De kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem ...

Als de prijzen sterk stijgen draagt ook de consument een deel van de kosten. 123 De EU kan al
te hoge prijspieken dempen door meer zuivel en vlees uit de wereldmarkt toe te laten, maar
dat kan het herstel van de sector juist bemoeilijken.
De gevolgen voor dieren zijn uiteraard desastreus. Miljoenen dieren worden ziek en voortijdig
gedood voor destructie. Uit voorzorg worden ook gezonde dieren die mogelijk besmet zijn
voortijdig geruimd. Andere gezonde dieren worden geruimd omdat stallen als gevolg van vervoersverboden
overvol raken. Door de malaise in de sector is er bovendien kans dat dieren
worden verwaarloosd.
Gevolgen voor ontwikkelingslanden
Voor ontwikkelingslanden zullen de gevolgen in dit scenario juist minder groot zijn dan in
vorige scenario’s. De vraag naar veevoer daalt immers, waardoor de EU meer graan zal exporteren.
Als dat de prijzen op de wereldmarkt drukt, is dat gunstig voor netto voedselimporterende,
maar ongunstig voor netto-voedselexporterende ontwikkelingslanden. En gunstig
voor boeren die netto-koper van voedsel zijn, maar niet voor degene die netto voedsel verkopen.
Daarentegen zal de EU weinig of geen vlees en zuivel meer (mogen) exporteren en dat kan de
prijzen van die producten - met name zuivel waar de EU een groot aandeel in de wereldmarkt
heeft - op de wereldmarkt omhoog duwen, met name als die markt toch al krap is. Dat effect
kan worden versterkt als de EU de sluizen open zou zetten voor vlees en zuivel van de wereldmarkt.
Dat zou uiteraard een voordeel zijn voor vleesexporteurs als Brazilië, maar het kan
een probleem zijn voor vlees- en zuivelimporterende ontwikkelingslanden, en met name voor
de relatief welvarende bovenlaag in de steden, die relatief veel vlees en zuivel eet.
Maar als de markt- en beleidsrespons van de EU leidt tot prijsschokken van graan, vlees en
zuivel, is dat ongunstig voor alle partijen behalve wellicht sommige speculanten.
123 Bovendien betaalt de consument sowieso als burger mee via de belastingen.
50