Bijlagen - Erfgoedcel Kempens Karakter

Het meisjesonderwijs in Herenthout
In de tijd dat onze voorouders school liepen, omstreeks de jaren 1870-75, zag de onderwijswereld er te
Herenthout heel anders uit dan nu. Er was toen geen sprake van onderricht aan de meisjes afzonderlijk.
Alle kinderen werden samengebracht in de gemeentelijke klaslokalen. Voor heel die groep opgroeiende
jeugd was er slechts één onderwijzer: Casimir Bossaerts en twee onderwijzeressen, de genaamde
Bossaerts Amelia en Bosmans Amelia; zij vormden heel het onderwijscorps van de gemeente Herenthout.
Het opvoedingswerk was veel te zwaar voor drie mensen. Men zocht naar hulpkrachten; pastoor Douwen
dacht aan zusters-onderwijzeressen voor de meisjes. Hij verlangde ook hier te Herenthout, zusters
Annonciaden aan het werk te krijgen. Maar het gemeentebestuur had ook nog een vinger in de pap. In die
tijd was baron van Reynegom de Buzet hier burgemeester. Hij wist niets af van de plannen van pastoor
Douwen. Maar het lukt; er zouden zusters komen voor de meisjesschool. Nu moest er ook gezorgd worden
voor huisvesting voor de zusters en voor klaslokalen voor de meisjes. De zusters zouden wonen in een
gehuurd huis, dicht bij de kerk. Het onderwijs voor de meisjes, onder leiding van de zusters, startte in 1875.
Voor het onderwijswerk werden de meisjes eerst ondergebracht in gemeentelijke klaslokalen, langs de
Bouwelse Steenweg, “Teskes school”. Na verloop van enkele jaren werd er naast het nieuw gemeentehuis,
ook een huis gebouwd voor het onderwijzend personeel. Ze hebben echter niet lang van hun nieuw huis
genoten, want in 1879 brak de schoolstrijd los.
Mevrouw Van Reynegom de Buzet, weduwe geworden, trok zich het werk van het onderwijs en het lot van
de zusters aan. Ze liet 3 klaslokalen bouwen, bij het klooster, op een stuk grond van haar eigendom, in de
Kloosterstraat. Het onderwijs bloeide te Herenthout. Het leerlingenaantal groeide aan. In 1884 werd ‘de
lagere meisjesschool’ voor de 1 e maal, door het gemeentebestuur aangenomen voor een onbepaalde tijd.
De school kreeg nu de nieuwe benaming ‘aangenomen meisjesschool’. Later werd de titel van de school:
‘gesubsidieerde vrije lagere meisjesschool – Maria Middelares’. In 1960 werd een afdeling van de
bewaarschool opgericht op de wijk ‘Uilenberg’ onder de naam ‘Sint-Martinusschool’, met 2 klassen en een
speelzaaltje. Aan de lagere school zijn in de loop van de naoorlogsetijd nog 2 klassen toegevoegd, zodat ze
nu 14 klassen telt.
���� LILLE
De gemeente Lille is sedert 1977 samengesteld uit Lille, Gierle, Wechelderzande en Poederlee en gelegen
in de Antwerpse Noorderkempen, in het arrondissement Turnhout. Ten noorden begrensd door Beerse en
Vosselaar, ten oosten door Kasterlee, ten zuiden door Vorselaar en Herentals en ten westen door Malle.
** Lille
Lille is een bosrijke gemeente in de Noorderkempen met enkele residentiële woonwijken. Het is centraal
gelegen t.o.v. de fusiegemeenten Poederlee, Wechelderzande en Gierle. De oudste vermelding van Lille,
vermoedelijk in de betekenis van lindebosje op hoge zandgrond, klimt op tot 1123. Van oudsher behoorde
Lille tot het Land van Turnhout binnen het hertogdom Brabant; in maart 1445 schonk Filips de Goede de
rechten op de goederen van het hertogelijk domein te Lille in leen aan zijn secretaris Ambrosius de Dynter;
deze rechten gingen in 1495 over op diens zonen Niklaas en Ambrosius. Andere lenen behoorden sedert
1440 aan Margaretha van Lille, vanaf 1468 aan Gabriël Triapan. Het St.-Gummaruskapittel tenslotte kwam
in 1457 in het bezit van een heerlijk laathof. In december 1559 werd de heerlijkheid Lille verpand aan
Gaspar Schetz, die de hogere, middele en lage rechtspraak had. Latere eigenaars zijn o.m. Jan de Proost,
het huis van Brandenburg, de hertog van Sylva Tarouca en de graven de Pestre.
** Gierle
Gierle is een landelijke, vrij sterk beboste gemeente aan de Aa, die nagenoeg de volledige oostgrens vormt.
In 1259 wordt Gierle voor 't eerst vermeld als Ghirle, in de betekenis van "bosje op verhoogde zandgrond
nabij een modderige sloot". Van oudsher en dit tot het einde van het Ancien Régime, behoorde Gierle tot
Erfgoedconvenant regio Kempen - BIJLAGEN intentienota p. 21