De kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem ...

More documents

Recommendations

Info

9. Conclusies _________________________________________________________________________ Centrale vraag van dit rapport is hoe kwetsbaar de Europese landbouw en voedselvoorziening zijn voor calamiteiten en geopolitiek. We hebben ons beperkt tot calamiteiten voor het voedselvolume en hebben calamiteiten voor de voedselveiligheid buiten beschouwing gelaten. Ook hebben we niet gekeken naar calamiteiten die niet primair de landbouw raken, maar veel breder doorwerken in de samenleving, zoals oorlog of uitval van elektriciteit. De tijdshorizon is 2020. Globale conclusies 1. Het Europese voedselsysteem heeft twee Achilleshielen: afhankelijkheid van de import van soja(schroot) en kwetsbaarheid voor besmettelijke dierziekten. Ook is het systeem kwetsbaar voor misoogsten van voedergewassen en gras. Dat maakt de veehouderij en de vlees- en zuivelketens tot de meest kwetsbare sectoren. 2. De grootste risico's voor de voedervoorziening lijken langdurige droogte en een zware vulkaanuitbarsting. 3. Grootste risico voor de soja-import lijkt geopolitiek. 4. Grootste risico in de sfeer van dierziekten lijken zeer besmettelijke ziekten waartegen geen vaccin bestaat en die op grote schaal worden verspreid (mogelijk door bioterroristen). 5. Het zelfregulerend vermogen van de markt is groot, maar kan ernstig tekortschieten, vooral in de landbouw en bij calamiteiten. Het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid houdt daar te weinig rekening mee. 6. De Europese markt zal op eventuele veevoerschaarste reageren door minder graan te exporteren en meer graan te importeren. Die respons kan worden versterkt door de EU. Dat kan de graanprijs op de wereldmarkt omhoog trekken en dat brengt grote risico's mee voor voedselimporterende ontwikkelingslanden. 7. De EU en Nederland hebben tal van beleidsopties om de kans op calamiteiten te verkleinen en buffers (schokbrekers) in te bouwen. De belangrijkste: a) opnieuw invoeren van noodvoorraden b) opnieuw invoeren van een vorm van braaklegging c) reguleren van speculatie op landbouwtermijnmarkten d) eiwitproductie in de EU stimuleren e) diermeel weer selectief toelaten in veevoer f) aanmoedigen consumptiepatronen met minder vlees. Specifieke conclusies 1. Risicoverhogende trends De productiviteit van de landbouw kan in grote delen van de wereld nog fors stijgen, maar nadert in enkele regio's zijn biofysische plafond. Bovendien zijn er tenminste 14 maatschappelijke trends (zoals toenemende welvaart) en ecologische trends (zoals uitputting van zoetwatervoorraden) die de vraag naar voedsel opstuwen, de productiviteit van de landbouw remmen dan wel de productie en/of de prijzen destabiliseren. De effecten zijn al merkbaar en zullen de komende decennia doorwerken, maar in het huidige decennium waarschijnlijk nog niet zeer sterk. 117
2. Kwetsbaarheid EU landbouw voor externe calamiteiten Doordat de EU voor de belangrijkste landbouwproducten zelfvoorzienend is, is zij weinig kwetsbaar voor calamiteiten elders. Maar er zijn twee belangrijke uitzonderingen: plantaardige olie (importafhankelijkheid 44%) en nog belangrijker soja en sojaschroot (importafhankelijkheid 98%, beide in 2007). Het meeste sojaschroot wordt gebruikt als veevoer. De meest riskante externe calamiteit is daarom het uitvallen van de import van soja(schroot). Die kan optreden door misoogsten in Zuid en/of Noord Amerika, door oorlog of door powerplay van (bijvoorbeeld Chinese) (semi)staatsbedrijven. 