Bijlagen - Erfgoedcel Kempens Karakter

���� HERENTHOUT
Landschapsrelieken die verwijzen naar economische bedrijvigheid:
� De vlasrootputten:
De Grote en de Kleine Wouwer te Zelle Herenthout
De put nabij de haakse bocht in de dreef naar ’t Schipke te Herenthout
� De turfwinningen:
“’t Ven” grens Herenthout, Wolfstee Herentals en Klein Gent Grobbendonk
“Het Moerbroek” langs de Atealaan te Herenthout; denk aan de 3 soorten turf: hei – klot – moerturf
“Het Blauwbroek” tussen de Gruisdreef en de Pauwelstraat; daar werd voor het laatst rond 1928 turf
gestoken beweerde Alfons Horemans (Boerke Horemans)
� De ijzerzandsteenwinning in de Netevallei en langs de Wimpe. Van nabij ’t Schipke (overzetplaats,
veer) in de richting van ’t Kasteel van Herlaar.
� De meander van de Nete “de Oude Nete” geheten wegens de rechttrekking van de Nete voor de
bewaarbaarheid. Gelegen tussen de voet van Kruiskensberg (Nijlen/Bevel) en de Nieuwe Nete.
� De “de Merodese Bossen”, tussen Bevelse- en Nijlense Steenweg, zijn aanplantingen op de vage,
gemene gronden gericht op de houtwinning (bosbouw van rond 1800 daar begonnen voor Herenthout)
���� LILLE
Gehuchten
Gehuchten behoren tot het typisch patrimonium van de Kempense dorpen. Waarom sommigen onder hen
niet uitgegroeid zijn tot zelfstandige entiteiten is soms een raadsel. Eigenheid en volksgebruiken zijn er
meestal meer in ere gehouden dan in de gevestigde dorpen. Poederlee heeft twee dergelijke gehuchten die
– het ene al meer dan het andere – hun eigen karakter hebben bewaard.
Heerle
Waarom Heerle niet is uitgegroeid tot een zelfstandig dorp zal tot de niet beantwoorde historische raadsels
blijven behoren. Het gehucht had alles om dit te realiseren maar wellicht hebben de kerkelijke en burgerlijke
opsplitsing van het gehucht dit verhinderd. Kerkelijk behoorde Heerle bij Lichtaart, wereldlijk bij Poederlee.
De geschiedenis van Heerle zou wel eens kunne teruggevoerd worden tot de Romeinse Tijd. Dr. Paul
Janssen, antropoloog, achtte het niet onmogelijk dat Heerle wel eens een Romeins legerkamp kon zijn
geweest. De nabijgelegen Diestseweg, een aftakking van de Keulse Baan, de opgegraven knuppelweg en
het voorkomen van de kadasternaam ‘Cretenborgh’ wijzen allen in deze richting. Tijdens het Ancien Regime
had Heerle een permanente vertegenwoordiger bij de Poederleese schepenbank. Tot tweemaal toe trachtte
de gemeenschap een eigen lagere school op te richten. De eerste maal teruggefloten door de deken en de
tweede maal door het landsbestuur kenden deze pogingen geen succes. De relatie met de kerkelijke
overheid, in casus deze van Lichtaart , was tot het einde van vorige eeuw steeds gespannen. De aloude
kapel van Sint Cornelius en haar relikwie - maar vooral de opbrengst ervan – waren een voortdurende
oorzaak van ruzie en zelfs handtastelijkheden tussen de geestelijkheid van Lichtaart en de inwoners van
Heerle. De inplanting van de taverne ‘Sus Pad’ heeft zeker bijgedragen tot de sociale verhoudingen tussen
de families waarbinnen de lokale tradities veelal bewaard bleven.
Zittaart
De Zittaart heeft nooit een streven naar zelfstandigheid gekend. Verbonden met de parochie Poederlee
door een kerkenpad, hebben de bewoners steeds meegeleefd en meegevierd met de Poederleenaren.
Door hun afgelegen woonsituatie en het landelijk karakter van hun leefgemeenschap bleven de bewoners
op mekaar aangewezen. Oude gebruiken en tradities zijn er nog terug te vinden. Architectonisch zijn er nog
enkele mooie voorbeelden van Kempense langgevelhoeves bewaard gebleven.
Erfgoedconvenant regio Kempen - BIJLAGEN intentienota p. 266