Di-Tim-Le-Song-Viktor-E.-Frankl

Hình ảnh về người vợ thân yêu chưa lúc nào phai mờ trong tâm trí tôi.
Bỗng nhiên tôi chợt nhận ra: Tôi thậm chí không biết nàng có còn sống
hay không. Tôi chỉ biết có một điều mà giờ đây tôi hiểu rất rõ: Tình yêu
không chỉ gắn liền với sự hiện hữu của thể xác. Tình yêu tìm thấy ý
nghĩa sâu sắc nhất trong tâm trí, trong chính nội tâm của con người. Cho
dù người ấy có thực sự tồn tại, có còn sống hay không cũng không quan
trọng.
Tôi không biết vợ mình có còn sống hay không, và tôi không có cách
nào để biết được điều đó (trong suốt thời gian ở tù, các tù nhân không
được trao đổi thư từ); nhưng điều đó cũng không quan trọng vào lúc ấy.
Tôi không cần phải biết, bởi không gì có thể vượt qua sức mạnh tình
yêu, không gì có thể chạm vào tình cảm thiêng liêng tôi dành cho nàng.
Nếu sau này tôi có biết rằng vợ mình đã chết đi nữa thì tôi nghĩ điều đó
cũng không quấy nhiễu bản thân tôi cũng như ảnh hưởng đến hình ảnh
nàng trong lòng tôi, những cuộc trò chuyện trong tâm trí giữa chúng tôi
vẫn sẽ sống động, viên mãn. “Hãy khắc tên tôi trong trái tim của em, tình
yêu cũng mạnh như cái chết”.
Sức mạnh bên trong giúp cho người tù tìm thấy sự cứu rỗi trong nỗi
cô đơn, trống vắng và buồn chán trước cuộc sống. Những lúc rỗi rãi
hiếm hoi, trí tưởng tượng của người tù thường trở về sống với quá khứ.
Những điều họ nhớ nhiều nhất không phải là những sự kiện quan trọng
mà là những sự việc bé nhỏ, vặt vãnh. Không gian hoài niệm tô điểm
thêm cho những sự việc rất đỗi bình dị ấy một ý nghĩa đặc biệt. Thế giới
của những mảnh ký ức chắp nối ấy dường như rất xa xăm, và tâm trí
phải cố hết sức mới có thể tái hiện chúng: Trong đầu tôi hiện lên hình
ảnh tôi đi xe buýt, mở cửa căn hộ, trả lời điện thoại và bật đèn. Suy nghĩ
của tôi thường tập trung vào những chi tiết như thế, và những ký ức này
có thể khiến tôi bật khóc.
Cuộc sống nội tâm của người tù có khuynh hướng sâu sắc hơn nên
giờ đây cái nhìn của họ về nghệ thuật và thiên nhiên cũng khác trước -
họ có một cảm nhận mà trước kia họ chưa từng biết đến. Nhờ đó mà đôi
khi họ quên mất hoàn cảnh tồi tệ của mình. Nếu có ai đó nhìn thấy
khuôn mặt của chúng tôi trên chuyến đi từ Auschwitz đến trại Bavaria,
lúc chúng tôi đang nhìn qua những song chắn cửa sổ chiêm ngưỡng