Bijlagen - Erfgoedcel Kempens Karakter

Het Grotenhoutbos in Gierle-Vosselaar
Het is één van de oudste bossen in Vlaanderen en is overwegend loofbos. Hier leven reeën, hazen en
soms zelfs vossen. Een beheerplan dat werd opgemaakt wordt strikt nageleefd. Zeer veel aandacht wordt
geschonken aan de bosranden, de heidevegetatie steekt hier en daar de kop op, dat creëert een speciaal
biotoop voor heideminnende planten en dieren. In de oude eiken nestelen zich spechten en ook
vleermuizen zijn waargenomen. Een klein bosven gaat zich goed ontwikkelen als amfibieënpoel. Aan de
oever van de grote vijver (ontstaan bij aanleg van de snelweg) komen zeldzame planten voor en is er veel
waterleven.
���� NIJLEN
- Kesselse Heide (Lindekensbaan in Kessel).
- Hoogbos (Lindekensbaan in Kessel).
- Steenbeemden (Beemdweg in Kessel).
- Kruiskensberg (Kruiskensbaan in Bevel).
���� OLEN
Het Olens Broek
Het natuurreservaat het Olens Broek is gelegen in de vallei van de Kleine Nete en heeft een oppervlakte
van 40 hectaren, met misschien mogelijkheden tot uitbreiding. In het noorden wordt het begrensd door de
Kleine Nete en door de stuifduinen van de Kempense heuvelrug. In het westen paalt het aan het
natuurgebied Langendonk (Herentals). In het zuiden bevindt zich de landelijke bewoningskern van De
Bleek, terwijl een aantal weilanden van de Roerdompstraat de oostelijke grens vormen. Aan de overkant
van de Kleine Nete vormt het Olens Broek een geheel met de vennen rond de Snepkensvijver. Binnen een
straal van 5 kilometers liggen de Vlaamse natuurreservaten Zwart water, Kempense heuvelrug en
Mosselgoren en de reservaten de Zegge, Neerhelst en Snepkensvijver.
1. Een terugblik naar het verleden
+/- 3 miljoen jaren geleden (tertiaire periode) bevond zich in onze regio de overgangszone van zee naar
vasteland. Het regelmatig terugtrekken en opkomen van de zee bracht grijsgroene zanden in de bodem die
ijzerzandsteen bevatten (het Diestiaan en het Poederleeaan), alsmede kleiige zanden (het Kasterleeaan).
In de ijstijd (10.000 jaar geleden) werd de diep uitgesneden vallei van de Kleine Nete opgevuld door
zandopstuivingen. In de loop der eeuwen hadden de overwegend krachtige westenwinden het zand
opgejaagd en opgestapeld tot stuifduinen die de Kempense heuvelruggen vormden van Nijlen, over
Bouwel, Grobbendonk, Herentals en Olen, Lichtaart, Kasterlee tot in Retie. Langs de oevers van de Kleine
Nete ontstonden moerassen en venen die door de onderliggende leem- en ijzerlaag het water vasthielden.
2. De eerste bewoners van het Olens Broek
Vele eeuwen is het noordelijk deel van onze gemeente en het aanpalend gedeelte van Geel een
onherbergzaam gebied gebleven met uitgestrekte moerassen, vage gronden, vennen en bossen.
Op de oorspronkelijke kadastrale plannen die in 1834 werden opgemaakt wordt aangetoond dat sectie A
"Den Broeck" totaal onbewoonbaar wordt verklaard. In de tweede helft van de 19de eeuw kwam hierin wel
enige verandering daar rond 1840 besloten werd "Le canal du Nord", Noordervaart, later Kempisch kanaal,
te voltooien. In de Franse tijd was men begonnen met de graafwerken, die door oorlog en geldgebrek
werden stopgezet. Dit gigantische graafwerk, zonder machines, trok een aantal werknemers aan, waardoor
er tijdens die periode toch enkele honderden mensen zich in de moerassige en zandige streek vestigden.
Erfgoedconvenant regio Kempen - BIJLAGEN intentienota p. 260