Bijlagen - Erfgoedcel Kempens Karakter

���� NIJLEN
Onze kerk
De St.-Willibrorduskerk is een neogotische hallenkerk in witte steen met een driebeuken schip, een
kruisbeuk met zijkapellen en een langgerekt koor met zijkoren die geflankeerd worden door traptorentjes.
De westertoren wordt bekroond door een ingesnoerde naaldspits met dakkapellen. De benedenverdieping
van de toren heeft een kruisgewelf. Alle andere delen van de kerk worden afgedekt door een houten
tongewelf. De eerste vier traveeën en de toren werden bij KB van 20 maart 1935 geklasseerd als
monument. Studiebureau Consult voerde in 1997 een studie uit in opdracht van de kerkfabriek. Het stelt dat
het oudste gedeelte van de huidige kerk van de tweede helft van de 14de eeuw dateert, de toren van het
einde van de 14de eeuw. In 1840 werd de kerk een eerste maal uitgebreid. Deze bakstenen uitbreiding
werd in 1908 weer afgebroken om plaats te maken voor een volledig vernieuwd gebouw volgens de huidige
kruisaflijning. Deze uitbreidingswerken werden in 1912 definitief aanvaard. Helaas brandden kerk en toren
op 1 oktober 1914 uit. In 1922 werd ze heropgebouwd volgens de in 1900 getekende plannen. In de
volgende oorlog, in 1940, blies het Belgische leger de torenspits op, waardoor ook de aanleunende
kerkdaken beschadigd werden. Tijdens de wederopbouw in 1940-’41 kreeg de toren een betonnen kern. De
nieuwe torenspits werd pas in 1960-’61 gebouwd.
Nieuwe parochies
Bij KB van 14 augustus 1947 werd een nieuwe parochie erkend, toegewijd aan O.-L.-Vrouw. De
erediensten worden nog steeds in een "voorlopige" kerk gehouden. Deze kerk wijdde Kardinaal Van Roey,
Aartsbisschop van Mechelen, op 19 december 1948 in.
���� OLEN
De Sint-Willibrorduskapel van Meren was mogelijk het eerste christelijke centrum van de streek. Zo
onstonden plaatselijke gemeenschappen van gelovigen. Voor de instandhouding van die eerste
kerkgemeenschappen waren geldmiddelen nodig. De boeren moesten daarom een tiende deel van de
opbrengst van hun hoeve afstaan aan de kerk. Olen werd ingedeeld in een aantal tiendengebieden. Hieruit
ontstond dan de parochie Olen.
In 1244 werd de parochie geschonken aan de abdij van Tongerlo, en de pastoors werden benoemd vanuit
de abdij. Gezien Olen destijds (rond het jaar 1000) door bischip Ansfried werd geschonken aan het Sint-
Martinus kapittel van Utrecht, kreeg de eerste Olense parochie Sint-Martinus als patroonheilige. Ill en
Oosterwijk (gemeente Tongerlo) behoorden tot die Sint-Martinusparochie. In 1559 kwazm Olen terecht
onder het bisdom Antwerpen, en in 1801 onder het aartsbisdom Mechelen. Vanaf 1962 werd dit terug
bisdom Antwerpen.
In 1777 werd een verzoekschrift gericht aan de bisschop van Antwerpen tot het bekomen van een tweede
parochie maar dit werd geweigerd. Uiteindelijk werd in 1864 in het “achterdorp” een hulpkerk opgericht. Zo
ontstond dus de Onze-Lieve-Vrouw-parochie van Achter-Olen. De Geeleweg vormde dan de
grengsscheiding tussen de twee parochies. In de jaren 1935-1939 werd het Albertkanaal gegraven en in
1947 werd dit kanaal de definitieve grens tussen Achter-Olen en Olen-Sint-Martinus. In 1964, bij het 100jarige
bestaan van de parochie werd de naam Achter-Olen veranderd in Onze-Lieve-Vrouwe Olen.
In 1912 startte Jozef Leemans ten zuiden van kanaal Herentals-Bocholt een fabriek voor allerlei chemische
producten. In de nabijheid van die fabriek onstond dan in 1913 de derde Olense parochie: de Sint-Jozefs
parochie zich ook gedeeltelijk uitstrek op het grondgebied van de gemeente Geel. August Janssens werd
de eerste pastoor en hij bleef dit meer dan 50 jaar. De spoorweg vormt de scheidingslijn met de O.L.V.parochie.
Erfgoedconvenant regio Kempen - BIJLAGEN intentienota p. 63