magazyn

524 OVER. DE BEVOLKING EN VERBETERING
die by vervolgingen wegens den Godsdienst uit hun
land verdreven waren; en Frederik Willem gaf een fchuilplaats
aan 12,000 Saltzburgers, die op dezelfde wyze
van een door bygeloovigheici gedreeven Aartsbisfchop
verbannen waren , als mede aan een groot getal van
emigranten van den Palts en Moravien; en met deeze
deugdzaame en nyvere huisgezinnen bevolkte hy op
nieuws de provincie van het Pruisfisch Lithouwen, dat
door de verfchrikkelyke pest van de jaaren 1709 en 1710
ontvolkt was.
T-a deeze korte inleiding zullen wy onzen leezeren
thans een verllag geeven van de wyze maatregelen,
waar door zyne tegenwoordige Majesteit, niet tegenftaande
de lange en bloedige oorlogen die hy gevoerd
heeft, de bevolking van zyne aangeërfde Koningryken,
niet (legts verdubbeld, maar, door middel van zyn nieuw
aangeworven wingewesten , zelfs die van zyn geheele
heerfchappy drievoudig vermeerderd heeft.
Daar de Landbouw een onmiddelyk en noodwendig
beftaan verfchafr, en uit dien hoofde het gunftigfte
is voor de bevolking, heeft de Koning niet alleen
de dorpen en landhoeven, die geheel vervallen waren,
doen herbouwen , maar zelfs geheel nieuwe laaten oprechten
digt by de rivieren. Door deeze binnen haare
oevers te bepaalen, en dus de overftroomingen voortekomen
, heeft hy veele morgen uitmuntend ploeg- en
weidland gekregen , dat hy aan vreemde planters gaf
onder voorwaarde dat zy hun eigen hoeve zouden bouwen
en onderhouden; en om hen hierin te gemoed te
komen, vrywaardde hy hen voor een zeker getal jaaren
van belastingen en krygsdienften. Het blykt uit eene
lyst van nieuwe plantingen, die in de Koninglyke Archiven
bewaard worden, dat zyne tegenwoordige Ma-
jes-