Erfgoededucatie - Vereniging van Nederlandse Gemeenten

foto ‘wonen’ via Cees!
57 Het Rijk, de provincies Gelderland,
Utrecht en Zuid-Holland, de steden
Nijmegen en Utrecht en de Stadsregio
Arnhem-Nijmegen (KAN) richtten in 2005
de Romeinse Limes Alliantie op. De door
hen ondertekende Limes Codex is een
bestuurlijke intentieverklaring waarin de
initiatiefnemers afspraken maken voor
het ontwikkelen van een gezamenlijke
aanpak voor de Limes, de noordelijke
grens van het voormalige Romeinse Rijk.
beoordelen in hoeverre de geregistreerde resultaten zijn toe te schrijven aan het gevoerde beleid
gaat de gemeente na of er mogelijk andere invloeden in het spel waren. Is er in de beleidsperiode
sprake geweest van externe factoren die mogelijk een positieve (jubileumjaar) dan wel negatieve
(bestuurswisseling) uitwerking hebben gehad?
De gemeente zal voor de evaluatie van erfgoededucatieprojecten goeddeels terugvallen op
gegevens die erfgoedinstellingen en andere betrokkenen aanleveren. Over de wijze van evalueren
dienen dus vooraf afspraken te worden gemaakt. Kleinere erfgoedinstellingen, waar evaluatie
vaak niet verder gaat dan het turven van het aantal bezoekers voor het jaarverslag en het neerleggen
van een gastenboek, zullen hierbij beslist ondersteuning nodig hebben.
Methodieken die de gemeente zelf kan toepassen zijn bijvoorbeeld enquêtes onder scholen, bezoekers
(of juist niet-bezoekers), analyse van gegevens van erfgoedinstellingen (programmering,
projecten, bezoekcijfers) en gestructureerde interviews met betrokken instellingen.
Het opzetten van een goede evaluatie is een vak apart. Voor culturele instellingen, maar ook voor
gemeenten is het vaak een lastige klus. Zo blijkt uit de nulanalyse van het tweede Actieplan Cultuurbereik
dat het werken met outputdoelstellingen niet altijd van een leien dakje gaat. Soms is
de verkeerde outputindicator gekozen (en wordt dus niet gemeten of de doelstelling is behaald),
soms het verkeerde meetinstrument (en wordt iets anders gemeten dan men denkt te meten).
Meer informatie over dit onderwerp vindt u onder meer op www.cultuurbereik.nl. Bedenk ten
slotte dat niet alle positieve (proces)resultaten in cijfers te vangen zijn. Bij cultuur blijft het altijd
gaan om ‘tellen’ en ‘vertellen’.
7.10 Breed bruikbare erfgoedthema’s
Elke stad of dorp heeft een eigen cultuurhistorie en uniek erfgoed. In een aantal gevallen delen
gemeenten eenzelfde type erfgoed. Denk aan vestingsteden, de Hanzesteden, Romeinse resten
(Limes) 57 , de Tachtigjarige Oorlog, de Hollandse Waterlinie en de Tweede Wereldoorlog. Een
dergelijk thema is dan op verschillende plaatsen in het land bruikbaar in erfgoededucatie. Daarnaast
zijn er erfgoedthema’s waar vrijwel elke stad of dorp mee uit de voeten kan, zoals ‘leven en
werken’. Een thematische aanpak biedt de mogelijkheid scholieren of andere publieksgroepen
op een aansprekende manier met erfgoed in contact te brengen. Bijkomend voordeel is dat de
gemeenten hierbij kunnen profiteren van ervaringen en good practises die elders zijn opgedaan.
Voorbeelden van projecten zijn onder meer te vinden in het projectloket van Cultuurnetwerk
Nederland (www.cultuurnetwerk.nl/projectloket) en op websites van erfgoedhuizen en (grotere)
erfgoedinstellingen.