3. Kwetsbaarheid EU landbouw voor interne calamiteiten De meest riskante interne calamiteit voor het Europese landbouw- en voedselsysteem zijn: • langdurige en grootschalige droogte • een zware en langdurige vulkaanuitbarsting • een grootschalige uitbraak van besmettelijke dierziekten. 4. Kwetsbaarheid Nederlandse landbouw De Nederlandse landbouw is relatief weinig kwetsbaar voor een langdurige droogte, maar juist extra kwetsbaar voor een uitval van de import van soja(schroot) en een grootschalie uitbraak van dierziekten. 5. Kansen relevant De kans op een interne of externe calamiteit is niet te kwantificeren, hooguit is een orde van grootte aan te geven. Die ligt bij een ernstige en grootschalige droogte of een zware en langdurige vulkaanuitbarsting in de orde van 1x per 100 jaar. Die kans lijkt klein, maar is aanzienlijk groter dan de kansen die in het veiligheidsbeleid doorgaans voor ernstige rampen worden gehanteerd. Zo bezien zijn er goede redenen voor voorzorgsmaatregelen. De kans op een grootschalige uitbraak van dierziekten is niet te kwantificeren maar is zeker niet kleiner geworden door de uitbreiding van de EU en het toegenomen mondiale verkeer en vervoer. Ook de kans op een bioterroristische aanslag is niet kleiner geworden gezien de verspreiding van kennis en de opkomst van het internationale terrorisme en radicaal dierenactivisme. De kans op "biologisch 9/11" is niet denkbeeldig. De kans op een plotselinge uitval van de import van soja(schroot) is eveneens groter geworden gezien de geopolitieke ontwikkelingen, met name de sterk toegenomen koopkracht en behoefte aan soja van China. De kans dat een uitval van de import van soja(schroot) gelijktijdig plaatsvindt met een ernstige droogte of vulkaanuitbarsting is uiteraard veel kleiner, maar daar staat tegenover dat de gevolgen veel groter kunnen zijn (low probability, high impact) dan bij elk van beide calamiteiten afzonderlijk. 6. Gevolgen importstop soja Een importstop van soja(schroot) kan grote schade berokkenen aan de vee- en vleesketens (veel minder voor de melkveehouderij en zuivelketens omdat koeien relatief weinig soja in hun voer krijgen). We hebben het scenario bekeken van een importstop die twee jaar aanhoudt. Om de effecten van dergelijke scenario's op productie en prijzen te berekenen hebben Jansen et al. van Wageningen UR een indicatief model ontwikkeld. Daarmee is berekend dat de sojaprijs in dit scenario verdrievoudigt. De zuivel- en de rundvleesproductie en de prijzen van zuivel en rundvlees veranderen weinig. Daarentegen krimpt de productie van varkensvlees met 25% en die van pluimveevlees met 60%. Als gevolg daarvan stijgen de prijzen van varkens- en pluimveevlees tot 200% in het derde resp. het vierde kwartaal. 118
Page 1 and 2:
De kwetsbaarheid van het Europese l
Page 4 and 5:
Inhoud ____________________________
Page 6 and 7:
Optie 2. Voorschrijven buffercapaci
Page 8:
De kwetsbaarheid van het Europese l
Page 12 and 13:
Samenvatting rapport en advies ____
Page 14 and 15:
van ondervoeding door gebrek aan ij
Page 16 and 17:
schaarste, braakgelegde grond voor
Page 18 and 19:
Summary of report and advice ______
Page 20 and 21:
for lower income groups, especially
Page 22 and 23:
is apparently confident that any sh
Page 24 and 25:
1. Inleiding ______________________
Page 26 and 27:
Recente ontwikkelingen Na medio 200
Page 28:
We bezien achtereenvolgens: • een
Page 31 and 32:
egio is het weer weinig stabiel - z
Page 33 and 34:
onder energie, tarwe, soja en maïs
Page 35 and 36:
Klimaatverandering De toename van d
Page 37 and 38:
