Erfgoededucatie - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

Erfgoed in de vorm van (en/of) monumenten, oudheidkamers 10 , archieven en archeologie wordt
al in de kleinste gemeenten aanwezig verondersteld. Voor gemeenten met meer dan 30.000 inwoners
komt daar een natuur- of cultuurhistorisch museum bij, terwijl in de grootste gemeenten
ook een kunstmuseum zou moeten staan. Uiteraard is het model slechts een handreiking. Er zijn
kleine gemeenten die meer voorzieningen hebben dan het model veronderstelt en gemeenten
die wat dit betreft minder goed bedeeld zijn. Sommige plaatsen beschikken nu eenmaal niet over
noemenswaardige monumenten, veel kleinere gemeenten zijn aangewezen op een streekarchivaris,
een oudheidkamer vind je niet overal en het bodemarchief is niet altijd zichtbaar te maken.
In dat geval kunnen bijvoorbeeld gevelstenen of straatnamen iets over de geschiedenis van de
plaats prijsgeven. Of anders het stratenpatroon, het aanwezige groen en het omringende landschap.
Verder is er overal waar mensen samenleven, sprake van immaterieel erfgoed, zoals verhalen die
van generatie op generatie overgaan, plaatselijke feesten, gebruiken en zegswijzen. Veel gemeenten
kennen bovendien een actieve heemkundekring of historische vereniging waar veel informatie
over lokale aardrijkskunde en de cultuurhistorie van de omgeving is verzameld.
Netto uitgaven van Rijk, provincies en gemeenten aan kunst en cultuur in 2004
In milj. € Beroeps- Amateur Accomodatie Scheppend Muzische en Overige Totaal
uitvoerend cult. vorming
Gemeente 56 33 261 28 206 110 694
Provincie 10 2 5 9 10 37 73
Rijk 195 14 0 67 33 33 342
Uitgaven cultuurbeheer en –verspreiding provincies en gemeenten in het jaar 2004
In milj. € Musea Monumenten Bibliotheken Archieven Totaal
Gemeente 167 89 383 52 691
Provincie 25 35 41 1 102
Rijk 164 109 69 5 347
* Cultuureducatie is niet duidelijk gerubriceerd in de overheidsuitgaven.
Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek
3.4 Landelijk stimuleringsbeleid cultuureducatie en-participatie
Op basis van algemene nota’s zoals de vierjaarlijkse Cultuurnota kan het Rijk besluiten bepaalde
activiteiten te stimuleren. Dit gebeurt met name via de landelijke fondsen en door middel van
cultuurprogramma’s met diverse partijen, zoals de medeoverheden. In deze paragraaf een aantal
voor erfgoededucatie relevante voorbeelden:
• Cultuur en School
Erfgoededucatie is sinds 1996 als onderdeel van cultuureducatie verankerd in het project Cultuur
en School, gericht op cultuureducatie voor het voortgezet onderwijs, waarin het rijk samenwerkt
met provincies en gemeenten. [5.1]
De decentrale middelen voor Cultuur en School die in het Actieplan 2001-2004 geoormerkt waren,
vormen in de periode 2005-2008 een integraal onderdeel van het tweede Actieplan Cultuurbereik.
Wel is deelnemende gemeenten en provincies expliciet aanbevolen hun activiteiten in het
kader van Cultuur en School voort te zetten en uit te breiden. Cultuur en Schoolbeleid zal ook na
2008 worden voortgezet, maar mogelijk in een andere vorm.
10 Oudheidkamer: musea doorgaans
grotendeels gedreven door vrijwilligers
die zich bezighouden met oudheidkun-
dige aspecten van stad of streek. Vaak
is de oudheidkamer verbonden aan een
historische vereniging of heemkunde-
kring. In: Jansen, I. (2004) Handreiking
museumbeleid voor gemeenten