NJB-1427

Notulen
Vraagpunt 4
Prof. mr. dr. B.F.Keulen
Uit oogpunt van preventie van crises
en omwille van de consistentie van
het materiële strafrecht verdient het
aanbeveling de vele bijzondere strafbaarstellingen
van voorbereiding
door een ruimere algemene strafbaarstelling
te vervangen.
Toelichting:
Het strafrecht kan er aan bijdragen
dat een crisis wordt voorkomen en
maakt het mogelijk dat gedragingen
die tot een crisis hebben geleid of
deze hebben verergerd worden
bestraft. De preventieve functie is de
afgelopen jaren door nieuwe strafbaarstellingen
van voorbereiding en
door uitbreidingen van bestaande
versterkt. Deze wetswijzigingen zijn
evenwel in belangrijke mate door
concrete incidenten en voorbeelden
gestuurd. Het resultaat is een ratjetoe
aan strafbaarstellingen dat niet
op alle strafbare gedragingen die crises
tot gevolg kunnen hebben is toegesneden.
Het wordt tijd om een
volgende stap te zetten en een ruimere
algemene strafbaarstelling van
voorbereiding in te voeren.
Zeer kleine meerderheid
ontkennend
Vraagpunt 5
Prof. mr. H.R.B.M. Kummeling
De Grondwet dient te worden aangepast
teneinde de inzet van noodrecht
onder grondwettelijke waarborgen te
vergemakkelijken.
Toelichting:
Het huidige artikel 103 van de
Grondwet werpt ongewenste juridische
en psychologische drempels op
voor de toepassing van noodrecht.
Vanuit het oogpunt van de bescherming
van de democratische rechtsstaat
valt toepassing van noodrecht
onder de algemeen erkende, en
grondwettelijk te verankeren, waarborgen
van tijdelijkheid, proportionaliteit,
subsidiariteit en betrokkenheid
van de volksvertegenwoordiging in
veel gevallen te prefereren boven een
permanente verankering van zeer
ingrijpende overheidsbevoegdheden
in reguliere wetgeving.
Meerderheid bevestigend
Vraagpunt 6
Overkoepelend vraagpunt
De reguleringsreflex na crises moet
bedwongen worden.
Toelichting:
Op diverse terreinen (veiligheid, cyber,
voedsel, financiële crises) leiden rampen
en crises of dreigende scenario’s
niet alleen tot aanpassing en aanvulling
van bestaande regelgeving, maar
in diverse gevallen ook tot nieuwe
regels. De bezwaren springen in het
oog. In de eerste plaats wordt veel
geld gezet op het eventuele oplossend
vermogen van regelgeving. Verder
bestaat het gevaar dat bepaalde maatregelen
het nuttig effect van andere
wegnemen en in uiterste instantie
dat het totaalpakket als zodanig nieuwe
risico’s met zich brengt (verwachtingen
schept bijvoorbeeld en zo ook
weer gedragseffecten heeft). Ten slotte
dreigt, zoals de Raad van State al
heeft geconstateerd, een ontwikkeling
waarin bestuurlijke slagvaardigheid
voorop staat en wetten enkel worden
beschouwd als instrumenten die veranderingen
kunnen en moeten realiseren.
In deze sterk instrumentele
visie moet de rechter dan maar bewaken
of het ook om recht gaat.
Ruime meerderheid bevestigend
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 24-07-2014 – AFL. 27 1841