WOORDENBOEKJE - De Taal van Overijssel

VOORBERICHT VOOR DEN EERSTEN DRUK.
In de laatste jaren heeft het dialect van Deventer danig geleden. Het getal
vleeseters is op onrustbarende wijze gestegen en dat der vleisèters in dezelfde
mate gedaald. Vandaar dat het hóóg tijd wordt, dat taalminnaars het Deventersch
eens onder handen nemen; hoe langer men daarmede wacht, hoe meer gevaar er
bestaat, dat woorden en uitdrukkingen, die voor de taalstudie van belang zijn,
voor goed verloren raken. D it boekje, aan welks samenstelling ik mijn vrije uren
in de drie laatstverloopen jaren heb besteed, moge daartoe anderen aansporen.
Veel belangrijks is in het Deventersch nog te vinden, dat ik niet gaf, daar het boekje
in hoofdzaak een product is van mijn herinnering. Taalkundigen, die in Deventer
zelf wonen, (vooral wanneer ze, evenals ik, er geboren en getogen zijn), en die
gelegenheid hebben, dagelijks het dialect, ook der lagere standen, te hooren,
zullen nog heel wat wetenswaardigs kunnen opdiepen.
Toen in het begin dezes jaars het Geldersch-Overijsselsch Woordenboek door
J. H. Gallée het licht zag, was de woordenlijst van mijn boekje reeds ter perse.
Bij de bewerking der Inleiding heb ik natuurlijk van genoemd Woordenboek dankbaar
gebruik gemaakt. Men zal zien, dat het aantal woorden, dat ik geef, aanzienlijk
geringer is dan in het Geldersch-Overijsselsch Woordenboek, doch ook,
dat verreweg het grootste gedeelte der mijne bij Gallée niet voorkomt. Door de
beperking mijner stof had ik de gelegenheid meer uitdrukkingen te vermelden,
waarin de woorden gebruikt worden en nog een stukje Deventersch proza te
geven, zonder de perken te overschrijden mij door den uitgever gesteld. Mijn
boekje is dus geworden: een zelfstandige bewerking van het dialect eener enkele
plaats, gelegen in het uitgestrekte gebied, welks taal Gallée tot onderwerp nam.
Het ware te wenschen, dat voor verschillende andere plaatsen in dat gebied
hetzelfde werd gedaan.
De wijze van behandeling der woorden werd mij aangegeven door het tweeledig
doel, dat ik mij voorstelde. Ik hoop nl., dat de taalkundige in dit werkje iets
van zijn gading zal vinden en dat het mijn vaderstad niet onwelkom zal zijn.
Het is mij aangenaam hier openlijk mijn dank te kunnen betuigen aan Prof. Dr.
J. H. Gallée, den altijd even welwillenden man, bij wien ik nooit tevergeefs om
hulp aanklopte; alsmede aan de firma Martinus Nijhoff, die zich bereid verklaarde,
in het belang der taalwetenschap mijn boekje te drukken en uit te geven.
Leiden, 31 Maart 1896.
W. D.