Verlies biodiversiteit Wereldwijd i
Page 39 and 40:
Daarnaast heeft het Platform een tw
Page 41 and 42:
• Trends als klimaatverandering,
Page 43 and 44:
Box 4.1 Corporate governance voedse
Page 45 and 46:
Box 4.2 Cyberwars Volgens de secret
Page 47 and 48:
Figuur 4.2 De belangrijkste droogte
Page 49 and 50:
Zuid Afrika zijn ook die resistenti
Page 51 and 52:
Box 4.4 Wat is een relevante kans o
Page 53 and 54:
Groter, hoewel niet te kwantificere
Page 55 and 56:
Box 4.5 Wereldwijde effecten van de
Page 57 and 58:
Box 4.6 Kan Nederland zichzelf voed
Page 59 and 60:
Box 5.1 Het gehanteerde indicatieve
Page 61 and 62:
Maar ook zonder insleep van ziekten
Page 63 and 64:
uitmonden in de Franse Revolutie in
Page 65 and 66:
Belangrijkste resultaten: • Al in
Page 67 and 68:
Relative Quantities Relative Prices
Page 69 and 70:
Een mortaliteit van 10% per kwartaa
Page 71 and 72:
Milk Beef 5 5 4.5 4.5 P ri ce r ela
Page 73 and 74:
Als de prijzen sterk stijgen draagt
Page 75 and 76:
• Veehouders gaan ruwvoer winnen
Page 77 and 78:
Box 6.1 Lessen uit de financiële c
Page 79 and 80:
edrijven gaan opbieden tegen kapita
Page 81 and 82:
Box 6.3 EU Landbouwbeleid Het Gemee
Page 84 and 85:
7. Opties om kwetsbaarheden te verm
Page 86 and 87:
iedt weinig ruimte voor prijsstabil
Page 88 and 89:
heeft een ca. 10% hogere opbrengst
Page 90 and 91: Voor het overige is de keus tussen
Page 92 and 93: Box 7.4 Energiegewassen en het mili
Page 94 and 95: Optie 6. Diermeel weer selectief to
Page 96 and 97: vleesvervangers op plantaardige bas
Page 98 and 99: Optie 2. Intensivering beleid om in
Page 100 and 101: • fokkerij en selectie van varken
Page 102 and 103: • private opslag. Interventie moe
Page 104 and 105: helpt weinig als er al weinig lange
Page 106 and 107: een klein deel van het areaal grasl
Page 108 and 109: gunstig effect is op het inkomen va
Page 110 and 111: tengewone schade dekt van regen, dr
Page 112 and 113: Voorzorgsmaatregelen voor tweede ja
Page 114 and 115: De EU heeft verschillende mogelijkh
Page 116 and 117: wel door de hele EU kunnen worden v
Page 118 and 119: Responscapaciteit en respons Ook in
Page 120: mineralen vergen en veel minder emi
Page 123 and 124: Figuur 8.2 Aantal voedselrellen als
Page 125 and 126: Box 8.1 Land grabbing: kansen en ri
Page 127 and 128: Box 8.2 Verwaarlozing landbouw in A
Page 129 and 130: transportsector diende dan het nood
Page 131 and 132: Box 8.3 Effecten van kredietvoorwaa
Page 133 and 134: Box 8.4 Speculatie: vloek, zegen of
Page 135 and 136: • 80-90% van de handel vindt plaa
Page 137 and 138: In de VS heeft president Obama in 2
Page 139: 116
Page 143 and 144: 9. Gevolgen vulkaanuitbarsting Een
Page 145 and 146: als in de steden. Boeren die netto-
Page 147 and 148: omvangrijke programma’s en geldst
Page 149 and 150: Advies in hoofdlijnen 1. De Europes
Page 151 and 152: Adviezen EU Landbouwbeleid Advies 1
Page 153 and 154: - regulering van de praktijk van su
Page 155 and 156: - ontwikkeling van veestapels met e
Page 157 and 158: Box Onderzoeksvragen voor de kennis
Page 159 and 160: 136
Page 161 and 162: Main points of this advice 1. The E
Page 163 and 164: Recommendations EU Agricultural Pol
Page 165 and 166: The effect of such a discouragement
Page 167 and 168: • at the European level, promote
Page 169 and 170: Box Research questions for the know
Page 171 and 172: 148
Page 173 and 174: 150
Page 175 and 176: Ger Roebeling Carin Rougoor Wouter
show all

De kwetsbaarheid van het Europese landbouw- en voedselsysteem ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?