Mondiale vorming en wereldburgerschap - Kortlopend ...

Samenvatting
Scholen worden nu geacht aandacht te besteden aan burgerschapsvorming. Burgerschap
heeft daarbij niet alleen betrekking op Nederland, maar ook op Europa en de
wereld als geheel. In de jaren zeventig en tachtig was er in het onderwijs veel aandacht
voor mondiale vorming, voor wat er buiten Nederland gebeurde en hoe wij de
ontwikkelingen buiten Nederland konden verbeteren. Mondiale vorming was sterk
gericht op ‘human development’, sociaal-culturele ontwikkeling, economische ontwikkeling
en een versterking van de democratie. Wat is de situatie van een ‘global
perspective’ nu? Het onderzoek bestaat uit een literatuurstudie, gesprekken met vakdeskundigen
en met docenten.
Wat allereerst opvalt is dat de docenten aangeven dat kennis zo belangrijk is. Ook
als docenten attitudevorming belangrijk vinden dan is een brede kennisbasis noodzakelijk.
De docenten benadrukken evenzeer een open houding. Open in de betekenis
van openstaan voor andere ideeën en ervaringen en open in de betekenis van
kritisch en reflexief nadenken over hoe de wereld in elkaar zit. Wereldburgerschap
betekent voor docenten vooral ook aandacht besteden aan het lokale, aan hoe grotere
ontwikkelingen zichtbaar zijn in de eigen omgeving van de leerling. Docenten willen
zeer zeker bij leerlingen een morele houding ontwikkelen, zoals verantwoordelijkheid
nemen, mogelijkheden van mensen willen bevorderen en diversiteit waarderen.
Docenten proberen echter te voorkomen dat zij deze waarden proberen over te
dragen. Hun kritiek op de oude mondiale vorming is juist dat deze te normatief was.
Docenten willen nu juist door een open en kritische houding te ontwikkelen en door
een kennismaking via inhouden en ervaringen een kritische en actieve houding bij
leerlingen bevorderen
In de theoretische oriëntatie hebben we drie vormen van hedendaags wereldburgerschap
onderscheiden.:
1) Open wereldburgerschap (kennis van andere culturen en open houding).
2) Moreel wereldburgerschap (verschillen positief waarderen, bevorderen mogelijkheden
en verantwoordelijkheid nemen )
3) Sociaal-politiek wereldburgerschap (werken aan gelijkheid in sociale en politieke
verhoudingen)
7