô vọng, khi
đối diện với một số phận mà anh ta không thể thay đổi, cũng có thể tự
vượt lên chính mình, trưởng thành hơn, và qua đó thay đổi bản thân.
Người đó có thể biến bi kịch cá nhân thành một thành tựu. Một lần nữa,
chính Edith Weisskopf-Joelson mà tôi đã đề cập ở phần trên đã thể hiện
hy vọng rằng liệu pháp ý nghĩa “có thể giúp giải quyết những xu hướng
tiêu cực trong nền văn hoá ngày nay ở Mỹ, nơi những người bất hạnh
hầu như không có cơ hội để tự hào về những đau khổ của mình, họ càng
không thể xem những bất hạnh là sự cao quý chứ không phải là sự thấp