NJB-1427

Rechtspraak
Hoge Raad (civiele kamer)
Deze rubriek wordt verzorgd door mr. G.C.C.
Lewin, lid van het Gemeenschappelijk Hof
van Justitie van het Caribische deel van het
Koninkrijk. De uitspraken zijn integraal in te
zien op www.rechtspraak.nl.
1347
27 juni 2014, nr. 13/02847
(Mrs. E.J. Numann, G. Snijders, G. de Groot,
M.V. Polak, T.H. Tanja-van den Broek; A-G
mr. E.B. Rank-Berenschot)
ECLI:NL:HR:2014:1532
Procesrecht. Twee erfgenamen strijden over
de verdeling van een nalatenschap. Een van
hen heeft lange tijd gewoond in een
woning die tot de onverdeelde nalatenschap
behoorde. De andere erfgenaam verlangt
een vergoeding voor het woongenot,
met rente. De rechter heeft daarover geoordeeld
in een eerdere procedure. HR: 1. Uitleg
dictum. Afwijzing van het meer of
anders gevorderde. Het dictum van een uitspraak
moet worden uitgelegd in het licht
en met inachtneming van de overwegingen
die tot de beslissing hebben geleid. Het oordeel
van het hof dat de afwijzing van ‘wat
meer of anders is gevorderd’ mede betrekking
heeft op de rente over het bedrag van
het woongenot, is zonder nadere motivering
onbegrijpelijk. 2. Uitleg gedingstukken.
Gezag van gewijsde. In de stellingen
van de procespartij ligt besloten dat zij zich
heeft beroepen op het gezag van gewijsde.
De wederpartij heeft dit beroep ook aldus
begrepen en zich daartegen verweerd.
(RO art. 79 lid 1; Rv art. 236)
Z, adv. mrs. B.T.M. van der Wiel en J. Mencke,
vs. de erven van H, adv. mr. S. Kousedghi.
Feiten en procesverloop
Bij testament van 24 april 1970 heeft een
erflater zijn huishoudster H en zijn pleegzoon
Z tot zijn enige erfgenamen benoemd,
ieder voor de helft. De erflater is in 1980
overleden.
Tot de nalatenschap behoort een woning, die
door de erflater en H werd bewoond. Na het
overlijden van de erflater heeft H de bewoning
ononderbroken voortgezet. Zij heeft
kamers van de woning aan derden verhuurd.
In 2002 heeft Z vorderingen tegen H ingesteld
in verband met de verdeling van de
nalatenschap (de eerdere procedure). In die
procedure heeft de rechtbank vonnissen
gewezen op 20 augustus 2003 en 9 maart
2005. Tijdens het hoger beroep in de eerdere
procedure is H overleden. De erven van H
hebben het geding voortgezet. Het hof heeft
arrest gewezen op 12 mei 2009. Het daartegen
gerichte cassatieberoep is verworpen in
HR 25 maart 2011, ECLI:NL:HR:2011:BP0531.
In dit geding heeft Z onder meer gevorderd
dat voor recht wordt verklaard dat de erven
van H in de nalatenschap dienen in te brengen
de vergoeding voor woongenot zoals
vastgesteld bij arrest van 12 mei 2009 en de
daarover te berekenen rente, en € 183 483,
met rente, ter zake van genoten vruchten. De
rechtbank heeft deze vordering afgewezen.
Het hof heeft het vonnis van de rechtbank
op dit punt bekrachtigd. Daartoe heeft het
hof het dictum van het vonnis van de rechtbank
van 9 maart 2005 aldus uitgelegd dat
de rechtbank de vordering tot betaling van
wettelijke rente over de woonvergoeding
heeft afgewezen.
Hoge Raad
Het dictum van een uitspraak moet worden
uitgelegd in het licht en met inachtneming
van de overwegingen die tot de beslissing
hebben geleid (vgl. HR 21 januari 1998,
ECLI:NL:HR:1998:ZC2553, NJ 1998/544 (Kruidvat
vs. Lancôme); HR 19 november 2010,
ECLI:NL:HR:2010:BN7084 (Nieuwe Dam vs.
