Mondiale vorming en wereldburgerschap - Kortlopend ...

schapskunde, het inrichten van een omgeving, is vooral maatschappijleer.
Burgerschap telde impliciet altijd wel mee bij geschiedenis,
maar wij keken vooral naar ontwikkelingen. Op dit moment
is er bij geschiedenis de notie dat ook zij moeten bijdragen aan
burgerschapsvorming. Burgerschapsvorming is vooral verantwoordelijkheid
voor je omgeving, en van daaruit voor meer. Maar
burgerschapsvorming is niet het doel van elke geschiedenis leraar.
Het wordt vaak institutioneel gegeven: politiek, wetten, staatsinrichting,
bijna juridisch, terwijl het ook anders kan door een
andere invalshoek te nemen, zoals bijvoorbeeld macht. Dat gebeurt
nu vaker, daardoor leeft het meer bij leerlingen.
We zijn nu bezig met een Europees geschiedenis project getiteld:
Europa, continent van migranten. Wij zetten dit op samen met vier
andere lerarenopleidingen uit andere landen. Dit is een project voor
twaalf- tot zeventienjarigen, met een geleidelijke opbouw. Het
begint bij de twaalfjarigen plaatselijk met ouders, grootouders.
Vanuit de persoonlijke verhalen ga je op 15 jarige leeftijd naar de
grote migraties kijken, en nog later krijg je het probleem van de
wereldwijde migratiegeschiedenis. Al honderdduizend jaar is de
mensheid zich aan het verplaatsen. De migratiegeschiedenis is een
heel mooi aangrijpingspunt om de blik te verruimen. Onder het
motto: we zijn allemaal migranten. Ik zie dit als een vorm van
burgerschapsvorming.’
Vakdidactica aardrijkskunde:
‘We zijn net met een nieuw leerplan aardrijkskunde gestart voor
havo en vwo, met nieuwe eindexamendoelen. Daarin zit het WBS
perspectief als het ware ingebakken. Een voorbeeld: voorheen was
ik bij fysische geografie vooral bezig met Nederland, in het nieuwe
programma behandelen we een meer mondiaal perspectief. Het gaat
minder over Nederlandse regionale verschillen (bijvoorbeeld waar
in Drenthe ligt klei of hoogveen?) en meer over mondiale sedimentatie
en reliëf zones. Ik leer de leerlingen liever dat er gordels
van afzettingen op de aarde herkenbaar zijn. Nederland is niet
uniek; in Nederland hebben we bijvoorbeeld lossgrond, maar in
China ook. Het is belangrijk dat de leerlingen inzien dat klimatologische
omstandigheden op verschillende plekken in verschil-
23