09.04.2015 Views

De kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem ...

De kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem ...

De kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

• private opslag.<br />

Interv<strong>en</strong>tie moet alle<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt als <strong>van</strong>gnet in geval <strong>van</strong> e<strong>en</strong> prijz<strong>en</strong>crisis <strong>en</strong> mogelijke marktverstoring.<br />

Daarnaast wil de Commissie aan de lidstat<strong>en</strong> e<strong>en</strong> toolkit voor risicomanagem<strong>en</strong>t verschaff<strong>en</strong>, variër<strong>en</strong>d <strong>van</strong> e<strong>en</strong><br />

nieuw (WTO-compatibel) instrum<strong>en</strong>t voor inkom<strong>en</strong>sstabilisatie tot sterkere ondersteuning <strong>van</strong> verzekering<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

onderlinge fonds<strong>en</strong>.<br />

Bij dit alles lijkt de Commissie vooral te doel<strong>en</strong> op zeer lage prijz<strong>en</strong> bij overproductie, niet op de zeer hoge prijz<strong>en</strong><br />

die bij calamiteit<strong>en</strong> zijn te verwacht<strong>en</strong>. Wat dat betreft is meer sprake <strong>van</strong> e<strong>en</strong> produc<strong>en</strong>t<strong>en</strong>beleid dan <strong>van</strong><br />

e<strong>en</strong> consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>beleid. Voedselzekerheid wordt wel g<strong>en</strong>oemd bij de uitdaging<strong>en</strong> <strong>en</strong> bij de red<strong>en</strong><strong>en</strong> voor hervorming,<br />

maar niet bij de doel<strong>en</strong> daar<strong>van</strong>. Bij de doel<strong>en</strong> lijkt <strong>het</strong> vooral te gaan om inkom<strong>en</strong>szekerheid voor de<br />

boer<strong>en</strong> (via basispremies) <strong>en</strong> meer ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong> de regio’s. Dat is des te opmerkelijker omdat op pagina 1<br />

wordt gemeld dat in de discussies in de aanloop naar dit docum<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> overweldig<strong>en</strong>de meerderheid zich uitsprak<br />

voor <strong>het</strong> strategische doel: “...om de voedselzekerheid voor de <strong>Europese</strong> burgers op de lange termijn te<br />

garander<strong>en</strong> <strong>en</strong> te help<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> in de wereldwijde vraag naar voedsel”. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wordt voedselzekerheid<br />

gezocht in meer productie in Europa, niet in ontwikkelingsland<strong>en</strong>.<br />

Het docum<strong>en</strong>t vertoont t<strong>en</strong>minste vier belangrijke lacunes:<br />

• prijspiek<strong>en</strong><br />

• voedselproductie in ontwikkelingsland<strong>en</strong><br />

• fysieke calamiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> geopolitieke crises<br />

• de nader<strong>en</strong>de schaarste <strong>van</strong> fosfaat <strong>en</strong> andere mineral<strong>en</strong> in de wereld <strong>en</strong> vooral in de EU.<br />

Maar de eerste twee lacunes lijk<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> opgevuld. Zie volg<strong>en</strong>de box.<br />

Optie 3. Remm<strong>en</strong> export <strong>en</strong>/of stimuler<strong>en</strong> import graan<br />

<strong>De</strong> EU is <strong>van</strong>daag netto exporteur <strong>van</strong> graan. <strong>De</strong> zelfvoorzi<strong>en</strong>ing <strong>van</strong> 103% zal naar verwachting<br />

verder to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. Bij e<strong>en</strong> plotselinge schaarste aan soja(schroot) zull<strong>en</strong> veevoerbedrijv<strong>en</strong><br />

soja deels ver<strong>van</strong>g<strong>en</strong> door graan. Dat drijft de graanprijs op <strong>en</strong> zodra die bov<strong>en</strong> de wereldmarktprijs<br />

is gesteg<strong>en</strong>, gaan graanhandelar<strong>en</strong> minder exporter<strong>en</strong> <strong>en</strong> meer importer<strong>en</strong>, zo snel<br />

al hun contract<strong>en</strong> dat toelat<strong>en</strong>. Vindt de EU <strong>het</strong> effect daar<strong>van</strong> onvoldo<strong>en</strong>de - bijvoorbeeld als<br />

tegelijk de prijs op de wereldmarkt hoog is - dan kan zij:<br />

• de graanexport remm<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> exportstop, -quotum of -heffing;<br />

• de graanimport stimuler<strong>en</strong> door de importheffing op te schort<strong>en</strong> of de import te subsidiër<strong>en</strong>.<br />

<strong>De</strong> WTO biedt ruimte voor exportbelemmering<strong>en</strong> omdat zij meer is gericht op <strong>het</strong> wegnem<strong>en</strong><br />

<strong>van</strong> importbelemmering<strong>en</strong>. Maar e<strong>en</strong> exportstop is nogal rigoureus <strong>en</strong> kan kritiek <strong>van</strong> handelspartners<br />

uitlokk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> exportquotum zal dat minder do<strong>en</strong>. Ook e<strong>en</strong> exportheffing ligt<br />

minder moeilijk <strong>en</strong> levert geld op voor <strong>het</strong> EU-budget. <strong>De</strong> EU heeft zo'n maatregel al eerder<br />

g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in 1973 <strong>en</strong> 1995, to<strong>en</strong> de graanprijz<strong>en</strong> in de EU hoog war<strong>en</strong>. 188<br />

e<strong>en</strong> hogere drempel <strong>van</strong> 40%. Zie: http://www.europarl.europa.eu/ftu/pdf/<strong>en</strong>//FTU_4.2.8.pdf. Daarbij hanteerde<br />

India als argum<strong>en</strong>t dat de monitoringscapaciteit<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> land nog zo zwak zijn dat wanneer de 40%-<br />

trigger is bereikt <strong>het</strong> nog zo lang duurt voordat dit bewez<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>, dat "de getroff<strong>en</strong> Indiase boer<strong>en</strong> al<br />

tot zelfmoord zijn overgegaan. <strong>De</strong> EU nam e<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong>positie in. Zie:<br />

http://www.brookings.edu/~/media/Files/rc/articles/2008/1205_trade_blustein/1205_trade_blustein.pdf<br />

188 Bron: http://www.fao.org/docrep/003/w1358e/w1358e14.htm.<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!