VvE)). Hieruit volgt dat indien het dictum
een afwijzing van het ‘meer of anders’ gevorderde
of verzochte bevat, in het licht en met
inachtneming van de overwegingen die tot
de beslissing hebben geleid, moet worden
bepaald of die afwijzing betrekking heeft op
een (bepaald deel van de) vordering of een
(bepaald deel van het) verzoek, dan wel of de
rechter die vordering of dat verzoek over het
hoofd heeft gezien en de afwijzing daarop
dan ook geen betrekking heeft (vgl. HR 10
april 2009, ECLI:NL:HR:2009:BH2465, NJ
2009/183 (Teeuwe vs. Trijber)). In het onderhavige
geval is de rechtbank in de overwegingen
van haar eindvonnis (in de eerdere procedure)
tot de conclusie gekomen dat H
wegens genoten woongenot een bedrag in de
boedel moet inbrengen ‘vermeerderd met de
wettelijke rente’. In het licht hiervan is het
oordeel van het hof dat de afwijzing van ‘wat
meer of anders is gevorderd’ in het dictum
van dat eindvonnis, mede betrekking heeft
op de door Z gevorderde rente over het
bedrag van het woongenot, zonder nadere
motivering onbegrijpelijk. Ook de klacht met
betrekking tot het beroep van Z op gezag van
gewijsde treft doel. In de stellingen van Z ligt
besloten dat hij zich heeft beroepen op het
gezag van gewijsde van de beslissing ten aanzien
van de rentevordering, en de erven van
H hebben dit beroep ook aldus begrepen en
zich daartegen verweerd (vgl. HR 24 september
2004, ECLI:NL:HR:2004:AP6874, NJ
2006/200 (Dryade vs. Staat der Nederlanden)).
Bij die stand van zaken is het oordeel van het
hof zonder nadere motivering onbegrijpelijk.
Volgen vernietiging en verwijzing.
De A-G concludeert tot verwerping. Zij meent
dat de klacht over de uitleg van het dictum weliswaar
terecht is voorgesteld (2.29), maar dat Z
in de feitelijke instanties geen voldoende duidelijk
beroep op gezag van gewijsde heeft gedaan
(2.18-2.21). Onder 2.8-2.11 gaat zij in op de
begrippen ‘vrucht’ en ‘gebruiksvergoeding’ in
verband met gemeenschappelijke goederen.
1348
27 juni 2014, nr. 13/03764
(Mrs. E.J. Numann, A.M.J. van Buchem-
Spapens, A.H.T. Heisterkamp, M.V. Polak,
T.H. Tanja-van den Broek; A-G mr. J. Spier)
ECLI:NL:HR:2014:1558
Verzekering. Een schadeclaim wordt
ingediend onder een aansprakelijkheidsverzekering
voor bedrijven. De verzekeraar
weigert dekking op de grond dat de activiteiten
waarop de schadeclaim betrekking
heeft, niet zijn meeverzekerd. HR: 1. Polisuitleg.
Dekkingsomvang. Geen van de
aangevoerde omstandigheden wijst erop
dat de verzekeraar heeft moeten begrijpen
dat de verzekeringnemer beoogde ook de
onderhavige activiteiten mee te verzekeren.
2. Redelijkheid en billijkheid. Indien de verzekeraar
premie heeft geïnd voor een risico
dat achteraf bezien niet heeft bestaan, kan
dat meebrengen dat zij gehouden is tot
premierestitutie. De enkele inning van
premie noopt evenwel niet tot de conclusie
dat de verzekeraar dekking moet verlenen
voor schade als gevolg van de onderhavige
activiteiten.
(BW art. 6:248 lid 2, 7:938)
A en C, adv. mrs. N.T. Dempsey en D.A. van
der Kooij, vs. Aegon, adv. mrs. R.L. Bakels en
A. van Staden ten Brink.
Feiten en procesverloop
X is bestuurder van A. A is bestuurder en
enig aandeelhouder van B. B is bestuurder en
enig aandeelhouder van C. X dreef via de
vennootschappen A, B en C een groothandel
in aardappelen. Deze onderneming is in 2005
beëindigd. B is eigenaar van loodsen. Na de
beëindiging van de aardappelgroothandel
heeft C in opdracht van B loodsen aan derden
verhuurd als opslagruimte. De met
Aegon gesloten aansprakelijkheidsverzekering
is met ingang van 1 januari 2006 aangepast.
In de gewijzigde polis werd als verzeke-
NEDERLANDS JURISTENBLAD – 24-07-2014 – AFL. 27 1847