Erfgoededucatie - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

archeologie (DIVA, NCM en SNA) bundelen vanaf 2007 hun krachten in één nieuwe organisatie
onder de naam Stichting Erfgoed Nederland. Deze fusie komt voort uit het besluit van de rijksoverheid
om de ondersteuningsstructuur in de cultuursector te herzien. Ondersteunende taken
worden in de toekomst zo goed mogelijk gebundeld en ‘branchetaken’, zoals belangenbehartiging,
worden niet langer gesubsidieerd. De Museumvereniging brengt haar museale besteltaken
onder in de erfgoedbrede stichting. Ook stichting Erfgoed Actueel gaat deel uitmaken van deze
nieuwe organisatie.
Op het gebied van landschapsbeheer zijn de belangrijkste instellingen Staatsbosbeheer, de
Nederlandse Landschappen en Landschapsbeheer Nederland, terwijl IVN Nederland een educatietaak
heeft voor een breed publiek. Daarnaast kent ons land tal van, veelal kleinere, organisaties
die landelijk, provinciaal of lokaal ijveren voor het behoud en beheer van specifiek erfgoed,
variërend van vuurtorens tot torenuurwerken. Zestig organisaties op het terrein van industrieel
erfgoed zijn verenigd in FIEN, de Federatie Industrieel Erfgoed. Tot de landelijk werkende organisaties
behoren onder meer de Nederlandse Kastelenstichting en de Vereniging de Hollandsche
Molen.
ERFGOED
IN
GEMEENTEN,
PER
SECTOR
3 Definitie International Council Of
Museums (ICOM): ‘Een museum is een
permanente instelling ten dienste van
de gemeenschap en haar ontwikkeling,
toegankelijk voor het publiek, niet
gericht op het maken van winst, die de
materiële getuigenissen van de mens en
zijn omgeving verwerft, behoudt, weten-
schappelijk onderzoekt, presenteert en
hierover informeert voor doeleinden van
studie, educatie en genoegen. (Neder-
landse versie, 1974)
4 Jansen, I. (2004) Handreiking museum-
beleid voor gemeenten
Erfgoed omvat…..
• Voorwerpen die bewaard worden door musea, oudheidkamers en universiteiten.
• Originele documenten, foto’s en films, plattegronden, tekeningen e.d. in archieven.
• Materiële restanten van menselijke activiteit, archeologische vindplaatsen.
• Monumenten en de gebouwde omgeving (gevelstenen, straatnamen, straatmeubilair,
stad- en dorpsgezichten enz.).
• Industrieel erfgoed (fabrieken, schoorstenen, machines enz.).
• Inrichting van het landschap en natuurmonumenten.
•Mobiel erfgoed in de categorieën water, lucht, rails en weg.
• Immaterieel erfgoed (verhalen, uitdrukkingen, ambachten, tradities en gebruiken enz.).
Materieel erfgoed
Musea
Volgens de nieuwe Britse museumdefinitie, die ook in Nederland terrein wint op de zogenaamde
ICOM-definitie 3 , is een museum: ‘Een onderdeel van het collectieve geheugen van de maatschappij.
Een museum verwerft, documenteert en behoudt objecten en andere getuigenissen van de
mens en diens omgeving en informeert daarover. Het museum ontwikkelt en bevordert kennis en
biedt belevingen die alle zintuigen aanspreken. Het museum is toegankelijk voor het publiek en
levert een bijdrage aan de maatschappij (...)’ . 4
Nederland heeft de hoogste museumdichtheid ter wereld: voor iedere inwoner is er binnen een
straal van vijftig kilometer een museum in de buurt. Het exacte aantal is moeilijk vast te stellen,
omdat de naam ‘museum’ niet beschermd is. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telde er
828 bij het tweejaarlijks onderzoek in 2003. In het Nederlands Museumregister, dat een vastge-
11