Erfgoededucatie - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

54 Berenschot (2003) Gemeentelijke
regie in de sociale sector. In: DSP-groep
(2005) POP met beleid. Handreiking voor
gemeenten
7.4 Positie, rol en organisatie gemeente
Als ambities en analyse zijn vertaald in doelstellingen, komen we bij de uitvoering in de praktijk:
hoe denkt de gemeente haar doelen te verwezenlijken? Daarbij dienen de volgende vragen aan
bod te komen:
• Welke rol wil de gemeente spelen om de doelstellingen te realiseren?
• Welke relatie onderhoudt de gemeente met het erfgoedveld? [7.4.1]
• Wie houden zich binnen de gemeente bestuurlijk en ambtelijk met erfgoed bezig?
• Waar brengt de gemeente erfgoededucatie intern onder?
De antwoorden hierop verduidelijken welke positie de gemeente inneemt ten opzichte van
andere actoren (erfgoedinstellingen, ondersteunende instellingen, provinciale en landelijke infrastructuur),
de verantwoordelijkheid die zij wil dragen en de wijze waarop de gemeente het beleid
intern wil organiseren. We hebben het dan over het begrip ‘regie voeren’. Hieronder verstaan we
het gedrag van de gemeente die met relevante actoren lokale maatschappelijke processen probeert
te sturen in de door haar wenselijk geachte richting, ongeacht de mate van zeggenschap
van de gemeente over die actoren. 54
Rol en verantwoordelijkheid
Een gemeente die erfgoed(educatie) vooral wil benutten om de toeristische aantrekkingskracht te
vergroten, zal een andere rol en verantwoordelijkheid hebben dan een gemeente die erfgoedinstellingen
en scholen met elkaar in contact wil brengen om cultuureducatie in het onderwijs te
stimuleren.
Vaak vervullen gemeenten een combinatie van een aantal rollen bij het regisseren van erfgoededucatiebeleid.
Welke rol de gemeente ook kiest, overleg en afstemming met het lokale erfgoedveld
is een voorwaarde om tot resultaat te komen.
In erfgoededucatie zal de gemeente overigens altijd meer een procesverantwoordelijkheid dragen
(stimuleren van educatief aanbod) dan een productverantwoordelijkheid (erfgoedpagina op
gemeentelijke website).
Interne organisatie
Het moet zowel intern als voor externe partners duidelijk zijn waar het erfgoededucatiebeleid
binnen de gemeente is ondergebracht, zowel bestuurlijk als ambtelijk. Niet elke gemeente heeft
een aparte afdeling cultuur. Ook als dat wel het geval is, ressorteren erfgoedsectoren als monumentenzorg
en archeologie vaak onder verschillende afdelingen. In middelgrote en grote gemeenten
komt daar vaak bij dat meerdere ambtenaren betrokken zijn bij eenzelfde beleidsthema.
Daarnaast heeft erfgoededucatie, zoals gezegd, raakvlakken met diverse beleidsterreinen. [3.1]
Over het algemeen zal erfgoededucatiebeleid worden ingebed in cultuur(educatie)beleid. Toch
is dit vooral afhankelijk van het terrein waarop de gemeente erfgoededucatie wil inzetten. Krijgt
erfgoededucatie bijvoorbeeld een functie in de versterking van het toeristisch product dan zal het
eerder tot de portefeuille van de wethouder voor Economische Zaken behoren.
Gezien de verschillende invalshoeken voor erfgoededucatie is een gemeentelijke werk- of projectgroep
aan te bevelen. In dat geval moet een ambtelijk projectleider worden aangewezen, die als
aanspreekpunt fungeert en in– en extern de vinger aan de pols houdt.
Erfgoededucatie is binnen veel gemeenten een onbekend begrip. Houd er dus rekening mee dat
vaak ook intern zendingswerk nodig is om collega’s te overtuigen van het intrinsieke en instrumentele
belang van erfgoededucatie. [3.]